به گزارش کرب و بلا، گل به سر مالیدن، خاک بر سر ریختن براساس یک باور قدیمی ایرانی نشان از استیصال و واماندگی و اینکه در مواجهه با یک پدیده شوم و نحس چاره‌ای برای فرد باقی نمانده است، دارد.
براین اساس است که لرستانی ها هر ساله مقارن با ایام سوگواری اباعبدالله الحسین (ع) در آئینی مختص خودشان که در جایی دیگر از ایران مشاهده و گزارش نشده است، آئینی دارند تحت عنوان «گِل گیران» یا «گِل مالی» که در آن با استفاده از حوضچه های گِل اقدام به آغشته کردن تن و لباس خود با گِل می کنند.
برگزاری این آئین معمولاً در دو روز تاسوعا و عاشورای حسینی متداول است و عزاداران در جریان این آئین در مقابل خیمه‌ها و تکیه‌های شهر که از نخستین روز محرم برپا کرده‌اند حوضچه‌هایی بزرگ و کوچک با آجر درست می‌کنند و سپس خاک نرم و الک شده را مهیا کرده و در آن می‌ریزند و بطری‌های گلاب را بر تپه‌ای از خاک رس در میان حوضچه‌ها می‌چینند تا در روز عاشورا این خاک را با گلاب مخلوط کرده و گِل روز عاشورا را درست کنند.
صبح روز عاشورا عزاداران حسینی هم‌زمان با طلوع آفتاب در محل تجمع کرده و سر و روی خود را گِل اندود می کنند و سپس به دور آتشی بزرگ که از مقادیر زیادی هیزم برپا شده است می ایستند که این آتش هم سنبل خیام آتش گرفته در عصر عاشوراست و هم موجب می شود که سر و روی عزاداران آغشته به گِل خشک شود.
پس از خشک شدن گِل‌ها، عزاداران با اشعاری از جمله «این بدن از کیست که سر ندارد ـ عزیز زهرا است کفن ندارد ـ زاده زهراست، عزیز زینب ـ بی‌کس و یاور صحت ندارد» شروع به سینه‌زنی می‌کنند.
