در قسمت اول این مصاحبه در مورد چگونگی ورود مکتب تشیع به تایلند و گستردگی جغرافیایی مساجد و حسینیهها و آزادیهای اجتماعی مذهبی در تایلند سخن گفته شد. در این قسمت ادامه این گفتوگو را میخوانیم:
روشها و سنتهای مرسوم در اجرای شعائر حسینی در میان ساکنان این کشور شامل چه آداب و رسوم و مشتمل بر چه مراسماتی است؟
بسیار مفصل است. شیعیان تایلند از عامل منبر استفاده زیادی میکنند. آنها عزاداری را حتما با منبر شروع میکنند و موقع دعا یک فرد روحانی باید دعا کند. فردا که عزاداری دوباره میخواهد شروع شود باید باز هم با منبر شروع شود بدون منبر و سخنرانی شروع نمیکنند تا ساعت 2 بعد از ظهر نماز جماعت میخوانند پس از صرف نهار بعد از ظهر دوباره برنامه شروع میشود و دوباره باید منبر باشد یعنی میگویند باید حتما یک کسی برای ما منبر برود و بعد ما عزاداری را شروع کنیم.
خوشبختانه طلاب خوبی در تایلند وجود دارد طلابی که در آنجا مشغول تبلیغ هستند عمدتا محصولات جامعه المصطفی و شهر قم هستند. لذا جوانان آنجا آمدند هیئتی تشکیل دادند به نام هیئت عاشقان ولایت فقیه، مجالس شان داغ است، تمام نوحههای شان فارسی است. پتانسیل بالایی در آنان است که قریب به هزار نفر جوان جذب کردند آنجا و پیراهنهایی منقوش با نام هیئت شان و عکسهای مذهبی میپوشند و مراسمی که من میرفتم همه جوان و پرشور آماده شنیدن مسائل؛ خیلی داغ. نمونه بارزش اینکه در خیابان موقع راهپیمایی روز قدس با همین پیراهنهای منقوش میآمدند راهپیمایی میکردند جلوی سفارت اسرائیل. رئیس جمهور آمریکا که چند سال قبل به تایلند آمده بود برای او سوال شده بود که این جماعت چه کسانی هستند.
نکته جالب دیگر اینجاست که امروز وقتی این شیعیان اصیل تایلند برای آقا اباعبدالله اقامه عزا میکنند به زبان فارسی شعر و روضه میخوانند. شاید کمتر کسی باورش بشود: نسخههای عزاداری ایشان به زبان فارسی هست. حتی کتیبههای دیواری تاریخی شان هم به زبان فارسی هستند البته لهجهای که فارسی را میخوانند شاید مردم ایران متوجه نشوند.
فارسی را با همان لهجه تایلندی میخوانند مثلا همان «یتیمان حسین...» را میگویند اما با لهجهای که ما شاید خودمان در وهله اول نفهمیم که فارسی است. الان نسخههای متون عزاداری ایشان به زبان فارسی است.
دولت تایلند تابلویی را در سر کوچه مسجد پتون تام نصب کرده و آن مسائل را توضیح داده است و به زبان تایی آنجا کتیبه نصب کرده است.
کسانی هم که در این مسجد هستند بسیار فعال هستند و مراسمات خود را با صفا و گرمای مثال زدنی برگزار میکنند و در این خصوص انقلاب اسلامی ایران نیز تاثیرگذار بوده است.
حجاب شیعیان آنجا هم حجابی بسیار مثالزدنی است. در مراسم عزاداری شان من خانمها را که میبینم هیچ کدامشان بد حجاب نیستند؛ دارای مقنعه هستند. اهل سنت نیز حجاب دارند و کلا در کشوری که بی بندوباری جنسی در آن زیاد و آشکار است آمار آلودگی جنسی در زنان مسلمان بسیار کم است. ملاقاتی داشتم با خانم فریده سلیمان این خانم فریده سلیمان اهل سنت هستند نماینده مسلمانان در مجلس تایلند است من ملاقاتی با ایشان داشتم و ایشان جملهای به من گفت؛ گفت بدان که قبل از انقلاب شما، مسلمانهای تایلند حجابی نداشتند این حجابها مال بعد از انقلاب اسلامی شماست.
