با یک نگاه اجمالى به نوحه‌ها و مراثی که پیرامون واقعه کربلا سروده شده، می‌توان دریافت که بخش قابل توجهى از آن‌ها درباره آب و تشنگى است. بنابر این ما در این مقاله مختصر می‌کوشیم با استفاده از این منابع، مسئله آب و تشنگى حسین (ع) و یارانش را مورد بررسى قرار دهیم. قبل از ورود به متنِ مقاله، توجه به این نکته ضرورى است که ما با استناد به منابع، می‌توانیم ممانعت از رسیدن آب به خیمه‌هاى امام حسین (ع) را و نه تشنگى مفرط ایشان و یارانش را نفى کنیم و این حکایت از هنر نظامى امام حسین (ع) در جهت آرامش خاطر یاران و خانواده‌اش و نیز ارتقا ی روحیه آن‌ها در برابر دشمن دارد.

حضرت علی اکبر (ع) آینه جمال پیغمبر (ص) و نشانگر خلق‌ و خوی والاى رسول اکرم (ص) و نمونه منطق رسا و شیواى نبى اعظم اسلام (ص) بود اما ظالمان بر خدا و هتک حرمت رسول خدا (ص) جرأت پیدا کردند و ایشان در راه حفظ اسلام با افتخار و سربلندى تمام نیزه‌ها و شمشیرها را به جان خود خرید.

حضرت عباس بن علی (ع) از آغاز قیام امام حسین (ع) همراه و همدل ایشان و هنگام نبرد کربلا، پرچم‌دار سپاه او بود.

ابن زیاد با چه منطقی توانست بستن آب بروی امام حسین (ع) و یارانش را بنا بر جریانی تحریف شده توسط معاویه برای خود توجیه کند و چنین استلال عجیبی کند که «میان آب و حسین مانع شوید تا قطره‌ای از آن آب ننوشد (و با تشنگی کشته شود) همان‌گونه که با عثمان بن عفان چنین کردند» در صورتی که منابع تاریخی نشان می‌دهد که نه تنها امام علی(ع) و فرزندانش در قطع آب از عثمان دخالت نداشتند، بلکه حتی در دوران محاصره و تشنگی، با تلاش و زحمت فراوان به او آب رساندند. این ماجرا در بسیاری از منابع اهل سنت نقل شده است .

جز حسین (ع) نماند مگر سه تن از اهل بیت او، روی به آن قوم آورد و آن‌ها را می‌راند و دور می‌ساخت و آن سه تن او را حمایت می‌کردند تا کشته شدند. 

آب و تشنگى در واقعه کربلا از برجستگى ویژه‌اى برخوردار است، چنانکه دیگر وقایع تا حدى تحت تأثیر آن قرار گرفته‌اند و بخش قابل توجهى از گفت‌وگوى بین دو سپاه نیز بر سر آب بوده؛ به طورى که مظلومیت امام حسین (ع) و سنگدلى دشمنان از همین امر معلوم مى‌گردد.