تأویلی از آیه «کهیعص» در ابتدای سوره مبارکه مریم در برخی احادیث مندرج در کتاب روایی امامیه، ارائه شده است که آن را با امام حسین (ع) و حادثه کربلا انطباق می‌دهد. در این مقاله تلاش شده است با بهره‌گیری از روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی سندی و متنی روایت حاوی این تأویل از آیه پرداخته شود تا با فهم کل روایت، مقایسه‌ای با مفاهیم بنیادین شیعه صورت پذیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد با توجه به نقدهای جدی سندی؛ عدم ذکر روایت در کتب روایی و تفسیری معتبر و حضور افراد مجهول، ضعیف، غالی و کذاب در میان راویان و متنی؛ شش اشکال عمده به خصوص وارد ساختن نسبت‌های ناروا به امامین عسکری (ع) و مهدی (عج)، ضعف شدید آن اثبات شده و در نتیجه به این تأویل از آیه نمی‌توان اعتماد نمود.

سوره فجر در مکه نازل شده؛ 30 آیه، 139 کلمه و 509 حرف دارد و همانند بسیاری دیگر از سوره‌هایی که در مکه نازل شده، آیاتش کوتاه، تکان دهنده، پرمحتوا و همراه با هشدارهای فراوان است. از این جهت این سوره را «سوره حسین بن علی (ع)» نامیده‌اند که قیام و شهادت آن حضرت در آن تاریکی طغیان، مانند طلوع فجر، از نو منشأ حیات و حرکت شده است. در این پژوهش معنی فجر و تعبیر آن، فضیلت سوره فجر، معرفی آن به عنوان حسین (ع) و ارتباط با شب‌های ده‌گانه و چند قوم طغیان‌گر و ارتباط آن با حسین (ع) بررسی شده است.

آیه 33 سوره احزاب به «آیه تطهیر» معروف است. خداوند سبحان در این آیه، اهل بیت را از هر گونه پلیدی و پلشتی و ناپاکی مصون معرفی فرموده است. مصداق‌های دقیق اهل بیت کیانند؟! همه دانشمندان شیعه و گروهی از علمای اهل سنت این آیه را درباره اصحاب کساء می‌دانند و برخی دیگر از آنان، زنان پیامبر (ص) را نیز از مصادیق آن گمان می‌کنند. اما اینکه کدام گروه در رأی و اعتقاد خود بر راه صواب هستند و کدام گروه بر طریق خطا می‌روند؟! در این مقاله پاسخ این پرسش با ادله عقلی، نقلی و ذکر دقیق منابع در حد امکان ذکر شده است.

یکی از مصیبت‌های جانکاه واقعه عاشورا، شهادت شیرخواره امام حسین (ع) است که در آخرین ساعات نبرد، توسط سپاه عمرسعد هدف تیر قرار گرفت و به شهادت رسید. مقاله پیش رو به جزئیات زندگانی این کودک خردسال که در هاله‌ای از ابهام قرار دارد می‌پردازد.  در این نوشتار سعی شده است با استناد به منابع قدیمی، معتبر و قابل اتکای شیعه و اهل تسنن هشت قرن نخست اسلام بدون تحلیل وبرداشت از واقعه، تصویری روشن از جزئیات زندگی آن حضرت همچون نام، تولد، سن، چگونگی شهادت و مکان دفن او ارائه شود تا ضمن آگاهی دادن خواننده به متن واقعه، به همه پرسش‌های گزارش‌های مربوط به آن پاسخ دهد.

ماندگاری قیام امام حسین (ع) و رسوایی دستگاه بنی امیه مرهون خطبه‌ها و روشنگری‌های حضرت زینب کبری (س) است. ایشان در خطبه‌های کوفه و شام با استناد به آیات قرآن کریم به بیان عهدشکنی مردم، مظلومیت و حقانیت امام حسین (ع) و رسوا نمودن بنی امیه پرداخت. نوشتار پیش رو با شیوه توصیفی ـ تحلیلی و روش کتابخانه ای به تحلیل اقتباس‌های قرآنی حضرت زینب (س) در خطبه شهر کوفه‌ می‌پردازد.

ولایت‌مداری (قبول و حراست عملی از مقام امامت علی (ع) و اولادشان) از ارکان ضروری و مورد تأکید در قرآن کریم و روایات پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) است. در این میان حضرت زینب (س) فرزند امام علی (ع) و فاطمه (س) از دامان رسالت و امامت برخاسته است؛ به دلیل یاری امام زمان خویش در شرایط دشوار زمانی و مکانی، یکی از الگوهای بارز در امر ولایت‌مداری و ولایت‌پذیری است. سؤال اصلی این جاست که سبک زندگی حضرت زینب (س) در حوزه ولایت‌مداری در چه ابعادی بوده است؟

حضرت زینب (س) در واقعه بزرگ کربلا، با کمال صبر و استقامت به تبلیغ و نشر معارف اسلامی و آرمان‌های الهی پرداخت. اگر استقامت این بانوی بزرگ نبود، حادثه کربلا اثر کافی را نداشت و دشمنان نمی‌گذاشتند پیام به نسل‌های آینده منتقل شود.

مهم‌ترین هدف تاریخ‌نگاری عاشورا در طول قرون متمادی، گسترش فرهنگ ایثار و شهادت‌طلبی بوده است. این سبک از تاریخ‌نگاری با اشاره به نحوه شهادت امام حسین (ع) و فرزندان و یاران امام، بیشترین نقش را در آگاه‌سازی این واقعه داشته است. یکی از گزارش‌های مهم در تاریخ‌نگاری عاشورا، چگونگی شهادت حضرت علی‌اصغر (ع) است. شهادت مظلومانه طفلی شیرخوار به دست دشمن در تاریخ‌نگاری عاشورا، از غم‌بارترین اتفاقات واقعه عاشورا به شمار می‌رود‌. بازتاب شهادت حضرت علی‌اصغر (ع) در تاریخ‌نگاری عاشورا از دیرباز، عمق فاجعه عاشورا در میان مسلمانان و غیرمسلمانان را نشان داده است.

یکی از مسائلی که کمتر به آن توجه شده، روابط عاطفی معصومان (ع) با اعضای خانواده و بستگان درجه اول و روابط عاطفی متقابل آنان با معصوم (ع) است. از این رو در این مقاله روابط عاطفی حضرت زینب (س) بررسی شده اما تأکید بر واقعه عاشورا است. در این جستار با توجه به رعایت سیر تاریخی از ولادت حضرت زینب (س) تا اتمام واقعه عاشورا و وقایع پس از آن، حوادث به ترتیب توالی و پیشرفت‌ها مورد توجه بوده و روابط عاطفی از لابه‌لای گزارش‌های تاریخی و روایی استخراج شده است. 

از جمله ویژگی‌های شاخص قیام امام حسین (ع)، خونین شدن این قیام با خون مطهر شهیدان، به‌ویژه حضرت علی اصغر (ع) است. براساس نقل مقاتل و کتاب‌های تاریخی و مفاد زیارت‌نامه‌ها، امام حسین (ع) در روز عاشورا خون زخم و جراحت خویش را به آسمان پاشید و صورت مبارکش را با آن رنگین کرد. همچنین خون علی اکبر (ع) و علی اصغر (ع) را نیز به هنگام شهادت به آسمان پاشید و قطره‌ای از آن خون‌ها به زمین بازنگشت. بنابراین خونین کردن صحنه شهادت بهترین عزیزان از سوی امام حسین (ع)، به‌ویژه علی اصغر (ع) منطق و اهدافی حاکم است.