کرب و بلا: رسول خدا در روزهای پایانی عمر شریفشان به دو امانت گران‌قدر که در میان امت خود باقی گذاشتند اشاره و تأکید فراوان داشتند؛ کتاب خدا و عترت. بی‌تردید ارتباط تنگاتنگ و دوسویه‌ای میان قرآن و خاندان رسالت وجود دارد و با تأمل در تفاسیر معتبر و کتب فقهی و تفسیری مستند می‌توان به ارتباط مفهومی آیات با اتبیاء الهی به‌ویژه ائمه اطهار (ع) پی برد.
شخصیت و نبوت رسول خدا (ص)، ولایت امیر مؤمنان علی (ع)، عصر انتظار و تحقق حکومت مستضعفین و شهادت سیدالشهدا (ع) ازجمله موضوعاتی است که به استناد برخی منابع در آیات متعددی از قران کریم بدان اشاره شده است.
در اینجا قصد داریم برخی آیات مرتبط با نهضت حسینی و شهادت اباعبدالله الحسین (ع) معرفی و بررسی اجمالی نماییم.
مراد از « لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ» در آیه چهارم سوره اسراء چیست؟
یکی از آیاتی که بنا بر برخی منابع مستند، موضوع شهادت امام حسین (ع) از آن برداشت می‌شود؛ آیه چهارم سوره مبارکه «اسراء» است که چنین می‌فرماید: «وَ قَضَیْنا إِلى بَنی إِسْرائیلَ فِی الْکِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبیراً: و در کتاب آسمانى [شان] به فرزندان اسرائیل خبر دادیم که قطعاً دو بار در زمین فساد خواهید کرد و قطعاً به سرکشى بسیار بزرگى برخواهید خاست.»
علامه طباطبایی ذیل این آیه شریفه چنین بیان داشته است: کلمه «علو» به معناى ارتفاع و در آیه مورد بحث کنایه از طغیان به ظلم و تعدى است، زیرا(علّو) عطف بر فساد شده است. و معناى آیه این است که ما به قوم بنی‌اسرائیل در کتاب که همان تورات باشد اعلام نمودیم که سوگند می‌خورم و قطعى می‌گویم شما گروه بنی‌اسرائیل به زودى در زمین فساد خواهید کرد و این فساد را در دو نوبت پشت سر هم انجام خواهید داد.1
در تفسیر «نور» پیرامون این آیه چنین آمده است: ممکن است دو نوبت فساد بنی‌اسرائیل؛ یک بار به خاطر شهادت «شعیا» و مخالفت «ارمیا» و یک بار هم به خاطر قتل «زکریا» و «یحیی» بوده باشد، البتّه احتمال ماجراهای دیگری نیز داده شده است.2
اما در کتاب شریف «کافی» روایتی از امام صادق (ع) نقل شده است که این آیه دلالت بر شهادت امام حسین (ع) دارد. صالح بن سهل می‌گوید: از «ابى عبد اللَّه، جعفر بن محمد (ع) پیرامون این آیه سؤال کردم، آن حضرت در ذیل آیه شریفه فرمودند: مقصود از «مرّتین» یکى قتل و شهید نمودن حضرت امیرالمؤمنین (ع) است و دیگرى نیزه‌هایی بود که به حسن بن على(ع) زده شد و مراد از «لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبِیراً» شهادت حضرت امام حسین(ع) است.3
همچنین در شرح تفسیری آیه چهارم سوره اسراء در تفسیر نمونه چنین آممه است: در روایات مختلفى می‌بینیم که آیات فوق بر حوادث تاریخ مسلمانان نیز تـطـبـیـق شـده اسـت ازجمله فـسـاد اول و دوم اشـاره بـه قـتـل عـلى (ع ) و ضربه بر پیکر امام حسن (ع ) است.4
----------------------------------------------------------------------------
پی‌نوشت‌ها:
1- تفسیر المیزان، جلد سیزدهم، علامه محمدحسین طباطبایی.
2- تفسیر نور، سیمای سوره اسراء، حجت‌الاسلام محسن قرائتی.
3- ترجمه کامل الزیارات، صفحه 195، الکافی، جلد 8 ، صفحه 206 - البرهان فی تفسیر القرآن، جلد 3، صفحه 503- 502.
4- تفسیر نمونه، جلد دوازدهم، آیت اله مکارم شیرازی
