در این یادداشت مختصر، سخن از استاد «علی باقرزاده»، شاعر شهیر و قطعه‌سرای خراسانی است که در شهر شعر، شهرت «بقا» دارد. هماهنگی سه حرف تخلص با نام خانوادگی شاعر، خود ظرافتی ادبی است. این مرد شعر و ادب، اهل سیر و سیاحت هم بود. با بیش از هشتاد سال داشتن هنوز سرزنده و شاداب بود. متولد یازدهم تیر سال 1308 در مشهد مقدس بود که در هجدهم آذر سال 1395 بدرود حیات گفت. آری؛ «بقا» هم می‌دانست که بقا مختصّ ذات اوست. خدایش بیامرزاد!

پس از کشتن امام حسین (ع) و یارانش، سپاه عمر سعد به غارت سلاح، مرکب و لباس ایشان پرداختند؛ آنان حتی از جامه و زیورآلات زنان هم نگذشتند. همچنین بعد از جمع آوری غنایم جنگی مشغول تقسیم سرهای شهدای کربلا شدند که بدین‌وسیله نزد ابن زیاد تقرب بجویند. نوشتار زیر صرفاً گزارشی از چگونگی غارت خیام، جمع آوری غنیمت و تقسیم سرهای شهدا بین قبایل مختلف است.

در گذشته تاکتیک‌های مختلفی برای جنگ‌ها اتخاذ می‌شده‌است، در روز عاشورا هم پس از آن که وقوع جنگ قطعی شد هر دو سپاه تاکتیک‌هایی در مقابل هم اعمال کردند. در ادامه به شرح این تاکتیک‌ها می‌پردازیم.

قیام امام حسین (ع) یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین وقایع تاریخ اسلام است که دامنه‌ این آثار تا زمان ما نیز ادامه دارد. همین اهمیت باعث شده است تا مسائل مختلف این قیام از ابعاد گوناگون مورد تحقیق و پژوهش قرار گیرد. یکی از مواردی که می‌تواند مورد مطالعه‌ پژوهشگران حوزه‌‌ی تاریخ اسلام و عاشوراشناسی قرار گیرد؛ مباحث مربوط به سپاه عمر سعد است که می‌تواند موضوعات متعددی را در خود جای دهد. نوشتار حاضر به بررسی تعداد سپاهیان عمر سعد و همچنین بافت جمعیتی این نیروها می‌پردازد و می‌کوشد تا با مراجعه به منابع تاریخی و روایی، تعداد سپاه عمر سعد و محل سکونت آنان را مشخص نماید.

در طول تاریخ، جوامع بشری بوسیله انقلاب‌ و قیام در پی اصلاحات و دست یابی به مقاصد خاص خود بوده ‌اند؛ از این رو پس از یک حرکت سیاسی یا اجتماعی، نگاه‌ها به نتایج پس از آن معطوف می‌شود. در خصوص جریان عاشورا و حرکت امام حسین علیه‌السلام نیز مساله رسیدن به نتایج و مقاصد آن، با توجه به ابعاد بزرگی که این حادثه داشته است، بسیار مهم می‌نماید. در حرکت امام حسین (ع)، عنصر پیروزی چه بوده و چه مبنایی داشته است که بنا به فرموده خود حضرت در نهایت پیروزی حقیقی نصیب ایشان گشت؟ و اساسا نتایج مصیبت عاشورا چه بود؟

امام حسین(ع) بیش از چهار ماه از سوم شعبان تا هشتم ذی الحجه در مکه ماند. ساکنان مکه با شنیدن خبر حضور امام حسین (ع) خوشحال شدند و صبح و شام، نزد حضرت(ع) در رفت‌وآمد بودند و به دلیل تهدید ترور شدنشان از مکه خارج شدند.

برقراری نظام ولایت عهدی از پدیده های شوم دوران معاویه است و او که مدتها در اندیشه این نظام ناروا بود با زیرکی تصمیم خود را در سخنرانی های پراکنده با سایرین در میان گذاشت و در نهایت موفق شد تا زمامداری موروثی را با اهداف دین ستیزانه در هم آمیزد و مسند خلافت را در خاندان بنی امیه موروثی سازد.

عاشورا درد بس بزرگی بوده و هست  که هر دلی را می شکند و زخم برجان ها می نشاند و دردهای حاصل، زبانی می گردد برای واگویی درد ها و در این بین داستان سرایی ها گاه اصل ماجرا را به فراموشی می کشاند.

واقعه کربلا اصلی ترین عامل تحول تاریخ سیاسی اسلام است، بنابراین بررسی منابع موجود، اعم از منابع منتسب به اهل سنت، شیعه، نگاشته های تاریخی پراکنده و مقاتل در دسترس از اهمیت والایی برخوردار است. رابطه اجتناب ناپذیر بین مطالب مقاتل و پژوهش در زمینه تاریخ عاشورا نیازمند شناخت کلی و میزان اعتبار آنها است.

 تاریخ نیمه ای روشن دارد که برای همگان پذیرفتنی است اما از طرف دیگر نیمه ای تاریک دارد که سبب نفی اهمیت آن توسط عده ای از نظریه پردازان شده اما با نگاهی بدون تعصب می توان راهی برای فهم و درک نیمه تاریک آن پیدا کرد.