به گزارش کرب و بلا، محمدجواد گودینی؛ پژوهشگر تاریخ اسلام در قالب مطلبی به سیره سیدالشهدا براساس منابع تاریخی پرداخته است و می‌گوید: امام حسین بن علی بن ابیطالب (ع) از برجسته‌ترین، تأثیرگذارترین و والاترین انسان‌هایی است که در طول تاریخ بشریت دیده به جهان گشوده و در این کره خاکی زندگی کرده است. سالار شهیدان (ع) از منقبت‌ها و فضیلت‌های فراوانی برخوردار بوده و بازخوانی سیره و اخلاق والای امام حسین (ع) و درس آموزی از آن اخلاق والای سبط رسول گرامی اسلام (ص)، برای همه دوستداران اهل بیت رسالت (ع) و دلدادگان به این مکتب آسمانی، لازم و ضروری است.
نویسنده کتاب «صعود و سقوط ادبیات سیاسی در عصر بنی‌امیه» فضایل و مناقب امام حسین (ع) را به دو بخش تقسیم کرده و می نویسد: این فضایل عبارتند از 1- فضیلت‌های تباری و شرافت نسبی و 2- فضیلت‌های معنوی، انسانی، رفتاری و اخلاقی که براین اساس درباره فضیلت‌های تباری، باید گفت امام (ع) از نسبی شریف در میان قریش برخوردار بوده و پدر، مادر و جد ایشان برترین انسان‌های در روزگار خود و پس از آن هستند و کسی در فضیلت و والاتباری به آن حضرت نخواهد رسید.
در بزرگی و فضیلت امام حسین (ع) همین بس که او از تبار علی (ع) و فاطمه (س) است
وی در ادامه می‌افزاید: امام حسین بن علی (ع) از سلاله پاک رسول خدا (ص) یعنی از بنی‌هاشم و بنی‌عبدالمطلب بوده و از نسل خاتم پیامبران (ص) است و در بزرگی و فضیلت امام حسین (ع) همین بس که از تبار امام علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) بوده و کسی را نمی‌توان یافت که به این نسب شریف و تبار گرانقدر دست یافته و یا نظیری برای امام (ع) در بزرگی تبار و خانواده بیابد. از این رو امام حسن بن علی (ع) و برادرش حسین بن علی (ع) در فضیلت و بزرگی تبار و شرافت نسب، دارای نسبی با کرامت و شریف بوده و از جایگاهی رفیع و دست نیافتنی در میان اشراف و بزرگان عرب برخوردار بوده‌اند. (ر.ک: أسد الغابه فی معرفه الصحابه، ج2 ص 10؛ بررسی تحلیلی صلح امام حسن (ع) و آغاز خلافت اموی، ص 10- 9)
گودینی تصریح می کند: علاوه بر این آن حضرت از فضایل و ویژگی‌های دیگری نیز برخوردارند که از آن جمله برخورداری از علم، دانش و حکمت، آراستگی به صفات برجسته‌ای همانند حلم و بردباری، شجاعت و دلاوری، خوش رفتاری و خوش زبانی با مردم، عطا، بخشش و گشاده دستی، گذشت از خطای دیگران، عبادت و زهد، فروتنی، راستگویی، بلاغت و سخنوری، ایستادگی در برابر زورگویان و گردنکشان، سازش ناپذیری با ستمگران، فداکاری در راه دین خدا و نگاهداشت از دین اسلام در برابر هر گونه آسیب و تخریب، ایستادگی در برابر تحریف‌ها، سخنان و تبلیغات ناصواب و قرائت‌های نادرست از دین، راستگویی، ضعیف نوازی و حمایت از ستمدیدگان، بیچارگان و تهیدستان، مهمان نوازی و اکرام گسترده مهمانان و… است.
امام حسین (ع) با وجود یاران اندک و انبوه دشمنان، هرگز از رسالت خویش عقب نشینی نکرد
نویسنده کتاب «بررسی تحلیلی صلح امام حسن (ع) و آغاز خلافت اموی» در ادامه این مطلب، با اتکا به مستندات تاریخی به شرح برخی از ویژگی‌های آن حضرت پرداخته و می‌نگارد: دلاوری امام (ع) به منظور ایستادگی در برابر قدرت گسترده یزید بن معاویه که بر همه مناطق جهان اسلام در آن روزگار حاکم بود و کسی را یارای ایستادگی در برابر اقتدار چنین مرد توانمندی نبود مثال زدنی بلکه شگفت انگیز است. امام حسین (ع) با وجود یاران اندک و انبوه دشمنان، هرگز از رسالت خویش عقب نشینی نکرد و دست بیعت به ستمگران و گردنکشان زمان خویش نداد؛ ایشان با دلاوری فراوان در برابر ارتش جرار دشمن ایستادگی و جان گرانمایه‌اش را نیز در این راه مقدس نثار کرد و درخت اسلام را با خون مقدس و ارجمند امام آبیاری شد. (کشف الغمه فی معرفه الأئمه، ج2 ص 453).
