نفوذ کلام حضرت زینب (س)، شاخصه‌ای است که بسیاری از ادیبان و نویسندگان مسلمان و نیز پژوهشگران عرصه ادبیات عرب را واداشته تا خطبه‌های بانوی کربلا را به عنوان نمونه‌ای کامل، ثبت و ضبط و به گردآوری آن‌ها مباهات کنند

عاشورا، دانشگاهی بزرگ برای همه اعصار است که واقعیت انسان بودن را در جنبه‌های مختلف ظلم‌ستیزی، آزادی‌طلبی و شکستن یوغ‌های غیر الهی و زمینی به بشریت می‌آموزد.

نامه‌هایی که امام حسین (ع) به افراد مختلف نوشتند، از مکاتبات مهم ایشان است. مضامین این نامه‌ها حاوی نکات برجسته از نگاه امام (ع) به نظام بنی‌امیه و تصریح غصبی بودن امارت آنان، هشدار به حکام جور برای عدم انحراف از سنت نبوی، حمایت جدی از صحابی اهل بیت (ع) و بیان اوصاف رذیله آل ابی‌سفیان بوده است.

مناسک عزاداری عاشورا بستر ظهور یک نظام نمادین قوی است که مهم‌ترین نقش را در بازتولید هویت شیعی، معنا بخشی به حیات شیعیان و تقویت همبستگی میان آن‌ها دارد. در این میان، به نظر می‌رسد استفاده از نمادها سهم بسزایی در تبادل سریع و ماندگارتر پیام‌های معنوی و قدسی میان زائران و ایجاد همبستگی میان آن‌ها داشته است.

محتشم کاشانی و سید حیدر حلی دو تن از مشهورترین شاعران مرثیه‌سرا در ادبیات فارسی و عربی هستند که مشترکات فراوانی در به نظم کشیدن واقعه طف دارند.

نهضت حسینی، عرفان و عارفان اجتماعی را در معارفی که در خطبه‌ها، نامه‌ها، کلمات قصار و گفت و گوها، اشعار و رجز خوانی‌ها از سوی سیدالشهداء (ع) و یاران خاص و عام آن امام ظهور یافت، معرفی کرد تا عرفان ناب اسلام و اسلامی تدین ساز و تمدن پرداز به عنوان عرفان معیار، سلوک سنجش گر و شهود شاخص متجلی در میدان جهاد و شهادت، اسوه و شاهد قرار گیرد.

معرفت قلبی به صورت دوسویه و ذومراتب در مقام تحقیق و تحقق سلوک دارای منزلت بنیادی است و شهود در حالت خواب و بیداری ممکن و معرفت‌زاست.

یاد مصائب امام حسین (ع) درعاشورا، همواره سبب انسجام امت اسلامی در قیام‌ها، کانون‌های اسلامی و هویت اسلامی در طول تاریخ اسلام شده است و نه تنها مسلمانان، بلکه غیر مسلمانان نیز در شکل گیری هویت و «من الهی» خود از آن استفاده‌های فراوانی کرده‌اند.

مسائلی مانند ضعف منابع مورد استفاده کاشفی، شیوه‌های روایت داستانی و صوفیانه‌‌ او؛ تکیه بر حافظه‌ مؤلّف به دلیل اشتغال وی به امر وعظ و و قصد کاشفی به عنوان واعظی شیعی در ایجاد ارتباط عاطفی مردم روزگارش با اهل بیت (ع)، از مهم‌ترین دلایل ورود تحریفات به این کتاب است.

فرهنگ غنی شیعه در توسل به اهل‌بیت (ع) با دعا و ارتباط عاطفی در غالب گریه بر مصیبت امام حسین (ع)، یکی از نعمت‌های خداوند متعال است. گریه بر آن حضرت، ریشه در قرآن و روایات اهل‌بیت (ع) دارد و در جهت پیشبرد اهداف اسلام، تربیت و تعالی روح انسان‌ها یک هنر خدادادی است