اختصاصی کرب و بلا: بی تردید یکی از وظایفی که بر عهده عالمان و اندیشمندان جامعه اسلامی است، در مرتبه نخست حفظ و صیانت از میراث واقعی دین و ماحصل تلاش پیامبر و جانشینان او به عنوان صاحبان مکتب عظیم اسلام است و در مرتبه بعد معرفی ابعاد ناشناخته تاریخ اسلام و مذهب تشیع است. امر مهمی که اگر به درستی و در جای خود بدان پرداخته نشود، راه برای ورود انواع تحریفات و شبهات و به انحراف کشیدن اصل این تاریخ باز خواهد شد.
کتاب «امام حسین (ع) شهید فرهنگ پیشرو انسانیت» تلاش یکی از بزرگان عرصه دین و فقاهت؛ «علامه محمدتقی جعفری» است که به اذعان نویسنده به دلیل ورود تحریفاتی در حادثه جاودانه عاشورا، با تحقیقاتی مستند و نکته‌سنجانه، ذات عاشورا مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است.
درباره کتاب
کتاب امام حسین (ع) شهید فرهنگ پیشرو انسانیت، پیرامون حادثه عاشورا و کالبدشکافی تاریخ‌نگاری امام حسین (ع) است و مولف تلاش کرده با تکیه بر برهان‌هایی واضح و بدیهی، مکتب عاشورا را از منظری دیگر به رشته تحریر درآورد.
اثر حاضر در دو کتاب شامل ارائه گفتمان جدیدی از واقعه عاشورا در قالب کتاب اول و مجموع سخنرانی‌های مولف در کتاب دوم تالیف شده است.
محمدتقی جعفری در مقدمه کتاب به کسانی که دارای یک فرهنگ پیشرو هستند، نسبت به حفظ و نگهداشت و در معرض دید قرار دادن آن گوشزد می‌کند که اگر این مهم صورت نگیرد، دیگران با ابزارها و مسیرهای مختلف، فرهنگ‌های پیرو و مختلط خود را به آنها تحمیل می‌کند. بنابراین نویسنده بخاطر ورود تحریفاتی در حادثه جاودانه عاشورا، دست به قلم برده و با تحقیقاتی مستند و نکته‌سنجانه، ذات عاشورا را به درستی مورد تحلیل و ارزیابی قرار داده است.
کتاب امام حسین (ع) شهید فرهنگ پیشرو انسانیت در 630 صفحه توسط موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری چاپ و مننتشر شده است.
درباره‌ی نویسنده
محمدتقی جعفری تبریزی؛ متولد سال 1304 است. وی دروس قرآن را نزد مادرش آموخت، سپس در سال 1322 ملبس به لباس روحانیت شد و در سال 1363 از «آیت‌الله محمدکاظم شیرازی» اجازه اجتهاد دریافت کرد.
وی در سال 1376 بواسطه خدماتش در عرصه دانش و پژوهش مفتخر به دریافت نشان درجه یک دانش شد. از جمله آثار این اندیشمند پژوهشگر می‌توان به ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی و نیایش امام حسین (ع) در صحرای عرفات، اشاره کرد.
بازخوانی کتاب
- بخش نخست از کتاب به موضوع حکمت عالیه خداوند اختصاص یافته که نفس آدمی را از مواد بی‌جان به متعالی‌ترین درجه کمال نائل می‌سازد و به مقتضای همین حکمت عالیه الهی است که خداوند احیای اسلام و ارزش‌های آن را در ازای بی‌رحمانه‌ترین جنایت یزید و یزیدیان به حسین (ع) و حسینیان قرار می‌دهد.
نویسنده در ادامه سه راه اساسی برای نجات بشریت از پوچی را بیان می‌کند که شامل ارائه منطقی تعلیمات ربانی، جمع‌آوری و بررسی نتایج مثبت و عشق انسان‌های خردمند به برخورداری از فضیلت‌ها است و هریک از این موارد به تفصیل شرح داده شده است.
- علامه جعفری در بخشی دیگر از کتاب، نگرش‌های متفاوت از حوادث تاریخی مانند مرگ معاویه و بیعت گرفتن از امام حسین (ع) برای یزید را در قالب دو نگرش ارزش‌های انسانی و نمودهای فیزیکی بررسی می‌کند.
- بخشی دیگر از کتاب به حیات انسانی و کرامت ذاتی آن از دیدگاه حقوق جهانی بشر در اسلام اشاره دارد و نگارنده تذکر می‌دهد بر هر کسی که مورد استضعاف قرار گیرد، واجب است قیام کند و به دفع خطر از خود بپردازد؛ زیرا حیات، عطای خداوند و حق آن برای همه انسانها تضمین شده است. نویسنده در ادامه با طرح این سوال که «حیات چیست که دفاع از آن، از اصول اساسی اسلام بوده و موجب بروز حادثه‌ای مانند دشت نینوا می‌شود؟» ابتدا ماهیت حیات را توضیح داده و سپس به بیان هدف اعلای حیات پرداخته است و مثال‌هایی از بزرگانی مانند ابوذر را ذکر کرده که به شناخت ارزش جان آدمی اشاره دارد.
