اعتقاد به وحدانیت حق‌تعالی به عنوان اصلی‌ترین و بنیادی‌ترین عقیده در دیدگاه امام حسین (ع)، سبب می‌شود قیام عاشورا نه تنها جنبشی سیاسی-اجتماعی، بلکه قیامی ‌اعتقادی با محوریت توحید تلقی شود. باور توحیدی امام حسین (ع) در خطابه‌ها، مکاتبات و رفتار ایشان از ابتدای شکل‌گیری قیام از مدینه تا کربلا منعکس شده است. این باور توحیدی دارای آثار و نتایجی آشکاری در قیام آن حضرت است. نوشتار حاضر با روش تحلیلی - توصیفی و شیوه کتابخانه‌ای به بررسی آثار و نتایج توحید باوری در قیام امام حسین (ع) می‌پردازد.

در این نوشتار حدیث معروف منسوب به امام حسین (ع) «إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ ...» ازاین‌جهت بررسی‌شده که آیا متن آن حاکی از قصد امام حسین (ع) برای اصلاح در دین است یا اصلاح در امت؟ نگارنده به این نتیجه رسیده که این حدیث نه از حیث سندی اعتبار دارد و نه محتوای آن قابل‌پذیرش است و اگر کسی ازلحاظ سندی تساهل کند و آن را بپذیرد، باید بخش پایانی آن را که تأیید خلافت ابوبکر و عمر و عثمان است، نیز بپذیرد و یا آن قسمت را جعلی بداند، لکن در صورت پذیرش نیز اصلاح مطرح‌شده در حدیث اصلاح در امت است نه اصلاح در دین.