در مقاله پیش به دوره‌های شعر حماسی پرداخته شد حال به بررسی زمینه­‌های تاریخی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی شعر حماسی پرداخته و دوره­ شکل­‌گیری و تحول آغازین  آن تبیین شد.

در ادامه ارزش­‌های دینی نهفته در قیام کربلا، همچون استمرار غدیر و ولایت، تولی و تبری، جهاد، شهادت و انتظار که در شعرحماسی منعکس شده است می پردازیم

هر چند نمادهای متنوع خمسه در جهان اسلام رواج بسیاری دارد اما برخلاف تصور رایج، به هیچ وجه مبدع آن اسلام نبوده است و سابقۀ آن به زمان‌های بسیار دور باز می‌گردد. با توجه به شواهد باستان شناختی، نمادهای خمسه بسیار پیش از دورۀ اسلامی، در میان اقوام مدیترانه، بین‌النهرین، مصر و شمال آفریقا و همچنین نزد یهودیان معمول بوده و در طول تاریخ همواره برای محافظت استفاده می‌شده است. البته در سنّت اسلامی نیز مفاهیم جدیدی به آن نسبت داده شده است.

متوکل عباسی یکی از خلفای غاصب زمان امام هادی (ع) بود که حساسیت بسیاری به سرزمین کربلا داشت.او چهار بار بقعه امام حسین (ع) را تخریب کرد و به‌شدت از زیارت مزار شریف آن حضرت جلوگیری می‌کرد.

حضرت زینب (س) بعد از امام حسین (ع) بزرگ اسرا بودند و برای حفظ امام سجاد (ع) ایشان قافله سالار بودند و سخنان را ایشان می گفتند. حضرت زینب در کوفه و شام در مقابل ابن زیاد و یزید ابتدا خود سخن می گفت نایبه امام حسین (ع) و امام سجاد (ع) بود.

اگر ما بودیم مدینه را گل باران می کردیم و چراغانی ...

هر چه باشد خدا پنجمین آینه رسول را به عالم هدیه داده است.

سلام امام باقر علیه السلام ...

دل ما هم از معجزه های شما می خواهد.

برای زیارت هیچ امامی، به‌اندازه زیارت حسین بن علی (ع)در (کربلا) تأکید نشده است.
حتی برای زیارت رسول خدا (ص) هم آن‌همه سفارش و دستور نیست.

گاهی در روایات، زیارت (کربلا)، از زیارت (کعبه) هم برتر و بالاتر به‌حساب آمده است و برای زیارت سیدالشهدا (ع) پاداشی برابر ده‌ها و صدها حج و عمره بیان‌شده است، باید راز قضیه را فهمید.

ائمه بزرگوار، انسان های کاملی هستند که باید برای مردم الگو باشند. از این رو معصومین باید دارای همه فضائل اخلاقی باشند. یکی از این ارزش های اخلاقی، حیا است. ائمه اطهار و واز جمله آنها امام حسین (ع) مصادیق واقعی و حقیقی حیا و عفت در بین مردم اند.

نهضت عاشورا یکی از اثر گذارترین و مهم ترین وقایع تاریخ اسلام است که در محرم سال 61 هجری قمری رخ داده است. در این قیام، سه امام بزرگوار حضور داشتند که در نوشته زیر به شواهد حضور امام سجاد (ع) و امام محمدباقر (ع) می پردازیم.

روز‌های زیارتی تو مردم از هر‌جا خودشان را به هر‌دری می‌زنند تا در حرمت باشند. اول ماه رجب که می‌شود بارگاهت غرق عاشقانت می‌گردد؛ آنهایی که اهمیت این روز را می‌دانند به هیچ قیمتی زیارتت را از دست نمی‌دهند. من اما پشت دیوار‌های خیال پرنده‌ی دلم را پر می‌دهم میان صحن و سرایت، پرواز کند؛ بچرخد؛ هر‌کجا که دوست داشت بنشیند و مرثیه بخواند.

ماه رجب شرافت زیادی دارد و در فضیلت آن روایات بسیاری وارد شده است. کسى که یک روز از این ماه را روزه بگیرد، موجب خشنودى خدای بزرگ می‌گردد و غضب الهى از او دور می‌گردد و درى از درهاى جهنم بر روى او بسته می شود. از جمله اعمال با فضیلت این ماه زیارت مخصوص امام حسین (ع) در اولین روز آن است.