به گزارش پایگاه تخصصی امام حسین علیهالسلام کربوبلا، یک وقتی شعردوستی پیدا میشود که به مدد ذوق خدادادی و مطالعهای که دارد، شعر میسراید. دلیل شاعر شدنش هم پیداست، ذوق خدادادی و یک نوع احساس تعهد که فکر میکند، اگر شده به نظم هم باید یک گفتههایی را به نام شعر به گوش مخاطب ولو عامه مردم برساند. طیبه سادات ثابت یکی از شاعران آئینی کشور است که اخیرا اشعار او در شبکههای اجتماعی نیز فراگیر شده است.در این گفتوگو طیبه سادات ثابت از شعر آیینی میگوید.
مهمترین دلیل گرایش شما به شعر و شاعر شدن چیست؟
وقتهایی وجود دارد که شعر خودش میآید و شاعر را برمیگزیند. مثل چی؟ مثل دردها و حرمانها، داغها و آرمانها که در جریان زندگی برای آنانی که روحیهای حساس و اندیشهای کاشف دارند، رخ مینماید. یکی میشود، همانند فردوسی و مولوی و خیام و ناصر خسرو و... که در زمانه خود جریانآفرینی فکری و اندیشهای میکنند و در شعر و نگاهشان در تاریخ ماندگار میشوند و راهشان هم با شاعرانی در معاصر ادامه دارد. عدهای هم از آن دست شاعران نظمسرا میشوند که نه از شعر و نه از نامشان ردی نمانده و نمیماند.
از چه زمانی شعر گفتن را به صورت جدی شروع کردید؟ اولین سرودهتان چه شعری بود؟
اواسط سال 75 کار را آغاز کردم. نخستین شعرم غزلی بود با این مطلع: تو پایان قشنگ شمع هستی روی دستانم / که روشن میکنی بی مه مرا آنسوی دستانم.
با توجه به اینکه شما به عنوان یک شاعر آئینی شناخته شدهاید، تعریفتان از شعر آئینی چیست؟
راستش من در قالبهای کلاسیک و آزاد در حوزههای مضمونی مختلف از شعر کودک و نوجوان گرفته تا شعر اجتماعی و آزاد آثاری دارم. اما شعرهای مذهبیام هم یک علاقهمندی شخصی بودهاند. من بر این باورم که در شعر آیئنی واقعا راه زیادی پیش رو دارم و به واقع خودم را شاگرد در این سلوک شیرین میدانم. شعر آیئنی سرودن هم از اسمش آشکار است که به شعرهایی اطلاق میشود که شاعر با تمرکز بر مفاهیم ارزشی که در دین و مکتب اندیشهایاش وجود دارد، دست به آفرینش زیباشناسانه آن در حیات شعر میزند. با تأملی در تاریخ فرهنگ و ادب میتوان به این رسید که خیلی از شاعران و ادیبان ما از دیروز شعر تا به امروز برای تیمن و اعتباربخشی به آثار شعری خود، در آغازینه کلام دیوان شعریشان به غیر از الهینامه که مدح خداوند است، یادنامهای از حّبِ به ائمه اطهار آوردهاند که گاهی در حد اعلی ظاهرشدهاند.
شعر آئینی از چه زمانی آغاز شده است؟ در ایران از چه زمانی این شعر پا گرفته است؟
قدمت، تولد و خاستگاه شعر آئینی به درازای تاریخ حق و باطل و رویارویی آن برمیگردد. از زمانی که حّب به پیامبر و اهلبیت و بیان ایدئولوژی مکتبی به عنوان رسالت اندیشهای شاعران ولایی به شمار آمد. نمونههای صدر اسلام آن حسّان، کمیت، فرزدق و دعبل و نمونههای ایرانی آن فردوسی، سعدی، سنایی، اوحدی مراغهای، عطار نیشابوری، خاقانی و... تا به کمی نزدیکتر به معاصر ما همچون شهریار، علی معلم دامغانی، مرتضی حیدری آلکثیر، سید حمید برقعی، حسنا محمد زاده و... میرسد.
در مورد وضعیت فعلی شعر آئینی در کشور هم توضیح بفرمایید و به آسیبهای آن اشاره فرمایید.
