سیره ائمه معصومین (ع) در زندگی اجتماعی و همچنین رفتار خانوادگی آنان برای همه شیعیان الگویی است که در سبک زندگی امروزی کاربردهای بسیاری دارد .

ابن زیاد با چه منطقی توانست بستن آب بروی امام حسین (ع) و یارانش را بنا بر جریانی تحریف شده توسط معاویه برای خود توجیه کند و چنین استلال عجیبی کند که «میان آب و حسین مانع شوید تا قطره‌ای از آن آب ننوشد (و با تشنگی کشته شود) همان‌گونه که با عثمان بن عفان چنین کردند» در صورتی که منابع تاریخی نشان می‌دهد که نه تنها امام علی(ع) و فرزندانش در قطع آب از عثمان دخالت نداشتند، بلکه حتی در دوران محاصره و تشنگی، با تلاش و زحمت فراوان به او آب رساندند. این ماجرا در بسیاری از منابع اهل سنت نقل شده است .

داستان حضور لیلا مادر علی‌اکبر (ع) بنا بر آنچه به شهید مطهری منسوب است، به اشتباه گسترش‌ یافته است و سبب آن، حس افسانه‌دوستی و خیال‌پردازی بشر است که او را به ساختن چنین داستان‌هایی وا‌ می‌دارد. این مسأله، انگیزه مناسبی برای سخن گفتن از وجود افسانه در داستان عاشوراست.

در کجای دنیادیده می‌شود که شیعه و دوستدار حسین-علیه‌السلام-در آنجا باشد و اقامه عزای حسینی نکند. کیست که پس از دادن عزیزترین محبوب و مطلوب خود به اندک فاصله و مختصر وقت و گذشتن کمتر زمانی، آن مصیبت را فراموش نکند

حضرت علی‌اکبر (ع) علاقه فراوانی به خلوت با خدای خود و پرداختن به راز و نیاز و گفت‌وگو با خالق هستی داشت. در زندگی آسان‌گیر، ملایم و خوش‌خو بود.

حقیقتش ماجرا به آینده برمی‌گردد؛ در کوچه پس کوچه‌های قرن، در پیچ و تاب تاریخ.

در روایات ما به زیارت امام حسین (ع) بسیار اشاره شده است و تعبیرهای مختلف از فضیلت زیارت و آثار و برکات آن بیان شده است که همه یک مضمون کلی دارند که این زیارت بسیار مهم و ارزشمند است.

همانطور که در مقاله های پیش اشاره شده اطمینان داریم که استاد شهید مطهری از نسبت دادن این کتاب به او با این اوصاف مذکور خشنود نخواهد بود؛ به‌ویژه هنگامی‌که آن را با دیگر کتاب‌های او که از استحکام و انسجام فراوانی برخوردارند و در تبیین معارف دین و روشنگری مردم بسیار تأثیرگذار بوده‌اند ،مقایسه کنیم.

در قسمت قبل گفتیم که نگرش به تاریخ و داستان‌های آن چگونه باشد در کتابی که به شهید مرتضی مطهری نسبت داده‌اند وی برخی از مطالبی را که درباره حادثه عاشورا ذکر شده، ساختگی می‌داند و بر این باور است که آن مطالب، بعدها به تاریخ اضافه‌ شده است؛ اما هنگامی‌که در این‌باره کاوش کردیم، به این نتیجه رسیدیم که این حکم در بسیاری از موارد مذکور صادق نیست. آنچه به آن شهید نسبت داده‌شده بر دو گونه است: چیزهایی که در ارتباط با سیره امام حسین (ع) به وجود آمده از حادثه کربلا است، یا ازمواردی است که از آغاز تا پایان به حادثه کربلا متصل است. و چیزهایی که صحیح نیست که آن را دروغ بپنداریم و از وقایع عاشورایی یا متصل به آن است.

این روح، از روز اول تا لحظه آخر در وجود مقدس حسین بن علی (ع) متجلی بود، جزء خون و حیات آن حضرت شده بود و امکان نداشت از امام حسین (ع) جدا شود. در لحظات آخر حیات هنگامی که اباعبدالله (ع) در گودی قتلگاه افتاده است و قدرت حرکت کردن، جنگیدن با دشمن ایستادن ندارد، باز هم از سخن امام حسین (ع) غیرت می‌جهد وعزت تجلی می‌کند.