گودینی در بیان دیگر صفات و خصوصیات امام حسین (ع) می‌نویسد: ایشان در جود، بخشش، گشاده دستی، خوشرویی و مهربانی با همه مردم به ویژه با بینوایان، تهیدستان و یتیمان جایگاهی رفیع داشته و در قله بخشش، گشاده دستی و مهرورزی قرار داشته است. درباره این اخلاق والا و صفت برجسته انسانی سالار شهیدان (ع) حکایت‌ها و داستان‌های فراوانی به طرق معتبر روایت شده است. (الفصول المهمه فی معرفه الأئمه، ص 266). نقل است که یک بار کنیزی که به امام حسین (ع) خدمت می‌کرد، گلی به آن حضرت (ع) تقدیم کرد. امام (ع) نیز که دریای جود، بخشش و کرم بوده و در برابر لطفی کوچک احسانی بزرگ را تقدیم می‌فرمود، به پاس این احترام و اکرام، آن کنیز را در راه خدا آزاد کرد که در اعتراض به این عمل امام، برخی گفتند: او تنها به شما یک شاخه گل تقدیم کرد و شما در ازای آن، او را آزاد می‌کنید؟ و امام در پاسخ فرمود: مگر این آیه را نشنیده‌ای که خداوند می‌فرماید: «وَ إذا حُیِّیتُم بِتَحِیَّهٍ فَحَیُّوا بِأحسَنَ مِنهَا أو ردُّوها.» (هنگامی که تحیت و شادباشی از دیگری مشاهده کردید، بهتر از آن تحیت گویید و یا همان را به او بازگردانید.) (سوره نساء، آیه 86)
وی از جمله دیگر صفات و ویژگی‌های امام حسین (ع) در ادامه مطلب خود به اوج عبودیت و بندگی ایشان در پیشگاه خداوند اشاره کرده و می‌نگارد: امام حسین بن علی (ع) در میدان عبادت و بندگی خدا نیز همواره در صف مقدم قرار داشت و زمان فراوانی، زندگانی خویش را صرف بندگی خدا و طاعت پروردگار جهانیان می‌کرد. عبادت امام حسین (ع) اعم از نماز، روزه‌داری، حج، شب زنده‌داری، راز و نیاز با پروردگار جهانیان از بخش‌های مهم زندگانی آن امام همام بوده و سبط رسول خدا (ص) زمان زیادی از اوقات شبانه‌روزی خود را به عبادت پروردگار جهانیان اختصاص داده بود و در این راه تلاش بسیار به خرج می‌داد.
ادعیه برجای مانده از امام حسین (ع) تنها گوشه‌ای از خاکساری ایشان در پیشگاه معبود است
این استاد دانشگاه می‌افزاید: دعاهای برجای مانده از سالار شهیدان (به ویژه دعای مشهور و عارفانه عرفه که از میراث‌های ماندگار ائمه طاهرین (ع) در بخش دعا و مناجات با پروردگار به شمار می‌رود و حاوی معارف توحیدی بلند و برخوردار از معنویاتی سترگ است) تنها گوشه‌ای از خاکساری امام (ع) در پیشگاه پروردگار جهانیان را نشان داده و به دیگر سخن، دعاهای وارد شده از امام حسین (ع)، اوج بندگی امام (ع) در برابر خداوند را نمایان می‌کند. این دعای زیبا و خواندنی در صحرای عرفات توسط سالار شهیدان (ع) قرائت شد و به گواهی شاهدان با اشک، سوز، فروتنی و خاکساری مثال‌زدنی امام حسین (ع) در پیشگاه پروردگار همراه بود؛ به گونه‌ای که حاضران نیز متحول شده و اشک از دیدگانشان سرازیر شد و حال معنوی امام حسین (ع) بر آنان نیز تأثیر فراوانی برجای گذاشت.
گودینی در ادامه می‌آورد: نقل است که ایشان در مدت عمر شریفشان، بیست و پنج مرتبه با پای پیاده از مدینه رهسپار مکه برای ادای مناسک حج و زیارت خانه خدا شدند که این مسئله نشانگر شوق و رغبت فراوان آن امام همام (ع) در بندگی خالصانه برای خدا بوده و نشان دهنده آمادگی امام (ع) برای پذیرش هر گونه رنج و سختی در راه خداوند و طلب خشنودی پروردگار جهانیان است. (صفه الصفوه، ج1 ص 397).
