راهپیمایی و پیاده‌روی و امثال آن کالبد زیارت است، اما روح زیارت این است که انسان یک معرفت صحیح و قلب و عقل روشنی را نسبت به وقایع پیدا کند و آن اینکه جامعه‌ای بتواند در برابر ظلم ایستاده و اجازه ندهد حق مظلوم تضییع شود.

صرفنظر از موضع منفی برخی روشنفکران در برابر رونق روضه‌های خانگی در ایام کرونا، بحث دیگر فراگیری آن با استفاده از ابزار اینترنت و فضای مجازی است که به جهت مواجهه فردی فاقد قابلیت لازم برای انتقال بار معانی عمیقی همچون فرهنگ و پیام عاشوراست.

مدارک تاریخی به دست آمده، حاکی از آن است که در نخستین اربعین پس از شهادت سیدالشهدا (ع) تنها جابر عبدالله انصاری از صحابی رسول خدا  و مریدش عطیه، زائر قبر مطهر امام حسین (ع) در کربلا بوده‌اند و در این روز تنها آغاز حرکت کاروان اهل بیت از شام به مدینه گزارش شده است.

زیارت عاشورا، زائران سیدالشهدا (ع) را به آینده‌ای روشن وعده داده و می‌گوید: ظهور منتقم و پرورش آرزوی جهاد در رکاب آن حضرت (عج) برای زائران امام حسین (ع)، امید به آینده را به ارمغان می‌آورد.

عزاداران و محبین امام حسین (ع) کمتر به دنبال دست‌یابی به مفاهیم معرفتی واقعه عاشورا هستند  و این وظیفه محققان و روشنفکران دینی است که در برنامه های خود مردم را به این سمت و سو ترغیب نمایند.

با بررسی آنچه که در اربعین هر سال و از رهگذر پیاده‌روی آن با حضور خیل عظیمی از محبان و مشتاقان زیارت امام حسین (ع) از کشورهای گوناگون رخ می‌دهد می‌توان به نقش این رویداد در ایجاد وحدت و همبستگی بیشتر میان امت اسلامی صحه گذاشت.

پیاده‌روی و زیارت اربعین در دهه‌های اخیر و با توجه به ممانعت بعثی‌ها در برگزاری این مراسم معمول شده است وگرنه که هیچ روایت خاصی در مورد این مسئله و ضرورت انجام آن وجود ندارد و اگر به زیارت اباعبدالله (ع) نیز نائل نشدیم می توانیم از راه دور و رو به کربلای معلی با ذکر سلام زیارت کنیم.

عدم تکبر، بخشش، فروبردن خشم، گذشت و احسان از جمله نمونه‌های بارز در سیره عملی امام حسین (ع) منطبق بر قرآن است.

اربعین در تاریخ شیعه بلکه در میان همه امت اسلام از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که همگرایی مسلمانان در این روز موجب مودت و وحدت بیشتری می‌شود، علاوه بر این براساس مستندات تاریخی روزی است که اهل بیت (ع) پس از چهل روز به کربلا بازمی‌گردند و سر شهیدان نیز به بدن‌ها ملحق شده و به خاک سپرده می‌شوند.

با نگاهی متفاوت به زیارت عاشورا، متوجه این امر می‌شویم که فرازهایی از این زیارت‌نامه تفاوتی میان شناخت نسبی و شناخت معرفتی قائل شده است، امری که موجب شد عده‌ای علیرغم برحق بودن امام حسین (ع) مقابل او در روز عاشورا بایستند.