کرب و بلا: با درنگی در گفتار و سیره عملی فاطمه زهرا(س) به وضوح نقاط مشترک بسیاری با سبک زندگی مهدوی و مفهوم انتظار را مشاده میکنیم. «حجتالاسلام والمسلمین علی مصلحی»، قائم مقام مدیر مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم در سخنانی به تبیین این وجوه مشترک پرداخته است که در ادامه میخوانیم:
عدم بیعت با طواغیت؛ نقظه مشترک سیره فاطمی و مهدوی
یکی از نکات بارز در سبک زندگی حضرت زهرای مرضیه(س) این است که بعد از ماجراهای رخ داده در صدر اسلام، مدعیان زمامداری مسلمانان درصدد بودند تا از ایشان بیعت بگیرند اما حضرت پرهیز کرده و بیعت نکردند. این همان سیرهای است که حضرت مهدی(عج) دارند و با طواغیت زمانه بیعت نکرده و نمیکنند، چنان که حضرت زهرا(س) در حیات بابرکتشان با هیچ طاغوتی بیعت نکردند و مسیر انتخابی ایشان، مبارزه با طواغیت زمان بود. این حقیقت را با مراجعه به تاریخ در مییابیم، چنان که در منابع اهل سنت همچون تاریخ طبری این مهم ذکر شده است. از دیگر سو، از عوامل غیبت امام مهدی(عج)، عدم بیعت با طواغیت است چون هر یک از ائمه(ع) در همزمانی با حکومتها به اقتضای زمان، ناگزیر به بیعت با آنها و ایستادگی پای آن بیعت بودند اما امام زمان(عج) پس از ظهور بیعتی بر گردن ندارند و به مبارزه با طواغیت بر میخیزند.
تلاش برای حفظ جامعه از انحراف و تثبیت ولایت
دیگر وجه مشترک بین سیره فاطمی(س) و سبک زندگی حضرت مهدی(عج) این است که هر دوی این حضرات از مردم و ستمگران زمان خود دوری گزیدند، حضرت فاطمه(س) تلاشهای بسیار کردند تا مانع انحراف به وجود آمده در امت شوند و برای حفظ و تثبیت ولایت امیرمومنان(ع) مبارزه کردند و چون این مبارزات اثر نکرد، گریه و عزاداری را در پیش گرفتند تا جایی که این سیره هم مورد اعتراض قرار گرفت. از این رو ایشان به ناچار از شهر خارج شده و در کنار قبور شهدای احد گریه کرده و اعتراضشان را بیان میداشتند.
وجود مقدس امام مهدی(عج) نیز از ستمگران دوری میکنند و به ناچار در پس پرده غیبت قرار گرفتهاند، اما در زمان مناسب ظهور و برنامههای مقدر الهی را پیاده میکنند.
مبارزه با شبهات و انحرافات
مبارزه با شبهات و انحرافات دیگر وجه شباهت آن حضرات است، حضرت فاطمه(س) با انحرافات مبارزات متعدد داشتند؛ مهمترین انحراف در آن زمان، انحراف از ولایت و خط سیری بود که حضرت رسول(ص) مشخص کرده بودند تا پس از ایشان طی شود، حضرت زهرا(س) سعیشان بر آن بود تا این حق به جای اصلیاش بازگردد و جلوی انحرافات بعدی گرفته شود، درباره امام مهدی(عج) نیز در روایات آمده که بعد از ظهور با انحرافات مبارزه کرده و دین را به جای اصلی خود باز میگردانند و هیچ بدعتی باقی نمیماند مگر آنکه به دست حضرت حجت(عج) از بین خواهد رفت.
حضرت زهرا(س) و امام مهدی(عج) هر دو مجاهد تلاشگر هستند؛ تلاشهای حضرت فاطمه(س) در حمایت از ولایت و رفتن به در خانه مهاجرین و انصار و یادآوری بیعت آنها با امیرمومنان(ع) در غدیر شاهدی بر این مهم است؛ درباره امام مهدی(عج) نیز تصریح شده که ایشان شتابنده به سوی نیکی ها و تلاشگری سختکوش است و چه در دوران غیبت و چه در عصر ظهور، امام مهدی(عج) به وظایف خود در این باره عمل میکنند چنان که رسول خدا(ص) فرمودند: در زمان غیبت، مردم از نور ولایتش بهره میبرند چنان که از نور خورشید در پس ابر بهرهمند میشوند.
درباره سیره فاطمی(س) چون در گذشته رخ داده و در تاریخ آمده، بسیار قابل استفاده است در مقابل در روایات هم از سیره مهدوی(عج) سخن بسیار به میان آمده است. سیره فاطمی(س) برای همه ما در همه ابعاد سبک زندگی، درس آموز است، از همسرداری و تربیت فرزند گرفته، تا خانهداری و جهاد در خانه و پس از آن دفاع از ولایت در دوران پس از رحلت نبوی(ص)، یعنی در کنار همسرداری و تربیت فرزند، از ولایت دفاع کردهاند و این درسی بزرگ برای منتظران است تا در عصر غیبت با ولایتپذیری، حضرت حجت(عج) را یاری کنند.
حضرت زهرا(س) با آن عظمتِ مقام و جایگاه، تواضعی بی مثال در مقابل ولایت دارند و حتی از جان خود و فرزندشان در این مسیر میگذرند. ما نیز امروز که میبینیم درباره امام زمان(عج) شبهاتی مطرح میشود، باید با ولایتپذیری با این مسیر مقابله کنیم یا وقتی درباره ولی فقیه، برخی شبهات مطرح است، با ولایت پذیری کامل و فاطمی، اجازه ندهیم این شبهات راه به جایی ببرند.
برکات عزاداری فاطمیه در جامعه منتظر
وقتی به آیات قرآن مراجعه میکنیم، میبینیم خداوند متعال در بیش از 13 موضع خطاب به پیامبر(ص) از تعبیر «َواذکُر ...» استفاده کرده است. این نشان میدهد یادآوری زندگی انبیای گذشته چه اهمیتی دارد، از دیگر سو خواندن و عبرتگیری قصص گذشته مهم است.
برگزاری مجالس فاطمیه صرفا اشک و آه نیست، اگرچه گریه سبب تقرب انسان به خدا است اما مهمتر شناخت سیره حضرت زهرا(س) و پیاده کردن آن در زندگی فردی و اجتماعی ما است. امروز و به تناسب مشکلات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، تحریم ها و فشارها و ... بررسی کنیم، و از فشارهای دوران حیات بابرکت حضرت زهرا(س) برای شیوه عمل در بحران ها درس بگیریم.
عزاداریهای فاطمیه به انتظار راستین و زمینه ساز کمک میکند، سیره حضرت(س) در این دوران بهترین الگو است برای سبکی از زندگی که ما را به ظهور متصل میکند. چنان که حضرت زهرا(س) حضور اجتماعی داشتند و با رعایت موازین شرعی آن خطبه تاریخی را ایراد و با استدلالهای محکم در اثبات ولایت و رد غاصبان این حق الهی، عمل کردند.