چرا کوفیان با امام علی (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بی‌وفایی کرده و پیمان شکستند؟ چه شرایطی بر کوفه حاکم بود که موجب این رفتارها شد؟ آیا کوفیان مردمانی با ویژگی‌های منحصر به فرد بودند؟ آیا آن‌ها منافق بودند؟

شنیده‌ها حکایت از آن دارد که آن‌ها مردمانی بی‌ایمان، بدذات، دورو و دشمن اهل‌بیت (ع) بودند. البته برخی پژوهشگران، آنان را از این امور تبرئه می‌کنند و بر این باورند که شرایطی به ‌وجود آمد که آنان قدرت عمل به پیمان خود را نداشتند و عموم مردم وقتی در موقعیت مشابه قرار می‌گیرند به همین صورت رفتار می‌کنند.

اختلاف نظرها سبب شد تا با تحقیق کتابخانه‌ای در جست‌وجوی شناخت جامعه کوفه در عصر امام حسین (ع) باشیم.

در شب عاشورا، امام حسین (ع) رو به اصحاب کردند و به ایشان فرمودند که بیعت خود را از شما برداشتم، هرکس که می‌خواهد برود؛ سپس رو به یاران خاص خود ازجمله حضرت عباس (ع) نیز کرده و فرموده است شما هم اگر می‌خواهید بروید.

در ادامه به بررسی صحت این گزارش تاریخی می پردازیم.

قضاوت دربارۀ شخصیت و فضایل ایمانی و اخلاقی محمد بن حنفیه -با توجه به تحریفاتی که در طول تاریخ دربارۀ شخصیت او صورت گرفته- جدا سخت است؛ اما با کنکاش و جست‌وجو از لابه‌لای شواهد و قرائن پراکنده در منابع تاریخی می‌توان گوشه‌هایی از ابعاد تاریخ زندگی او را بازکاوی کرد. از جمله چیزهایی که درباره این فرزند امام علی (ع) به‌صورت خلاصه می‌توان گفت، این است که وی انسانی بسیار وارسته و مورد عنایت و علاقه امیرالمومنین و حسنین (ع) بود.

  چند نفر از بزرگان و نزدیکان اهل‌البیت به همراه امام حسین (ع) به سمت کوفه نیامدند  و در مدینه و مکه ماندند یکی از این افراد عبدالله بن جعفر همسر حضرت زینب (س) است که در زیر به علل عدم حضور ایشان می‌پردازیم.

   امام حسین (ع) در مقاطع مختلف زمانی با توجه به شرایط آیاتی از قرآن را تلاوت کردند که در ادامه به بیان این آیات پرداخته‌ایم.

با بررسی مسیر حرکت امام حسین (ع) مسیرهای موجود از مکه تا کربلا و اتفاقاتی که در بین راه افتاده است می توان به پاسخ این پرسش دست یافت.

کوفیان پس از آن‌که به امام حسین (ع) نامه نوشتند و از ایشان خواستند که به کوفه بیاید و زمام امور را در دست گیرد، بیعت خود را شکستند و پس از بیعت با ابن زیاد، به مخالفت با امام حسین (ع) پرداختند و در نهایت باعث شهادت امام حسین (ع) شدند.

در برخی از کتاب‌‌های تاریخی بیان شده که شریح بن حارث کندی مشهور به شریح قاضی فتوا به قتل امام حسین (ع) داده است. در ادامه به بررسی صحت این گزارش می پردازیم.

کوفه شهری است که نقش به سزایی در واقعه عاشورا داشت.مردم کوفه بیعتی را که با حضرت سلم داشتند را شکستند و پس از آن برخی از آنها در مقالبل امام حسین (ع) قرار گرفتند. این حرکت کوفیان همواره مورد سوال آینده‌گان بوده است.