کرب و بلا: گزارش‌هایی که از وقایع منتهی به قیام کربلا، آغاز نهضت حسینی و سپس رخداد جانسوز و تاریخی عاشورا توسط وقایع نگاران تاریخی و راویان در طول سال‌ها و قرن‌های بعد از سال 61 هجری ثبت و در قالب مقاتل به نسل‌های بعدی منتقل شده است، بواسطه دشواری در متن، تعدد روایات و گوناگونی بیان این حادثه گاه موجب شده است خواننده در خوانش و فهم ماجرا با دشواری مواجه شود و از این رو برخی نویسندگان تلاش کرده‌اند با بازخوانی دیگرگونه از این مقاتل، خواننده را در فهم واقعیات عاشورا یاری دهند. کتاب «آه» بازخوانی مقتل حسین بن علی (ع) نمونه این تلاش است که به قلم «یاسین حجازی» نوشته و منتشر شده است.

 

دربار‌ه‌ی کتاب

کتاب آه بازخوانی مقتل حسین بن علی (ع) است. این کتاب به نوعی بازخوانی «نفس‌ المهموم» شیخ عباس قمی است. نویسنده با ادبیات خاصی که در این کتاب به کار برده، خوانش مقتل نفس المهموم را برای مخاطبین سهل کرده، به طوری که حادثه عاشورا را پررنگ و ترتیب وقایع را رعایت نموده و هر واقعه را به صورت داستانی مجزا تعریف کرده است.

آنطور که حجازی در مقدمه کتاب خود ذکر کرده‌، با ادغام اسامی و روایات متفاوت و پراکنده تلاش کرده است علاوه بر ارائه تصویر جامع‌تر از واقغه عاشورا، از طولانی شدن متن نیز جلوگیری کند. در پایان کتاب نیز واژه نامه‌ای از کلمات مشکل متن آمده است. مطالعه این کتاب به کسانی که به دنبال روایت معتبر از وقایع عاشورا مانند زمینه‌های قیام، شناخت افراد و ... هستند توصیه می‌شود. چاپ هشتم و آخرین چاپ کتاب آه سال 1393 در 597 صفحه و قطع پالتوئی منتشر شده ‌است.

 

درباره نویسنده

یاسین حجازی متولد 1357 و صاحب آثار متعددی در زمینه‌های دینی و تاریخی است. کتاب صوتی «هفتاد و سومین نفر» نمایش صوتی با موضوع عاشورا و رشادت‌های امام حسین (ع) از دیگر آثار عاشورایی این نویسنده است که بر مبنای کتاب آه و تاریخ طبری ساخته شده‌ است.

 

بازخوانی کتاب

کتاب آه با بیماری معاویه و سپس مرگ وی در نیمه رجب سال 60 هجری شروع می‌شود. او در وصیت‌نامه خود به فرزندش یزید گوشزد کرده ‌بود که چهار نفر (حسین بن علی، عبدالله بن زبیر، عبدالرحمان ابی بکر و عبدالله ابن عمر) در امر خلافت با تو به نزاع بر می‌خیزند.

نویسنده در ادامه به شرح جریان بعد از مرگ معاویه پرداخته که یزید طی نامه‌ای به «ولید بن عقبه» از او خواست تا از حسین بن علی (ع) و عبدالله بن عمر وابن زبیر بیعت بگیرد. سپس به مخالفت حسین بن علی (ع) با بیعت و ماجراهای بعد از آن پرداخته است.

حجازی بعد از بیان شرح احوال «مسلم بن عقیل» از زمان ورود به کوفه تا شهادت وی، به شرح ماجرای خروج امام حسین (ع) از مکه پرداخته و چنین نوشته است که در مکه هیچ کس نماند مگر از رفتن حسین اندوهگین بود. (ص124)

بخش دیگر کتاب به حوادث مسیر مکه تا کربلا و منزلگاه‌هایی که امام حسین(ع) و یارانش تا رسیدن به کربلا از آنها گذر کردند، اختصاص یافته یافته است.

رویارویی حسین بن علی (ع) و سپاه حر، ورود سپاهیان عمرسعد به کربلا تا شرح آغازکارزار عاشورا و چگونگی شهادت فرزندان و یاران امام حسین (ع)، عناوین سرفصل‌هایی است که در بخش‌های دیگر کتاب به تفصیل بیان شده است.

این نویسنده سپس به شرح چگونگی شهادت امام و وقایع بعد از آن همچون سرخ شدن رنگ آسمان و جاری شدن خون از زیر ستگ ها پرداخته و گزارشی از حمله سپاه عمرسعد به خیمه ها و غارت و به اسارت بردن زنان و کودکان امام ارائه داده است.

حجازی در بخش دیگری از کتاب آه، خطبه‌های حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع) در مجلس یزید را آورده و همچنین به توصیف ظلم‌هایی که در هنگام اسارت بر اهل بیت وارد شد اشاره می کند.  در بخش پایانی کتاب نیز روایاتی از چگونگی عزاداری بازماندگان امام حسین (ع) بیان شده است.

 

برگی از کتاب

حاملان سر حسین در اول منزل که فرود آمدند به شور و نشاط نشسته بودند که دستی از دیوار پدیدار شد و قلمی آهنین داشت و چند خط به خون نوشت: امتی که حسین را کشتن قیامت شفاعت جدش را امید دارند؟ بیم و هراس آنها را بگرفت از آن منزل کوچ کردند در راه به جایی رسیدند فرود آمدند تا بخوابند همان نوشته را بر دیوار دیر دیدند راهب را از آن خط و نویسنده آن پرسیدند گفت این گفت 500 سال پیش از آن که پیغمبر شما مبعوث شود این جا نوشته بود. (ص 480).