این تعبیر مشهور که امام حسین (ع) آخرین حج خود را نیمه تمام گذاشت، سخن نادرستى است؛ زیرا اعمال حج از  نهم ماه ذى ‌الحجه و باحرکت به سمت صحرای عرفات آغاز می‌‌شود؛ بنابراین، امام  اصولاً وارد اعمال حج نشده بود تا بخواهد آن را نیمه‌تمام گذارد.

یکی از بحث هایی که در حرکت امام حسین (ع) مطرح می شود، مسئله حج امام حسین (ع) پیش از حرکت به سوی کوفه بوده است. آیا امام حسین نیت حج واجب خود را به عمره تبدیل کردند؟ یا از ابتدا نیت عمره مفرده داشتند؟ نظر علمای شیعه در این مورد چه بوده است؟

ساعت 12 ظهر عید قربان بود. بعد از یک عرفه پر شور در جوار بارگاه سید الشهدا علیه السلام و بی خوابی دو سه شبه بعد از نماز صبح به خواب رفتم و یکسره تا ظهر خوابیدم. هنوز از تخت خواب بلند نشده بودم که با خبر کشته شدن 300 زائر بیت الله در مراسم رمی جمرات مواجه شدم. خیلی متعجب شده بودم از این که ما با ترس و لرز به زیارت کربلا می آییم و آن وقت در مراسم حج خانه خدا 300 نفر کشته شده اند!

چند روزی از حادثه دهشتناک منا می گذرد. حادثه ای که طی آن طبق آمارهای دولتی عربستان بیش از 700 نفر کشته شدند و حدود 900 نفر زخمی. در این بین بیش از 130 زائر ایرانی جان باخته اند و بیش از 300 تن نیز مفقود شده اند که بسیاری از این مفقودین نیز به احتمال زیاد در قید حیات نیستند. 

 هیچ‌کس مجاز نیست عمل حج را نیمه‌تمام رها کند و اگر کسی احرام ببندد بر او واجب است تا پایان کار اعمال را انجام دهد و تنها در موارد خاصی هست که می‌شود حج را تبدیل به عمره کرد .

 امام (ع) در مقام انجام دادن اعمال حج نبوده است تا بخواهد برای سفر به کربلا حج خود را کنار بگذارد وآنرا نیمه‌تمام رها کند.برای بیان اهمیت قیام امام حسین (ع) نیاز به‌ توجیهات این‌چنینی نیست، بلکه بیان حقیقت همیشه با وجدان‌های پاک سازگارتر است و اگر واقعیات قیام عاشورا همان‌طور که بوده بیان شود مردم بیشتر تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.

من که می‌گویم اصلا حج تو در مکه نبوده؛ تو در سرزمین دیگری حج به‌جای‌آوردی. لباس احرام تو کهنه پیراهن یادگاری بود و ذکر طواف تو العطش.
 

برخلاف گمان بسیاری که دعای عرفه امام حسین (ع) را مربوط به حجه الوداع  و زمان خروج امام از مکه به سمت عراق می دانند، بنا بر اسناد و روایات معتبر موجود، این مناجات در حج پیش از سال 60 هجری و در آخرین ساعات این روز در صحرای عرفات قرائت شده است.

برای شما می خوانَد، زنی که صدایش بلند و لهجه‌اش غلیظ نیست و به نیابت از ابرهای بالای سرتان می گرید، بی آنکه حواسش به اشک هایش باشد، که گونه ی آفتاب سوخته‌اش را بیشتر می‌سوزاند. پیر نیست؛ اما وقتی برای شما می خواند، پای چشمش گود و بالای ابرویش چروک می افتد و شاید حتی اگر یک دسته از مویش بیرون می ریخت، رنگش به خاکستری می زد.

حج یکی از بزرگ‎ترین فرایض عبادی است که پاداش‌های دنیوی و اخروی فراوانی برای آن در آیات و روایات ذکر شده است. اما زیارت امام حسین (ع) در لسان معصومین (ع) برتر از حج ترسیم شده است...