تحلیلی بر روایات عاشورایی قمام زخار و صمصام بتار
محسن رفعت
بازتاب مقتل الحسین (ع) در کتاب قمقام زخار و صمصام بتار با وجود مشابهتهایی که با دیگر گزارشهای عاشورایی دارد، دارای تفاوتهایی با دیگر مقتلها است که واکاوی و بازخوانی آن را ضروری میسازد. از آنجا که قمقام زخار از سوی چهرهای سیاسی در عهد قاجار نگارش شده است، میتواند منشأ اثر برای جامعه علمی و عمومی تلقی شود. اخبار منفرد این کتاب درباره عاشورا، در برخی موارد با وقایع حتمی و گزارشهای تاریخی ناسازگار است و در مواردی میتواند اساسی برای سخن علمای شیعی و یا سنی در قرنهای بعد باشد. در این مقاله تلاش میشود با روش کتابخانهای و رویکردی تحلیلی، پس از ارزیابی شخصیت نویسنده و توضیحاتی درباره کتاب وی، گزارشهای قابل توجهی که نخستین بار در این کتاب آمده است، واکاوی شوند.