همانجا به ذهنم زد که کتابی را در این خصوص بنویسم لذا مطالعه مفصلی در بودیسم کردم تا ببینم به چه چیزهایی اساسا دقت دارند همانها را بیاورم. کتابی نوشتم به عنوان «مظاهر صفات انسانیت» این کتاب به زبان انگلیسی و تایی منتشر شد و هنوز به زبان فارسی منتشر نشده. امام جمعه بانکوک به من گفت این کتاب در بین دانشجویان بسیار اثر گذاشته است اجازه بدهید آن را به زبان تایی هم ترجمه کنیم و الان در بین دانشگاهها با تیراژ بالا با زبان تایی هم چاپ شده است. موضوع کتاب، زندگی پیامبر اکرم است و مظاهر انسانیت محمد علی فاطمه حسن و حسین علیهمالسلام هستند. کتاب فوق به زبان پرتغالی نیز در حال چاپ است در مورد امام حسین (ع) نیز به عرفان امام حسین (ع) استناد کردم.
تبلیغات اسلامی در ترویج مکتب حسینی بین بودائیان و ترغیب ایشان به یادگیری معارف شیعه تا کنون چگونه بوده؟ و آیا میتوان در لابلای اعتقادات و فرهنگ بودائیان آثار یا مناسکی یافت که بتوان آن را ملهم از تبلیغ فرهنگ و نهضت حسینی دانست؟
من در آنجا سایت ایرانی برپا کردم و روزی که این سایت افتتاح میشد وهابیها در سایتهایشان اعلام کردند که یک خطر بزرگی در حال شکلگیری است!
این سایت برقرار است و مطالب مفید دارد ترجمه میشود و نفوذ خوبی در آن ناحیه دارد، خود بوداییها را نیز تحت تاثیر قرار داده است. چند جلسه در دانشگاه آنها صحبت کردم. به عنوان مثال در مورد نقش زن وقتی برای آنها صحبت کردم مردم دو سه دقیقه برای من دست زدند و تشویق میکردند. میگفتند ما نمیدانستیم اسلام اینقدر زن را مورد توجه و تقدیر قرار داده است. گاهی مراجعه میکنند و مسلمان هم میشوند هر چند هدف ما مسلمان کردن آنها نیست بسیاری از مسلمانان غیر شیعه نیز به سمت تشیع میآیند.
در دانشگاه _به تعبیر ما_ پلی تکنیک بانکوک، دوستان ما آنجا یک کرسی دارند با نام اسلام شناسی. آنجا 500 جلد کتاب منتقل کردیم یک جای بسیار زیبایی شده است. بسیاری از برادران اهل سنت نیز برای مطالعه مراجعه میکنند و مطالعه میکنند. رئیس دانشگاه نیز بسیار همراه است و یک قسمت از یک طبقه دانشگاه را داده بود در اختیار ما؛ ایشان در یک مناسبت علمی آمده بود نزد ما. به ایشان گفتم اگر لطف کنید قسمت دیگر طبقه را هم بدهید بسیار عالی میشود باور نمیکردم قبول کند اما تا گفتیم کل طبقه را در اختیار ما گذاشتند. جلسات متعددی با دانشجویان دکترا در دانشگاه بودیسم به حالت مناظره و همچنین آینده پژوهی داشتم. مباحثی هم راجع به خود اسلام داشتیم. در یکی از این جلسات یک دانشجو از من سوال کرد که خود من این سوال برایم طوری بود که تا همین الان هم تحت تأثیر این سوال هستم. سوال این بود که حسین کیست؟
همانجا به ذهنم زد که کتابی را در این خصوص بنویسم لذا مطالعه مفصلی در بودیسم کردم تا ببینم به چه چیزهایی اساسا دقت دارند همانها را بیاورم. کتابی نوشتم به عنوان «مظاهر صفات انسانیت» این کتاب به زبان انگلیسی و تایی منتشر شد و هنوز به زبان فارسی منتشر نشده. امام جمعه بانکوک به من گفت این کتاب در بین دانشجویان بسیار اثر گذاشته است اجازه بدهید آن را به زبان تایی هم ترجمه کنیم و الان در بین دانشگاهها با تیراژ بالا با زبان تایی هم چاپ شده است. موضوع کتاب، زندگی پیامبر اکرم است و مظاهر انسانیت محمد علی فاطمه حسن و حسین علیهمالسلام هستند. کتاب فوق به زبان پرتغالی نیز در حال چاپ است در مورد امام حسین (ع) نیز به عرفان امام حسین (ع) استناد کردم.