خوشبختانه جریان شعر آئینی در کشور به مدد توجهات خاص مسیری رو به رشد را در پیش گرفته است. آسیبهایی که این بخش را میتواند تهدید کند، کمی مطالعه، بسنده کردن شاعران به اندوختههای کلامی و زبانی و فکری خودشان است که شاهد شعرهایی صرفا فرممند، توصیفی و فاقد اندیشه هستیم. نکته بعدی تقلید و کپی فرم و مضامین است که تهدیدگر دیگری ست. در عرصه شعر آئینی عدم موضع شاعر به عنوان یک اندیشمند، آسیبی دیگر است. به نظر شعر آئینی امروز باید از نظر مواجهه با رویدادهای ارزشی انسانی و فطری بشر دارای موضع باشد. شعری که از بطن دردها و آرمانهای مکتبی امت اسلامی فارغ از نژاد و قومیت و مرز بر بیاید. چرا که سیره پیامبران و ائمه ما اینگونه بوده است. شاعر آئینی امروز نمیتواند در برابر فریاد مظلومین جهان سکوت کند، بلکه با شمشیر کلمه میتوان به روشنگری ذهن تاریک ستمگران رفت.
شاعر آئینی باید چه منابعی را مطالعه کند؟ چه پیشنهادی برای شاعران جوان این رشته دارید؟
شعر آئینی امروز وامدار اندیشه شاعران محب اهلبیت دیروز و با تکیه بر باورمندی بنا شده است. در هر شهر و دیاری شاعران محب ولایت همواره وجود داشتهاند: چهرههایی که از محتشم کاشانی گرفته تا عمان سامانی. از استاد سازگار، استاد شفق، زندهیاد شکوهی تا علی معلم و مرتضی اسفندقه و سید حمید برقعی و جوانترها. شاعران جوان زیر نظر اساتید خود میتوانند منابع مذهبی تاریخی از مقاتل، لهوف گرفته تا دیوان شاعران به نام و باورمند ولایی را مطالعه کنند و علاوه بر زبان به مضمونآفرینی و دریافتهای زیباشناسانه در زندگی ائمه بپردازند و شاهد آثاری تأثیرگذار و جریانساز باشیم.
بیشتر درباره کدام یک از ائمه شعر سرودهاید؟ چرا؟
درباره پیامبر اکرم حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم، حضرت زهرا سلام الله علیها، حضرت علی (ع)، حضرت رقیه (س)، حضرت زینب (س)، امام حسین (ع)، حضرت معصومه (ع)، حضرت رضا (ع)، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، حضرت امام موسی کاظم (ع)، امام صادق (ع) و ...، شعر سرودن به حس شاعر بستگی دارد. دلیل خاصی ندارد که چرا اول به این قسم از خانواده اهلبیت (ع) پرداختهام.
در مورد شعر آئینی کودکان توضیح بفرمایید. چه ویژگیهایی دارد؟
شعر آئینی کودک اولین ویژگیاش سادگی و روانی زبان است. از نظر مضمون هم باید در دایره درکی کودک بگنجد. در شعر آئینی کودک بخشی از دریافتها را هم باید به عهده کودک گذاشت تا انگیزه مطالعه در آن مورد را پیدا کند و باور خود را درباره امامان و دین خود تکمیل کند. شعر در واقعه ابزار هنری باید باشد که در قالب زیباشناسانه مفهومی ارزشمند مثل شجاعت، شهامت، ایثار، ایمان، صبوری و ... را در ظرف شعر به مخاطب کودک متناسب با فهم او ارائه میدهد.
فکر میکنید شعر آئینی تا چه میزان بر روی نسل جوان اثرگذار است؟
مسلما شعر و از جمله شعر آئینی میتواند این ظرفیت را در خود گسترش دهد که ازنظر اعتقادی و فرهنگی تأثیر بگذارد. به عنوان مثال همین شعر منم باید برو سرم باید بره که برای شهدای مدافع حرم سروده شده را بخوانید ببینید که ازلحاظ تاثیر چقدر خونها را برای دفاع از حرم حضرت زینب (س) به جوش و خروش علیه حرامیان وا میدارد.
تا کنون چند جلد کتاب شعر منتشر کردهاید؟ چند جلد آن شعر آئینی است؟ کمی توضیح بفرمائید.
18 جلد کتاب چاپ کردم که 8 جلد آن مفاهیم آئینی، آموزههای قرآنی و روایت اهلبیت در حوزه کودکان است. سقای کوچک، باران سیاه، گنجشک صبح، اتل متل ستاره، با بد منشین و... است.
یکی از رسالتهای «کربوبلا» اطلاعرسانی در حوزه امام حسین علیهالسلام است که در راستای این رسالت، رویدادهای خبری را پوشش میدهد و مصاحبه با افراد صاحب نظر را به صورت غیرجانبدارانه در جهت تبیین دیدگاههای مختلف منتشر میکند. در نتیجه نظر افراد مصاحبه شونده لزوما همان دیدگاه «کربوبلا» نخواهد بود.