ماندگاری قیام امام حسین (ع) و رسوایی دستگاه بنی امیه مرهون خطبه‌ها و روشنگری‌های حضرت زینب کبری (س) است. ایشان در خطبه‌های کوفه و شام با استناد به آیات قرآن کریم به بیان عهدشکنی مردم، مظلومیت و حقانیت امام حسین (ع) و رسوا نمودن بنی امیه پرداخت. نوشتار پیش رو با شیوه توصیفی ـ تحلیلی و روش کتابخانه ای به تحلیل اقتباس‌های قرآنی حضرت زینب (س) در خطبه شهر کوفه‌ می‌پردازد.

ولایت‌مداری (قبول و حراست عملی از مقام امامت علی (ع) و اولادشان) از ارکان ضروری و مورد تأکید در قرآن کریم و روایات پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) است. در این میان حضرت زینب (س) فرزند امام علی (ع) و فاطمه (س) از دامان رسالت و امامت برخاسته است؛ به دلیل یاری امام زمان خویش در شرایط دشوار زمانی و مکانی، یکی از الگوهای بارز در امر ولایت‌مداری و ولایت‌پذیری است. سؤال اصلی این جاست که سبک زندگی حضرت زینب (س) در حوزه ولایت‌مداری در چه ابعادی بوده است؟

حضرت زینب (س) در واقعه بزرگ کربلا، با کمال صبر و استقامت به تبلیغ و نشر معارف اسلامی و آرمان‌های الهی پرداخت. اگر استقامت این بانوی بزرگ نبود، حادثه کربلا اثر کافی را نداشت و دشمنان نمی‌گذاشتند پیام به نسل‌های آینده منتقل شود.

یکی از مسائلی که کمتر به آن توجه شده، روابط عاطفی معصومان (ع) با اعضای خانواده و بستگان درجه اول و روابط عاطفی متقابل آنان با معصوم (ع) است. از این رو در این مقاله روابط عاطفی حضرت زینب (س) بررسی شده اما تأکید بر واقعه عاشورا است. در این جستار با توجه به رعایت سیر تاریخی از ولادت حضرت زینب (س) تا اتمام واقعه عاشورا و وقایع پس از آن، حوادث به ترتیب توالی و پیشرفت‌ها مورد توجه بوده و روابط عاطفی از لابه‌لای گزارش‌های تاریخی و روایی استخراج شده است. 

حضرت زینب (س) دارای شخصیتی برجسته و کاملی از تمامی جهات بوده‌اند. برای ایشان مقامات و صفات فراوانی ذکر شده است و روایات زیادی در شان وی از ائمه اطهار (ع) نقل شده است.

به اعتقاد ما امامت ادامه نبوت است و امام همه مقامات و جایگاه­‌های رسول خدا (ص) را غیر از مقام نبوت و دریافت وحی نبوی دارد، همان طور که پیامبر از طرف خداوند انتخاب می‌شود، امام نیز از طرف خدا انتخاب می‌‌شود.

شخصیت حضرت زینب(س) با دیگر زنان در کربلا، قابل مقایسه نیست. مى توان گفت بعد از امام حسین(ع) شخصیت دوم در این صحنه ی جاودانه، حضرت زینب(س) بود.