یک مراسم و حرکتِ دسته عزاداری روز دوازدهم محرم در خیابانها هست و جالب اینجاست که دولت کمک میدهد. طبل و سنج و سوار اسب را دولت میدهد و کرایه هم نمیگیرد. عزاداران داخل خیابان اصلی راه میافتند که من هر سال به دنبال آنها بودم و بوداییها نیز از در و دیوار میریزند برای تماشا.
به طور خاص اگر ممکن هست بفرمایید بوداییها در تایلند چقدر امام حسین (ع) را میشناسند و آیا برنامه و سفرهای زیارتی و بالاخص سفر زیارتی اربعین در تایلند وجود دارد؟
مراسم مذهبی که در حسینیههای آنجا برگزار میشود معمولا تایلندیها یک اجتماعی میکنند و مراسم را مینگرند. یک مراسم و حرکتِ دسته عزاداری روز دوازدهم محرم در خیابانها هست و جالب اینجاست که دولت کمک میدهد. طبل و سنج و سوار اسب را دولت میدهد و کرایه هم نمیگیرد. عزاداران داخل خیابان اصلی راه میافتند که من هر سال به دنبال آنها بودم و بوداییها نیز از در و دیوار میریزند برای تماشا.
کاری که پیشنهاد کردیم و به لطف خدا انجام شد این بود که گفتیم بوداییها شاید نفهمند شما چرا این کارها را میکنید شما دو تا برگه آ4 تعبیه کنید و فلسفه قیام را بیان کنید کنار این کاغذها هم یک آب معدنی خنک بدهید چند سالی این کار انجام شد البته یکی دو سالی است به خاطر حکومت نظامی این کار انجام نمیشود.
اربعین هم امسال هماهنگ شد البته متأسفانه دولت عراق آنجا سفارت ندارد لذا باید بیایند ایران و از ایران بروند. پارسال تعدادی رفتند امسال هم با دردسر موفق شدند عدهای بروند و حتی اهل سنت نیز بین زائران بودند البته بوداییها هم اگر برنامهریزی کنیم میآیند یعنی این علاقه وجود دارد.
بگذارید به همین مناسبت یک خاطره هم تعریف کنم. هتلی هست اینجا بیست طبقه دارد. یک شیعه عراقی اهل خیر هم هست اینجا و هر سال 10 شب اول محرم را برای امام حسین (ع) عزاداری دارد در تایلند و شب هشتم به طور ویژه مراسم برقرار میکند؛ همه هیأتها را دعوت میکند من جمله هیأتهای ایرانی، هیأتهای هندی، پاکستانی و... در سالن اجتماعات هتل هیأتها جمع میشوند و شعائر حسینی را برپا میکنند. پذیرایی خوبی میشود سخنران ایرانی تایلندی هندی پاکستانی سخنرانی میکنند مداحها نیز به همین ترتیب ایرانی انگلیسی به زبان پاکستانی به زبان تایلندی به زبانهای مختلف و تا پاسی از شب طول میکشد. هتلدار آمده بود گفته بود شما که اینجا مراسم برگزار میکنید مانع توریستهای ما میشوید . بنابراین از سال آینده شما برای مکان این مراسم فکری بکنید. دوست عراقی الاصل ما میگفت در دلم گفتم که چه کار باید بکنم تقریبا یک ماه به محرم مانده بود صاحب هتل دوباره به من مراجعه کرد و با گریه میگفت: از آن حرفی که پارسال به شما زدم پشیمان شدم چون برای حسین است پشیمان شدم و کار خود را ادامه بدهید، میگفت اصلا به او مراجعه نکرده بودم خودش آمده بود و میگفت چون برای حسین است اشکال ندارد او خودش بودایی است. ببینید جاذبه امام حسین (ع) چیست. لیلاییست که همه مجنون اویند.
برای مطالعه قسمت اول این مصاحبه اینجا را کلیک کنید.
یکی از رسالتهای «کربوبلا» اطلاعرسانی در حوزه امام حسین علیهالسلام است که در راستای این رسالت، رویدادهای خبری را پوشش میدهد و مصاحبه با افراد صاحب نظر را به صورت غیرجانبدارانه در جهت تبیین دیدگاههای مختلف منتشر میکند. در نتیجه نظر افراد مصاحبه شونده لزوما همان دیدگاه «کربوبلا» نخواهد بود.