به گزارش کرب و بلا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری زائری، مدرس دانشگاه و کارشناس مسائل دینی و مذهبی در مورد کارکرد رسانه ها در زمینه ترویج و تبلیغ و انتقال پیام عاشورا به مخاطب گفت: ابتدا باید گفت که کارکردهای رسانه متنوع و متفاوت است و آنها واجد قالب‌های گوناگون هستند و در وهله بعدی باید موضوع عاشورا و محرم را به درستی بررسی کرد چرا که این واقعه ابعاد گوناگونی دارد و ممکن است که هر کدام از این ابعاد مرتبط با عاشورا به تنهایی بتواند یک قالب رسانه‌ای را دربرگیرد.
وی ادامه داد: در مواجهه با عاشورا و این واقعه عظیم مشاهده می‌کنید که بخشی از ماجرا جنبه مناسکی و آئینی دارد و از این رو قالب از رسانه‌ها که جنبه اطلاع رسانی و خبری دارند، در پرداختن به این وجه از عاشورا رغبت بیشتری نشان می‌دهند و در مقالب با جنبه ای دیگر از عاشورا روبرو هستیم و آن مسئه معرفتی و محتوای فکری و اعتقادی آن است که به طور قطع پرداختن به این موضوعات حوزه فعالیت رسانه‌های دیگر است.
زائری تصریح کرد: برای تقریب ذهن بیشتر به یکی از متداول ترین و در عین حال فراگیرترین رسانه‌هایی که این روزها خیلی با آن سر و کار داریم اشاره می‌کنم؛ اینستاگرام که ما طبیعتاً انتظار نداریم که این رسانه مبانی معرفتی را تشریح کند و تنها قادر است به بعد آئینی و مناسکی عاشورا بپردازد و لحظه‌ها و جلوه‌های گذرایی از این آئین را در معرض دید علاقه‌مندان قرار دهد و درست در این زمان است که در عین حال رسانه دیگر همچون تلگرام ممکن است فایل صوتی و یا سخنرانی مفصل از یک اندیشمند دینی را ارائه کند.
مدیر سابق مجتمع فرهنگی سرچشمه(مقتل شهدای هفتم تیر) ادامه داد: مسئله دیگری وجود دارد و آن اینکه ه طور مثال در محرم که با تنوع ذائقه و سلیقه مخاطبان روبرو هستیم لذا در مقطعی ممکن است نیاز به شنیدن مقتل، روضه و ذکر مصیبت وجود داشته باشد و در مقطعی دیگر باید در حوزه معرفتی عاشورا و سایر رویدادهای دینی ورود کنیم که این امر اهمیت هر دو رسانه که به ویژه این روزها و در دوران شیوع کرونا از اقبال بیشتری برخوردار هستند را دوچندان کرده است.
این پژوهشگر مذهبی تأکید کرد: مراد و منظور از طرح این مثال‌ها این است که حتماً به این نکته باید توجه داشت که در حوزه عاشورا و پرداختن به قیام امام حسین(ع) هچ رسانه‌ای بر رسانه دیگر ارجح نیست و نمی‌توان انتظار داشت یکی بر دیگری غلبه کند و جایگزین آن شود کمااینکه در آن واحد مشاهده می‌کنید که کاری که از دست رسانه ای همچون رادیو برمی‌آید از روزنامه نمی‌توان انتظار داشت.
وی به مخاطب سنجی و برآورده شدن نیازهای رسانه‌ای مخاطبان در برخورد با موضوع فرهنگ ساز عاشورا اشاره کرد و گفت: پیرامون این موضوع رسانه و شیوه‌های گوناگون اطلاع رسانی و آگاهی بخش تعریف شده است و خوشبختانه تا حد قابل قبولی از ظرفیت موجود در آنها به ویژه رسانه‌های نوآورانه و منطبق با فناوری روز استفاده می شود با این حال باید توجه داشت که استفاده درستی از آنها صورت گیرد و مثلاً به طور قطع ساخت و ارائه یک بازی رایانه‌ای با موضوع عاشورا برای مخاطب کودک و نوجوان بسیار جذاب‌تر از مواجهه او با اخبار آئینی و مناسکی و یا معرفتی این واقعه است که از طریق رسانه‌هایی که به نمونه ای از آنها نیز اشاره شد، ارائه می‌شود.
زائری به بُعد ساختاری رسانه‌هایی که در خدمت نشر محتوای عاشورایی هستند اشاره کرد و تأکید کرد: خوشبختانه در این زمینه و توع ساختاری رسانه‌ها در سالهای اخیر توجه خوبی صورت گرفته است و مثلاً شاهد هستیم که محصول پی نما(کمیک استریپ) و با تصویرسازی داستان عاشورا صورت می گیرد و این تصویرگری به چند زبان دنیا نیز ترجمه می‌شود که این سبب آشنایی به ویژه مخاطب هدف یعنی کودکان و نوجوان با عاشورا و فرهنگ آن شده، امری که شاید در پرداختن سایر رسانه‌ها چندان کارکرد و اثربخشی نداشته باشد.
این فعال حوزه فرهنگ و رسانه اظهار داشت: با این وجود اما نباید از یک مسئله مهم غافل شد و آن اینکه پرداختن به واقعه عاشورا و فرهنگ سازی پیرامون آن نیا به خلق منظرهای متفاوتی دارد و اگر تنها از یک منظر واحد و یا مناظر تکراری قبلاً پرداخت شده به تولید محصول قابل ارائه از طریق رسانه بپردازیم، به مرور زمان کارکرد خود را از دست خواهد داد.
وی تصریح کرد: در این زمان است که مقوله دیگری به نام ذائقه‌سازی مطرح می‌شود به این معنی که باید دید چگونه می‌توان اقشار مختلف مردم با ذائقه و سلایق گوناگون را از طریق تولید محتوای قابل ارائه توسط رسانه‌ها به موضوع عاشورا پیوند زد چرا که به طور مثال عده ای از مخاطبان ممکن است چندان با عمق ماجرای کربلا و فلسفه نهفته در آن آشنا نباشند و بیشتر به درک عاطفی و احساسی از این واقعه علاقه‌مند بود و در نتیجه باید در همین رساتا و تأکین ذائقه آنها گام برداشته شود.
این مدرس دانشگاه در ادامه گفت: همینطور در مواجهه با سایر مخاطبان که شاید به جنبه معرفتی عاشورا بیشتر علاقه‌مند بوده و رغبت نشان می‌دهند و مثلاً یکی از علاقه مندی هایشان نشستن پای مباحث معرفتی اساتید بزرگواری همچون آیت‌الله جوادی آملی و یا مرحوم آیت‌الله مجتبی تهرانی است؛ باید با استفاده از ظرفیت و قابلیت‌های رسانه‌های و در قالب بسته‌های متنوع سعی به بسط و گسترش مباحث مطرح شده از این بزرگواران جهت مفاهمه بیشتر از سوی علاقه‌مندان داشته باشیم.
