به گزارش کرب‌و‌بلا، حجت‌الاسلام محمدرضا آقامیری مدیر عامل مؤسسه تبیان، در نشست «بررسی آینده فضای مجازی و ضرورت بهره‌گیری از آن در حوزه فرهنگ و دین» در آغاز سخنان خود با اشاره به سرآغاز مفهوم اینترنت در کشورمان گفت: وقتی اینترنت به ایران آمد، پدیده‌ای کاملا ناشناخته بود و تعریف مشخصی برای آن وجود نداشت؛ مدت‌ها طول کشید تا تصویر و درک روشنی از حقیقت و کارکردهای اینترنت ایجاد شود؛ لذا گام‌های نخست اطلاع‌رسانی از مؤسسه فیزیک نظری، نخستین میزبان اینترنت در ایران، آغاز شد و در سال‌های 76 و 77 مرکز توسعه پژوهش‌های مخابرات مقدمات ورود اینترنت به عرصه عمومی را با کلید زدن به کارگیری اینترنت در برخی دانشگاه‌ها فراهم کرد.
وی افزود: در سال 68، وقتی کامپیوتر در جهت سهل‌الوصول شدن دسترسی به منابع و تسهیل در امور، به کار گرفته شد، کم‌تر کسی تصور می‌کرد اینترنت بتواند در عرصه تولید محتوا، تا این اندازه کارآمد و گسترده نقش‌آفرینی کند و به تدریج زمینه‌های استفاده از این ابزار در جهت پیشبرد امور مختلف و تسریع در اجتهاد آغاز شد.
آقامیری بهره‌مندی فعالان عرصه دین از اینترنت را یادآور شد و گفت: اوایل و با آغاز رواج نقش کامپیوتر، این رسانه به مرور در عرصه فعالیت مذهبی ویژگی‌های خاص و منحصر به‌فرد خود را نشان داد که سهل‌الوصول بودن، جذابیت و کارآمدی آن، جذابیت‌های این ابزار را دوچندان می‌کرد؛ مثلا استفاده از کامپیوتر در دوره‌ای که انتشار یک کتاب دارای سختی‌ها و موانع فراوانی بود، ضمن ساده کردن کار و همچنین امکان دریافت آسان‌تر بازخوردهای مخاطبان، ارزیابی دقیق از میزان اثرگذاری را به کمک اینترنت ممکن کرد.
وی افزود: با استفاده از اینترنت و ایجاد شدن زمینه نظردهی، زمینه اصلاح و بهینه‌سازی فراهم شده و مؤلف می‌تواند هوشمندانه‌تر بر اساس بازخوردها و نظرات مخاطبان، مطالب را مطابق با خواست و نگاه آن‌ها ارائه کند.
الان افراد در فضایی قرار گرفته‌اند که همه به کار اطلاع‌رسانی و توزیع اطلاعات مشغولند، اما برای این‌که چه کسی صحیح‌تر اطلاع‌رسانی می‌کند و بهتر می‌گوید، معیار خاصی وجود ندارد.
وی اظهار کرد: از میان محتواهایی که فیلتر می‌شوند، 85 درصد از سایت‌های خلاف عفت عمومی به شمار می‌روند، 15 درصد باقی می‌مانند که از این میزان، 2.5 درصد سایت‌ها، دارای محتواهای ضددینی هستند که این میزان اگرچه اندک به نظر می‌رسد، اما حکم لکه جوهری را دارد که بر روی پارچه‌ای سفید اثری نمایان خواهد داشت؛ بنابراین با توجهی ویژه به این بخش، برخوردها و رصد جدی صورت می‌گیرد.
آقامیری ادامه داد: پس از یک دوره خوش‌بینی صرف، دچار بدبینی نسبت به این فضا شده‌ایم و اکنون نیر این مبارزه نفس‌گیر در راستای نگرانی جدی ادامه دارد چراکه تجربه نشان داده است این نگرانی به عنوان ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای مصونیت در این فضا، نگرانی به‌جایی است.
وی افزود: با نگاهی به جریان ظهور و توسعه رسانه‌ها و فرآیند تکوین اینترنت به نظر می‌رسد که جاهلیتی نوین در حال بروز و نشان دادن جنبه‌های خود است.
وی به جنبه‌های این جهل مدرن در اطلاع‌رسانی و آگاهی نادرست اشاره کرد و گفت: شاید تا پیش از ظهور پدیده اینترنت، بسیاری از افراد صرفا آگاه نبودند و در بدترین حالت، نمی‌دانستند. ندانستن در این فضا، موجب می‌شد که کسب آگاهی از یک فضای مشخص صورت بگیرد اما الان افراد نمی‌دانند در فضایی قرار گرفته‌اند که همه به کار اطلاع‌رسانی و توزیع اطلاعات مشغولند و چراغ‌ها را روشن کرده‌اند، اما برای این‌که چه کسی صحیح‌تر اطلاع‌رسانی می‌کند و بهتر می‌گوید، معیار خاصی وجود ندارد.
آقامیری، رشد درخور توجه اطلاعات در این فضا را ضرورتی برای فرهنگ‌سازی و افزایش آگاهی دانست و اظهار کرد: من آینده فضا را تاریک می‌بینم مگر آن‌که سواد رسانه‌ای ارتقا یابد و اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی صحیح در این عرصه صورت بگیرد. می‌بایست فرهنگ رسانه‌ای غالب جامعه به نوعی ارتقا پیدا کند، زیرا اکنون خطرات جدی این حوزه متوجه قشر عظیمی از استفاده‌کنندگان از جمله کودکان، خانواده‌ها و جوانان است و الان بخش قابل توجهی از این خطرات اثرات نامطلوب خود را نمایان ساخته است.
