دستور نظام‌مند یکی از زیرمجموعه‌های زبان‌شناسی نقش‌گرا است که مایکل هلیدی و رقیه حسن این دستور را رشد و توسعه دادند و با هدف کاربردی آن «نظریه دستور زبان نقش‌گرای نظام‌بنیاد» را مطرح نمودند. در این پژوهش عامل انسجام متنی حذف براساس نظریه انسجام مایکل هلیدی، در شش دعای صحیفه سجادیه (2، 21، 25، 37، 50، 52) به صورت تحلیلی، توصیفی و آماری مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که حذف قراین لفظی و معنایی در ساختار متن دارد که از طریق بخش‌ها و عناصر دیگر متن بازیابی می‌شود می‌تواند به عنوان یکی از عوامل انسجام متنی در صحیفه سجادیه لحاظ شود. با توجه به ارتباط نزدیک‌تر امام سجاد (ع) به خداوند متعال و اصل اقتصاد زبانی، امام (ع) زبان خود را موجز و فشرده بیان کرده‌اند تا ارتباط و انتقال پیام و اجابت سریع و در کوتاه‌ترین زمان صورت گیرد.

تصویرآفرینی، شیوه‌ای بلاغی و هنرمندانه برای بیان مطالب است که در متون گوناگون از آن استفاده می‌شود. علاوه بر قرآن کریم، استفاده از زبان تصویر در سایر متون دینی از جمله صحیفه سجادیه نیز دیده می‌شود. مطالعه دعای هفتم صحیفه سجادیه نشان می‌دهد که در این دعا از شیوه تصویرآفرینی استفاده شده است. سراسر این دعا تصویر فردی را نشان می‌دهد که به واسطه شرایط خود مشغول تضرع به درگاه الهی است. این فرد به صورت شخصی گرفتار و مستاصل؛ پناه‌جویی دردمند؛ بار سنگین سختی‌ها بر دوش و ذلیل و بی‌یاور ترسیم شده است. او از خداوند تمنای گشایش درها و برطرف شدن مصائب را دارد.

اندیشه و نگرش‌های قرآنی امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه در تمام زمینه‌های معرفتی از جمله در حوزه اخلاق اجتماعی تحت سلطه قرآن بوده و از آن تأثیر پذیرفته و در این مجموعه به شکل دعا تجلی یافته است. از این رو، محور اصلی این پژوهش ذکر انواع اثرپذیری کلام امام از قرآن در بیان بایسته‌های اخلاق اجتماعی و استخراج آیات قرآنی است که امام برای بیان این آموزه‌های اخلاقی در کلام خود از آن‌ها بهره گرفته است.

اعتقاد به رجعت، ازجمله آموزه‌های اعتقادی شیعه است. به اعتقاد امامیه در ایام ظهور، قیام و حکومت ‌حضرت مهدی (عج) جمعی از مؤمنان و کافران محض به این جهان بازمی‌گردند؛ مؤمنان برای دیدن تجلی قدرت الهی، حکومت صالحان بر جهان و پاداش‌های دنیوی و کافران برای چشیدن نقمت‌ها، عذاب‌ها و انتقام‌های دنیوی. از جمله رجعت کنندگان، امامان معصوم (ع) هستند که در بسیاری از روایات رجعت به ایشان اختصاص یافته، امام حسین (ع) است. در این نوشتار برآنیم که با روش توصیفی - تحلیلی و به شیوه کتابخانه‌ای به تبیین زمان، چگونگی و فلسفه رجعت امام حسین (ع) از منظر روایات بپردازیم.

اعتقاد به وحدانیت حق‌تعالی به عنوان اصلی‌ترین و بنیادی‌ترین عقیده در دیدگاه امام حسین (ع)، سبب می‌شود قیام عاشورا نه تنها جنبشی سیاسی-اجتماعی، بلکه قیامی ‌اعتقادی با محوریت توحید تلقی شود. باور توحیدی امام حسین (ع) در خطابه‌ها، مکاتبات و رفتار ایشان از ابتدای شکل‌گیری قیام از مدینه تا کربلا منعکس شده است. این باور توحیدی دارای آثار و نتایجی آشکاری در قیام آن حضرت است. نوشتار حاضر با روش تحلیلی - توصیفی و شیوه کتابخانه‌ای به بررسی آثار و نتایج توحید باوری در قیام امام حسین (ع) می‌پردازد.

