نویسنده کتاب «از عاشورای حسین(ع) تا عاشورای شیعه» معتقد است که در گذشته حادثه عاشورا بیشتر از جنبه عاطفی مورد توجه بود و از دو کلیدواژه مقتل و مظلوم بیشتر استفاده می‌شد، اما در دوران معاصر بیشتر از کلیدواژه‌های قیام و شهادت استفاده می‌شود که نشان‌دهنده نگاه به بعد سیاسی و حماسی عاشوراست.

کتاب «پدر، پسر، روح القدس» اثر محمدرضا زائری با موضوع بررسی آثار ادبا و اندیشمندان مسیحی است که با محوریت امام علی (ع) و امام حسین (ع) مطلبی نوشته‌اند و یا شعر سروده‌اند.

شهید مطهری در کتاب «حماسه حسینی» به تحریفات عاشورا پرداخته است و بیشترین تکیه و استنادش در بررسی این موضوع دو کتاب «لؤلؤ و مرجان» و «نفس‌المهموم» است.

مرحوم صالحی نجف‌آبادی در کتاب «شهید جاوید» با رد اغلب روایات شیعه و سنی که با حب و بغض نسبت به حرکت اباعبدالله (ع) مطالبی را بیان کرده‌اند، تنها به دنبال بیان عقلانی و تحلیلی مستدل از انگیزه‌های امام حسین (ع) در نهضت عاشوراست.

با وجود آنکه اصل کتاب مقتل ابومخنف به دست ما نرسیده است اما استناد کتاب‌های معتبری همچون «تاریخ طبری» به مقتل الحسین، نشان از آن دارد که این مقتل قدیمی‌ترین مقاتل عاشوراست که از اعتبار ویژه‌ای نیز برخوردار بوده است.

نمی‌توان «روضه الشهدا» را کتابی تاریخی قلمداد کرد چرا که مؤلف آن با تکیه بر تخیلات و اضافه کردن برخی داستان‌های فرعی، سعی در پر و بال دادن بیشتر به آن در برانگیختن احساسات و تحریک عواطف مخاطبان عزادار داشته است.

در سال‌های اخیر با پیدایش دهه‌های عزاداری مختلف، این موضوع مطرح می‌شود که کارکرد این دهه‌ها چیست؟ آیا این دهه‌سازی‌ها منجر به تضعیف فرهنگ شیعی و ایجاد پیامدهای منفی برای عزاداری ائمه علیهم‌السلام می‌شود یا به طور بالعکس به نشر و گسترش آن کمک می‌کند؟

نخستین فروشگاه تخصصی کتاب‌های عاشورایی با عنوان «محیا» با محوریت ادبیات آیینی و عاشورایی در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی «سرچشمه» افتتاح شد.

در این شماره٬ نشریه خیمه وقایع عاشورایی 12 ماه سال را مرور می‌کند.

محمد اسفندیاری در نشست نقد و بررسی کتاب "نفس المهموم" درباره رویکرد این کتاب گفت: متاسفانه در بیشتر آثار تاریخ‌نگاری اجتهادی کمتر دیده می‌شود و ما مطالبی که در آن روایات و دلالت‌های صحیحی وجود داشته باشند، کمتر می‌بینیم در حالی که در ۵۰ ساله اخیر تاریخ‌نگاری علمی شده است. در کتاب نفس المهموم از این گونه روایات نامعتبر دیده می‌شود.