کرب و بلا: یکی از رموز ماندگاری نهضت عاشورا، زنده نگه داشتن این برهه حساس تاریخ شیعه توسط بازماندگان واقعه کربلا و امامان پس از سیدالشهدا (ع) است. امام محمد باقر (ع) که از حاضران و شاهدان زنده واقعه کربلا است،1 با وجود خفقان شرایط زمان خود، اما اهتمام ویژه‌ای نسبت به برگزاری عزاداری بر سیدالشهدا (ع) و مصیبت عاشورا داشت.
تبیین حادثه کربلا توسط امام باقر (ع) اختصاص به ایام ماه محرم نداشت، بلکه ایشان به هر مناسبتی و در هر مجلسی، نسبت به بزرگداشت شهادت جد بزرگوارشان و اهمیت اشک و عزا بر ایشان توصیه می‌کردند.
از جمله روایتی است که «کمیت بن زید اسدی کوفی» نقل می‌کند که بر آقایم حضرت باقر (ع) وارد شدم و عرض کردم: ای فرزند رسول خدا من درباره شما اشعاری سروده‌ام، آیا اجازه می‌فرمایید آنها را در محضر شما بخوانم؟ حضرت فرمود: اکنون ایام البیض است و خواندن شعر مناسبتی ندارد.
عرض کردم: این اشعار مخصوص شما سروده شده است. امام فرمود: بخوان.
پس شروع کردم و گفتم: روزگار مرا خندان کرد و گریاند. روزگار زیر و روها و رنگ‌هایی دارد، برای 9 تن که در کربلا غافلگیر شدند و همگی در کفن‌های خود آرمیدند، 6 تن که کسی در فضیلت با آنها مقایسه نشود؛ فرزندان عقیل بهترین سواران، سپس حسین آقای ایشان که نامبردن از ایشان غصه‌های مرا زنده کرده است و ...
پس حضرت باقر (ع) گریان شد و حضرت صادق (ع) نیز گریست و شنیدم که زنی نیز پشت پرده گریه می‌کند. سپس حضرت فرمود: نیست کسی که یاد ما کند یا نزدش ما را یاد کنند و از چشمانش به اندازه بال مگسی اشک بیرون آید، مگر این‌که خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا کند و این اشک را پرده میان او و آتش قرار دهد.»2
امام باقر(ع)؛ بانی روضه امام حسین (ع)
امام محمد باقر (ع) نسبت به برگزاری مراسم عزاداری شهادت امام حسین (ع) حتی در منازل هم بسیار تاکید داشت. «علقمه بن محمد حضرمى» می‌گوید: محضر مبارک امام پنجم عرضه داشتم: فدایت شوم، چگونه است حال کسی که در شهرهای دور دست باشد و امکان زیارت امام حسین (ع) در روز عاشورا برایش مهیا نباشد؟
امام فرمود: در چنین روزی به صحرا یا به پشت بام خانه‌اش رود، به سمت کربلا اشاره کرده و بر حضرت سلام دهد، سپس بر نفرین قاتلان آن حضرت بکوشد. پس از آن دو رکعت نماز بخواند و برای امام حسین (ع) ندبه و گریه نموده و به کسانی که در خانه‌اش می‌باشند نیز امر نماید که برای آن حضرت بگریند و با اظهار جزع و فزع بر آن جناب اقامه مصیبت نماید و هرگاه اهل خانه یکدیگر را ملاقات کردند، با گریه برخی از آنها بعضی دیگر را نسبت به مصیبت حضرت حسین (ع) چنین تسلیت دهند و بگویند: «عظّم اللَّه اجورنا بمصابنا بالحسین و جعلنا و ایاکم من الطالبین بثاره مع ولیه الامام المهدی من آل محمد (ص)، خداوند اجر و ثواب عزادار بودن ما را برای امام حسین (ع) زیاد گردانده و ما و شما را در رکاب ولی آن حضرت، امام مهدی (ع) از طلب‌کنندگان خون آن جناب قرار دهد.»
سپس امام فرمودند: اگر هر کسی چنین عمل کند، من ضامن می‌شوم حق تعالی ثواب هزار هزار حج و هزار هزار عمره و هزار هزار جهاد که تمامی را در رکاب رسول خدا انجام داده باشد، به او عطا کند و همچنین ثواب هر مصیبتی که از بدو خلقت دنیا تا قیام قیامت به انبیاء و صدیقین و شهدا رسیده است را به او عطا می‌فرماید.3
____________________________________________________________________________________
منابع:
1- کلینى، الکافی، ج 4، ص 223؛ احمد بن أبى یعقوب، تاریخ یعقوبى، ج 2، ص 320.
2- کفایه الاثر، عبد اللطیف حسینی کوه کمری،ج1، ص248.
3- کامل الزیارات، ابن قولویه القمی، ج1، ص193.