نویسنده کتاب «چهل حدیث در فضایل حضرت فاطمه زهرا (س)» در ادامه به زهد و فروتنی امام حسین (ع) به عنوان یکی دیگر از خصایص و ویژگی‌های رفتاری ایشان اشاره کرد و می‌گوید: ایشان در عبادت پروردگار جهان، زهد و بی‌رغبتی به دنیا، تواضع و فروتنی نسبت به همه مردم (به ویژه ستمدیدگان، تهی دستان و ضعیفان و دستگیری از آنان) یگانه روزگار بود و الگوی مناسبی برای همه انسان‌ها در همه مکان‌ها و دوران‌ها محسوب می‌شود. نقل است که روزی سالار شهیدان امام حسین بن علی (ع) بر گروهی از نیازمندان عبور می‌کرد. آنان عبای خویش را بر سر افکنده و مشغول خوردن غذا بودند. هنگامی که امام حسین (ع) را دیدند که از کنارشان عبور می‌کند، امام (ع) را برای خوردن غذا دعوت کردند. امام حسین بن علی (ع) که از سرشناسان و بزرگان مدینه بلکه تمامی جهان اسلام محسوب می‌شد، فرمود: خداوند متکبران را دوست نمی‌دارد؛ از اسب پیاده شد و نزد آن تهیدستان و محرومان رفت و همراه با آنان به تناول مشغول شد. پس از آن خطاب به آن تنگدستان فرمود: من دعوت شما را اجابت کردم؛ شما نیز دعوت مرا بپذیرید. آنان نیز دعوت سالار شهیدان (ع) را اجابت کرده و همراه با امام (ع) به خانه حضرت (ع) آمدند.امام حسین بن علی (ع) به خادم خویش دستور فرمود، هر آنچه برای مهمانان گرامی مهیا کرده‌ای، اکنون حاضر کن. خادم نیز مشغول پذیرایی از مهمانان امام حسین (ع) شد و آن تهیدستان بر سر سفره پُر نعمت امام (ع) حاضر شدند و پس از پایان غذا، امام حسین (ع) آن تهیدستان را مورد لطف و نوازش قرار داد و آنان پس از دریافت احسان و محبت امام (ع) از خانه حضرت (ع) خارج شدند. (منتهی الآمال، ج1 ص 405).
امام حسین (ع) از اهل بیتی است که حکمت و دانش فراوان ایشان از راه تحصیل و شاگردی حاصل نشده است
این پژوهشگر تاریخ اسلام در بیان دیگر ویژگی و خصوصیات شخصیتی امام حسین (ع) در این مطلب می‌آورد: امام حسین (ع) از اهل بیتی است که خداوند حکمت و دانش فراوانی را به ایشان (ع) ارزانی فرموده و علوم گسترده آنان (ع) از راه تحصیل، تکرار و شاگردی نزد استاد به دست نیامده و خداوند آن علوم فراوان (که بسان دریا فراوان و بیکران است) را به آنان (ع) از جانب خویش (بدون واسطه استاد و شاگردی نزد اساتید) عطا فرموده و ایشان همانند جدش رسول خدا (ص)، پدرش امیرمؤمنان (ع)، مادرش فاطمه زهرا (س) و برادرش امام مجتبی (ع) در دانش و علوم گوناگون یگانه روزگار بوده و افرادی نیز بودند که از محضر پُرفیض آن امام همام (ع) کسب دانش کرده و روایاتی از آن حضرت (ع) نقل کرده‌اند.
وی در پایان می‌نویسد: سیدالشهدا (ع) از جد والامقامش پیامبر اکرم (ص)، پدرش حضرت سید الوصیین (ع)، مادرش صدیقه کبری (س) روایت کرده است و گروه بسیاری از صحابه، تابعان، دانشمندان و شخصیت‌های طراز اول اسلامی و فرهیختگان جهان اسلام از آن حضرت (ع) روایت نقل کرده‌اند. (سیر أعلام النبلاء، ج 28 ص 225) که از آن جمله می‌توان به فرزندانش علی بن حسین (ع)، زید، سُکَینه، فاطمه و نواده والاتبارش حضرت محمد بن علی الباقر (ع)، دانشمندان و مشاهیری همچون شَعبی، عِکرَمه، فَرَزدَق و… که از آن اسوه دانش (ع) احادیثی نقل کرده‌اند که بخشی از آن به روزگار ما رسیده، اشاره کرد. (تهذیب التهذیب، ج1 ص 527).
