در میان یاران و دشمنان اسامی مختلفی بیان شده است. اختلافاتی بین گزارش‌های تاریخی موجود است. یکی از دلایل آن این است که در تا روز عاشورا و حتی میانه جنگ افرادی از سپاه عمر سعد به سپاه امام حسین و می پیوستند.

آیت‌الله بهجت تأکید داشت که حضرت سیدالشهدا (ع) با اختیار خود، آن همه مصائب و شهادت و اسارت اهل‌وعیال خود را تحمل نمود. به باور ایشان، در روز عاشورا بر آن حضرت عرضه می‌شد که یا نصر و پیروزی را انتخاب کن، یا لقاءالله را، و ایشان در کمال اختیار انتخاب کرد.

عزاداری شیعیان برای سیدالشهدا (ع) امر جدیدی محسوب نمی‌شود، بلکه در زمان ائمه اطهار (ع) و رسول اکرم (ص) نیز عزاداری بوده است.

بیا دل‌هایمان را به باد بسپاریم. باد زمستانی. بادی که از دلِ سنگِ کوه‌ها سرما را بلند می‌کند و بر صورت مردم می‌کوبد. بیا امروز را به دلمان فرمان دهیم تا سپاه عشق را فقط به یک سمت بفرستد. یک امروز و امشب را از خودمان خالی شویم و پر از محبوب شویم. مگر چقدر سخت است که همه چیزمان را برای کس دیگری بخواهیم.

 حالا دیگر آغوش مهربانت تا ابد از آن سکینه است.

بابای خوبم حسین جان سلام...

نگاه کن این حسین است که تا ابد باقی است و کعبه زادگاه پدر اوست که بی‌صبرانه منتظر طواف شش‌گوشه‌اش نشسته است...

چراغ‌ها را خاموش کرده‌اند. مجلس حال و هوا‌ی عجیبی پیدا کرده است. روضه‌خوان امشب انگار دلش را کناری جا گذاشته است...

یادتان باشد آقا ما امشب حرمت شکنی نکردیم، ما به مادرتان قول داده‌ایم شما را هیچ‌گاه از یاد نبریم حتی اگر طولانی‌ترین شب سال هم باشد ما باز هم کنار شما معنا می‌گیریم.

خدا را شکر که امشب یک دقیقه بیشتر روضه می‌خوانیم.

همان هنگام که زهر کینه قلبتان را شرحه شرحه کرد و همان زمانه که قلم و دوات خواستید و درست همان لحظه‌هایی که اجر رسالت را معرفی می‌کردید، عده‌ای درحال تهیه و تدارک زهری بودند تا بعد از شما  کار اسلام را یک‌سره کنند.

اساساً اسلام دین رحمت و صلح و صفاست، تاریخ اسلام و زندگی پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم و ائمه علیه السلام بیانگر همین معناست، مگر در مواردی که پیامبر (ص)  و یا ائمه (ع)  مجبور به جنگ و نبرد می شدند که آن هم جنبه دفاعی داشت. امام حسن (ع) هم آن گاه که به خلافت رسیدند، با مخالفت و لشکر کشی معاو یه روبرو شدند و از این جهت لشکری را تجهیز نمودند.