این فعال حوزه دین، تنها راه مقابله با هجمه روزافزون این عرصه را بهره‌مندی از فناوری، آموزش و اطلاع‌رسانی صحیح دانست و گفت: این‌ها باید در قالب یک فرهنگ‌سازی و برای بالا بردن سواد رسانه‌ای خانواده‌ها در خصوص نحوه استفاده از این فضا صورت گیرد، به طوری که کم‌ترین آسیب متوجه آنان شود و متوجه این موضوع باشند که خطراتی در این حوزه وجود دارد که جدی گرفته نمی‌شود.
با استفاده از اینترنت و ایجاد شدن زمینه نظردهی، زمینه اصلاح و بهینه‌سازی فراهم شده و مؤلف می‌تواند هوشمندانه‌تر بر اساس بازخوردها و نظرات مخاطبان، مطالب را مطابق با خواست و نگاه مخاطبان ارائه کند.
وی افزود: اگرچه در پس این مخالفت‌ها جهت‌گیری‌های سیاسی وجود دارد و می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را متوجه آنان کند. البته بخش دیگری از این بی‌توجهی ناشی از عدم اعتماد عمومی به راه‌کارهای حاکمیتی است که البته حق دارند و به نظر من با ارتقای سواد این حوزه، این چالش نیز برطرف خواهد شد.
وی ادامه داد: دیری نپایید که سایت‌های بی‍شماری در فضای مجازی با موضوعات مخرب و آسیب‌زا ایجاد شدند که البته برای مواجهه با این آسیب، کلاس‌ها و نشست‌های آگاه‌سازی متعددی برگزار می‌شدند، اما عموما از کارآمدی لازم برخوردار نبودند چراکه فناوری این حوزه در دست ما نبود و صرفا به عنوان یک کاربر و مشتری این فناوری، از این فضا استفاده می‌کردیم.
وی مهم‌ترین چالش موجود را عدم برخورداری از فناوری و دسترسی به سرورهای میزبان سایت‌ها عنوان کرد و گفت: از آن‌جایی‌که عموما سرورهای سایت‌ها در ایران نبودند، عدم دسترسی به دیتاسنترها مشکلات فراوانی را ایجاد کرده بود. بنابراین تلاش‌هایی برای ایجاد و شکل‌گیری دیتاسنترها در داخل کشور صورت گرفت و رفته رفته بخش قابل‌توجهی از سیاستگذاران و مسئولان، متوجه اهمیت و ضرورت وجود سرورهای این فضا در داخل کشور شدند.
وی افزود: علی‌رغم تلاش‌های جدی که انجام شد و بخش‌های مختلفی که وارد عرصه عمل شدند، اما متأسفانه بخشی از سایت‌ها در سرورهای داخل ایران نیستند و حدود 40 درصد از سایت‌ها بر روی سرورهای خارج از کشور مستقر هستند.
مدیرعامل تبیان با بیان این‌که عدم دسترسی به این سرورها، مشکلات فراوانی را ایجاد کرد و به واسطه عدم دسترسی به این سرورها، امکان نظارت و اصلاح وجود نداشت، اظهار کرد: این موضوع ضرورت انجام اقدامات سلبی و ایجابی را دوچندان ساخت و تلاش کردیم بتوانیم تا جایگاه خود را در این فضا بیابیم، بنابراین زمینه حضور اثرگذارتر در این فضا با ایجاد سایت‌های مختلفی همچون تبیان، پایگاه‌های اینترنتی مراجع تقلید، سایت‌های مذهبی و ... در راستای اقدام ایجابی در این عرصه کار خود را آغاز کردند.
مدیرعامل تبیان، فیلترینگ را یکی از ضرورت‌ها در راستای اقدامات سلبی مقابله با آسیب‌های فضای مجازی عنوان کرد و گفت: در این راستا، تقریبا بالغ بر 4 میلیون سایت به طور شبانه‌روزی فیلتر شده و اگرچه این اقدام، مورد انتقادات و هجمه‌های فراوانی واقع می‌شود، اما به عنوان یک راه‌کار در مواجهه با آسیب‌های این فضا، اجتناب‌ناپذیر است.
آقامیری با بیان این‌که اهمیت فضای مجازی به حدی است که رهبری در تأکیداتشان اهمیت این فضا را هم‌تراز فضای واقعی دانستند، افزود: شورای‌عالی فضای مجازی به عنوان یک دستگاه اثرگذار و کاربردی باید با جدیت ساز و کارهای ایجابی را در این فضا دنبال کند. چراکه تسلط بر این فضا صرفا بر عهده مردم نیست و دولت باید با همین ساز و کار مدیریتی که به واسطه شورای عالی فضای مجازی ایجاد شده است، زمینه را برای کسب آگاهی‌های لازم و بالا بردن فرهنگ این عرصه صورت دهد که اگر این کار با جدیت و شدت بیش‌تری صورت می‌گرفت، امروز جامعه‌ای گریبان‌گیر بسیاری از آسیب‌ها و اثرات مخرب این فضا نداشتیم.
