یکی از شخصیت‌های عظیم که بنا بر روایات تفسیری، خداوند در آیات متعدد، جایگاه و رفتار‌هایشان را ستوده، حضرت سید‌الشهدا (ع) است. نکته درخور توجه آن‌که این روایات اختصاص به شیعه ندارد و علما و مفسرین اهل سنت نیز به شأن نزول یا ارتباط برخی از آیات قرآن به سید‌الشهدا (ع) اشاره کرده‌اند.

خدای متعال در قرآن کریم موضوع زنده بودن شهدا را در دو آیه بازگو نموده است. مقصود از شهدا در این آیات تمام کسانی هستند که به مقام شهود حقیقت رسیده و با عمل خود در صدد اعتلای کلمه حق و ریشه‌کن کردن باطل می‌باشند؛ اگرچه در جهاد کشته نشوند و با مرگ طبیعی از دنیا بروند. مفسران درباره نوع این حیات دارای دو دیدگاه هستند؛ این مقاله ضمن بررسی دیدگاه‌ها بیان می‌دارد حیات شهدا حیات حقیقی ویژه‌ای در برزخ است که انسان‌های عادی از آن محروم هستند. دیدگاه جامع در مورد مفهوم این حیات ویژه برزخی نیز عبارت از «احاطه نامحدود شهدا بر عوالم ملک و ملکوت از طریق علم و قدرت» است.

تأویلی از آیه «کهیعص» در ابتدای سوره مبارکه مریم در برخی احادیث مندرج در کتاب روایی امامیه، ارائه شده است که آن را با امام حسین (ع) و حادثه کربلا انطباق می‌دهد. در این مقاله تلاش شده است با بهره‌گیری از روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی سندی و متنی روایت حاوی این تأویل از آیه پرداخته شود تا با فهم کل روایت، مقایسه‌ای با مفاهیم بنیادین شیعه صورت پذیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد با توجه به نقدهای جدی سندی؛ عدم ذکر روایت در کتب روایی و تفسیری معتبر و حضور افراد مجهول، ضعیف، غالی و کذاب در میان راویان و متنی؛ شش اشکال عمده به خصوص وارد ساختن نسبت‌های ناروا به امامین عسکری (ع) و مهدی (عج)، ضعف شدید آن اثبات شده و در نتیجه به این تأویل از آیه نمی‌توان اعتماد نمود.

 صحیفه سجادیه که از آن تعبیر به «اخت القرآن» نموده‌اند، مفاهیم و تعابیر قرآنی بسیار در آن تجلی یافته است. آیات قرآن چه به صراحت و چه به اشارت در فراز های نورانی صحیفه نمود یافته و این موضوع، تاثیرپذیری از آیات و درک مفاهیم عمیق قرآنی را توسط امام سجاد (ع) می‌رساند. پژوهش حاضر به بررسی رابطه بینامتنی قرآن و فرازهای ابتدایی دعای چهارم صحیفه سجادیه پرداخته و با روش توصیفی تطبیقی به این نتیجه دست یافت که پیوندی دوسویه و تنگاتنگ بین قرآن و کلام امام سجاد (ع) برقرار است. چنانکه صحیفه در قالب تناص اجترار و امتصاص و نیز بر اساس بینامتنی مضمونی و لفظی با قرآن رابطه‌ای استوار برقرار کرده و همچنین از تناص حوار در صحیفه پرهیز شده است.

سوره فجر در مکه نازل شده؛ 30 آیه، 139 کلمه و 509 حرف دارد و همانند بسیاری دیگر از سوره‌هایی که در مکه نازل شده، آیاتش کوتاه، تکان دهنده، پرمحتوا و همراه با هشدارهای فراوان است. از این جهت این سوره را «سوره حسین بن علی (ع)» نامیده‌اند که قیام و شهادت آن حضرت در آن تاریکی طغیان، مانند طلوع فجر، از نو منشأ حیات و حرکت شده است. در این پژوهش معنی فجر و تعبیر آن، فضیلت سوره فجر، معرفی آن به عنوان حسین (ع) و ارتباط با شب‌های ده‌گانه و چند قوم طغیان‌گر و ارتباط آن با حسین (ع) بررسی شده است.

یکی از سوالاتی که در حوزه شفاعت و مخصوصا شفاعت امام حسین (ع) بین برخی شکل گرفته است، آن است که آیا بخشش عظیم گناهان بوسیله شفاعت مطابق با قواعد قرآنی است؟ مگر قرآن کریم، بیان نکرده است که انسان هر گناهی را انجام دهد، سزای آن را می‌بیند؟

یکی از جوانب گسترده‌ای که در قرآن آمده است، امام حسین (ع) و مباحث مرتبط با آن حضرت است. برای دریافت این مطالب باید از طریق روایات اهل بیت به آیات بنگریم و مطالب آن را دریابیم.

با توجه به آنکه بیان و توضیح هر چیزی در قرآن کریم آمده است؛  بیان عزاداری و سوگواری در کجای آیات قرآن آمده است و آیات مرتبط با آن چیست؟

ائمه اطهار (ع)، مبین و معلم قرآن اند که برای فهم آن باید به آنها مراجعه کنیم. از طرفی در قرآن نیز، آیاتی آمده است که تاویل آن، ائمه اطهار می باشد و اشاره به زندگانی آنهاست.

همچنین آیاتی در قرآن کریم وجود دارد که اشاره به زندگانی امام حسین (ع) از ولادت تا شهادت ایشان دارد.

امام حسین (ع) تاویل بسیاری از آیات قرآن کریم است. البته گاهی معنای ظاهری بعضی آیات، اشاره ای به آن حضرت ندارند؛ اما ائمه اطهار که مفسرین اصلی قرآن اند، این تاویل های درونی و اصلی قرآن را برای ما بیان کرده اند.