از جمله گزارشگران واقعه کربلا که در سپاه کوفه مسبب هولناک‌ترین فجایع شدند، هانی بن ثبیت حضرمی است که جزو 10 سواری بود که به دستور عمر سعد بر پیکر مطهر شهدای کربلا تاختند.

 سعید بن عبدالله حنفی از جمله محافظان امام حسین (ع) در ظهر عاشورا و در حین اقامه نماز بود که شخصاً در مقابل ایشان ایستاد تا حمله سپاه دشمن و تیرهایی که به سمت ایشان رها  شد را به جان خریده  و گزندی به امام نرسد.

در بخشی از زیارت ناحیه مقدسه خطاب به امام حسین (ع)، سلامی با این بیان می‌شود: «سلام بر آن مظلومى که خونش مباح شد» که این عبارت اشاره به صدور فتوایی در جواز کشتن امام حسین (ع) دارد.

قره بن قیس سرباز تحت فرمان حر بن یزید ریاحی بود اما با وجود آنکه یک بار حبیب بن مظاهر او را به یاری امام دعوت کرد و یک بار نیز شاهد پیوستن حر بن یزید به امام حسین (ع) بود، اما همچنان در لشگر دشمن باقی ماند.

عبدالله، عثمان و جعفر سه برادر دیگر عباس بن علی پیش از برادر خود در نبرد با سپاه عمر سعد به شهادت رسیدند.

علی‌اکبر لطیفیان؛ شاعر آئینی با اشاره به اینکه همچنان تعریف مشخصی از شعر آئینی وجود ندارد گفت: با این وجود در اشعاری که مورد استفاده از سوی مادحین و روضه‌خوانان استفاده می‌شود باید علاوه بر سوز و گداز، قواعد ادبی نیز مورد توجه قرار گیرد.

عزادارای ایرانیان در ایام محرم و صفر به عنوان یکی از مظاهر آئینی و اجتماعی و فرهنگی برای بسیاری از جهانگردان و سیاحان خارجی جالب توجه بوده است و آنها در گزارش‌های خود گریزی نیز به این آئین زده‌اند.

نمایشنامه «اسب‌ها؛ سال 59 هجری شمسی» و نمایشنامه «کوفیان» دو اثر شاخص در حوزه ادبیات نمایشی عاشورایی به شمار می‌روند.

حمید بن مسلم از جمله افراد حاضر در سپاه عمر بن سعد است که به سبب کثرت نیروها به دور از کارزار و درگیری جنگی به ثبت وقایع این روز بزرگ می‌پردازد که البته گزارش های او محل رجوع مقتل‌نویسان بزرگی همچون ابومخنف است.

زمانی که حضرت فاطمه زهرا (س) امام حسین (ع) را به دنیا آورد، رسول خدا واقعه عاشورا  و شهادت این نوزاد را به مادر خبر داد و این امر موجب شد تا مادر محزون و گریان شود.