در میراث ماثور امامیه، صحیفه سجادیه گنجی گران‌بها و مجموعه‌ای از بسته‌‌های فرهنگی شیعه است که هر یک آکنده از آرایه‌های بیانی و بدیع بوده و سوای از جنبه معرفتی، از برای فقر فرهنگی امروزمان، بس تحول ساز خواهد بود. توحید سرسلسله معارف صحیفه و شاهکار اندیشه عصمت است. موضوع توحید در نگاه بیشتر و دقیق‌تر ما بیش و پیش از هر چیز تداعی‌گر «آموزه‌های نظری توحیدی» است درحالی‌که تحقیق سنجش‌گرانِ در صحیفه، حکایت از آن دارد که حقیقت چیز دیگری است. نگارنده با تحلیل دعای اول، سیزدهم و بیست و هشتم صحیفه، از یک‌سو و مقایسه با برخی آموزه‌های معقول و منقول از سوی دیگر، تلاش نموده است تا به درک هر چه بیشتر مفهوم توحید در زندگی نائل‌آمده و الگویی کاربردی در تقویت ایمان و معرفت به خداوند ارائه نماید.

سوره فجر در مکه نازل شده؛ 30 آیه، 139 کلمه و 509 حرف دارد و همانند بسیاری دیگر از سوره‌هایی که در مکه نازل شده، آیاتش کوتاه، تکان دهنده، پرمحتوا و همراه با هشدارهای فراوان است. از این جهت این سوره را «سوره حسین بن علی (ع)» نامیده‌اند که قیام و شهادت آن حضرت در آن تاریکی طغیان، مانند طلوع فجر، از نو منشأ حیات و حرکت شده است. در این پژوهش معنی فجر و تعبیر آن، فضیلت سوره فجر، معرفی آن به عنوان حسین (ع) و ارتباط با شب‌های ده‌گانه و چند قوم طغیان‌گر و ارتباط آن با حسین (ع) بررسی شده است.

بهداشت روان از حوزه‌های مهم سلامت بوده و آموزه‌های دینی در تحقق آن دخیل است. از جمله امور مؤثر در بهداشت روانی، مکانیسم‌های ارتقای سلامت است که مهمترین آن‌ها عبارتند از: الف) راه سایکونورو فیزیولوژیک، ب) مسیر رفتار بهداشتی و ج) برخورداری از حمایت‌های اجتماعی. نظر به نقش مؤثر دینداری و پایبندی دینی در سلامت روانی، نوشتار حاضر به بررسی و ارائه مکانیسم‌های ارتقای سلامت روانی در ادعیه امام سجاد (ع) و تأثیر آن بر سلامت پرداخته است چرا که ادعیه امام تنها عرصه خواندن نبوده بلکه صحنه شناختن نیز  بوده و الگوهای سلامت در آن آمده است. امید است این رهیافت بتواند دریچه تازه‌ای به سوی نگرش بدیع به دعا به ویژه بر ادعیه امام سجاد (ع) ایجاد نماید.

از زمانى که قیام امام حسین (ع) با آن شرایط و ویژگى‌هاى خاص اتفاق افتاده است، سؤال‌هایى در میان نخبگان و اندیشمندان و حتى مردم عادى مطرح بوده است که انگیزه اصلى امام (ع) از اقدام به چنین کارى چه بوده است؟ آیا دعوت کوفیان فلسفه قیام آن حضرت بوده، یا قیام امام (ع) علت دعوت کوفیان؟ و البته بیشمار پرسش هایی از این دست که باید با استناد به منابع گوناگون تاریخی و اندیشه ای پاسخی اغناکننده به آنها داده شود.

چه کسی می‌تواند بگوید کدام واقعه بزرگ‌ترین مصیبت است؟ و معیار آن چیست؟
می‌توان گفت کشتن حجت الهی عظیم‌ترین مصیبت در عالم است، زیرا آنان منصوبان از جانب خداوند هستند که دارای مقام عظیمی‌اند. 
در روایات شیعه، شهادت امام حسین (ع)، اعظم مصیبت‌ها در آسمان‎‌ها و زمین نامیده شده است.