یکی از درس‌هایی که بشریت می‌تواند از حرکت سازنده امام حسین (ع) بیاموزد، تعریف و تفسیر معنای حقیقی قدرت است که نویسنده در بخش «اصول پنج‌گانه قدرت»، حق و باطل را در پنج اصل توضیح داده است که عبارتند از:
- قدرت در همه اشکال آن، عامل گردیدن‌هاست
-قدرت به یک معنی، حقیقتی است ناآگاه
-قدرت ذاتا جلوه‌ای از حق است
-حامیان حق و باطل هستند که برای مبارزه رویاوری هم قرار می‌گیرند، نه خود قدرت حق و باطل
- با ارزش‌ترین قدرت‌ها، قدرت مالکیت بر نفس است
- نویسنده در بخش نهم از کتاب اول، دو رکن اساسی شخصیت سازنده فرهنگ پیشرو انسانیت را عامل ارثی و تعلیم و تربیت و محیط معرفی می‌کند که هر دو در مورد شخصیت امام حسین (ع) در حد اعلا وجود دارد. سپس به توضیح این عوامل با نگاهی به کتاب «پرتویی از عظمت حسین (ع)» تالیف «لطف‌الله صافی» پرداخته و این منبع را از معتبرترین منابع اسلامی جهت مطالعه عظمت و شخصیت امام حسین (ع) معرفی کرده است.
- در بخش دهم اساسی‌ترین عامل بروز حادثه عاشورا؛ عشق امام حسین (ع) به اسلام حقیقی بیان و دفاع از آن به عنوان با اهمیت‌ترین اصول دانسته شده است و بر همین اساس از صاحب‌نظران فرق و مذاهب مختلف اسلامی، انتظار اهتمام شدید به داستان فداکاری امام حسین (ع)، در مسیر نجات دادن ارزش‌های انسانی دارد. در پایان این بخش فهرستی از منابع برای ارائه نمونه‌ای از تحقیقات شرقی و غربی درباره‌ی نتایج به جریان افتادن اسلام معرفی شده است.
- در بخش دیگری از کتاب در مورد تساوی‌ها و اتحادها صحبت شده که ابتدا به اصل مساوات پرداخته و مقصود از مساوات را تساوی دوازده‌گانه از جمله تساوی ارتباط با خالق، تساوی در حکمت الهی، تساوی انسانها در شایستگی دمیده شدن روح، تساوی در کاشته شدن بذر معرفت و ... ذکر شده است. سپس به سه نوع اتحاد فوق وحدت، اتحاد ناشی از جاذبه کرامت ارزشی و تشکل گروهی در میان انسانها اشاره می‌کند و در مورد هر کدام توضیح می‌دهد.
- بخش چهاردهم و پانزدهم از کتاب اول به معرفی معاویه و یزید و کارنامه آنها اختصاص یافته و نویسنده در معرفی آنها چنین نوشته است: «چهره‌هایی در تاریخ بشریت ظهور کرده‌اند که یک بار دیدن یا شنیدن توصیفی از آنان برای اظلاع از وقاحت و بی‌شرمی بی‌نهایت و شدت مبارزه آنها با حق و حقیقت که یک انسان‌نما می‌تواند داشته‌باشد، کفایت می‌کند.»
سپس در مورد اهداف و انگیزه‌هایی که باعث مقاومت شدید امام حسین (ع) و مبارزه رسمی گردید، صحبت و بیان شده است که قیام امام حسین (ع) ریشه‌دارتر از آن است که بتوان آن را فقط به خاطر جانشین شدن یزید دانست و ریشه آن را در چندین مورد ذکر می‌کند که با تبعید ابوذر غفاری شروع می‌شود تا نقص حرمت و کرامت انسانها و فدا کردن حیثیت و شرف آنها در راه خودکامگی‌ها که در مورد هرکدام توضیح داده شده است.
- علامه جعفری در بخشی دیگر از کتاب خود، دو نظریه مهم در مورد آگاهی یا عدم اطلاع امام حسین (ع) از شهادت را طرح و مورد بحث و بررسی قرار داده است.
- در بخش انتهایی کتاب اول به تفاوت‌های فرهنگ پیشرو و پیرو پرداخته شده و در مورد هر یک توضیحاتی بیان شده است.
کتاب دوم مجموع 36 سخنرانی از محمدتقی جعفری در ایام محرم است که در رابطه با امام حسین (ع)، منطق امام حسین (ع)، قیام خونین نینوا، صبر در مصیبت و ... است که از جمله عناوین سخنرانی‌ها می‌توان به مرگ و زندگی در دو قاموس ما و حسین (ع)، عاشورا قیامی در پرتو قانون، حسین شناسی و فلسفه بلند حسین (ع) اشاره کرد.
برگی از کتاب
رادمردان تاریخ، حیات‌شان را وسیله قرار دادند. حیات به جایی می‌رسد که وسیله می‌شود. اول در ارگانیزم وجود انسانی، حیات، عالی‌ترین هدف است. امام حیات که یک پله نیست. از یک پله حیات که بالاتر می‌روید، به پله دوم می‌رسید و بعد از پله‌های سوم و چهارم و پنجم، تا رسد به جایی که بجز خدا نبیند. هر پله قبلی وسیله‌ای برای پله بعدی می‌شود. اما این وسیله خودش نشان می‌دهد که وسیله است. چه کنیم که ماده زبان ندارد که بگوید وسیله است. اما رشد روحی در هر مرتبه پایین زبان دارد و می‌گوید من وسیله‌ام حواست جمع باشد. وقتی که علم واقعا در روح انسان تاثیر کرد و روح رشد یافت، روح رشد یافته می‌گوید: بالاتر بروید به سوی پله‌های بعدی حرکت کنید. (ص 229).
