عبارت، اشاره، لطایف و حقایق، چهار مرحله فهم قرآن است که امام حسین (ع) نخستین آنها را قابل فهم برای عام دانسته و مرحله چهارم را ویژه انبیای الهی برمی‌شمرد.

تفاسیر گوناگونی درباره عاشورا وجود دارد، از تفسیر عارفانه مولانا تا تفسیر فقهی شهید مطهری اما اینکه فردی تنها با اعمال سلیقه بخواهد همه این تفاسیر را مردود اعلام کند، قابل پذیرش نیست و باید مبنای خود را سه روش رایج در امر تحقیق قرار دهد.

نفس مطمئنه، نفسی است که نسبت به خداوند به یقین رسیده و هیچ شک و تزلزلی در او راه ندارد و لذا چون به خدا و اموری که به آریننده ارتباط دارد معترض نیست لذا نسبت به آنچه مقدر شده راضی و خداوند هم از او رضایت کامل دارد، با این تعبیر حسین (ع) مصداق بارز آیاتی از سوره مبارکه «فجر» است.

رویدادی همچون واقعه عاشورا را تنها نباید از چشم یک فرد و یا افراد خاصی دید که کمر به دشمنی و قتل با خاندان اهل بیت (ع) بسته بودند بلکه سلسله عواملی موجب اضمحلال و انحطاط اخلاقی و انسانی جامعه‌ای شد که در جریان عاشورا و قتال با حسین (ع) از هم پیشی می‌گرفتند.

زینب (س) زنی استثنایی است، تا پیش از واقعه عاشورا بانویی مضطرب و حساس توصیف شده ولی در جریان واقعه عاشورا از او زنی مقاوم و شجاع می‌توان سراغ گرفت که سه مرتبه وارد میدان کارزار می‌شود و پس از واقعه نیز نقش رهبری کاروان اسیران را به عهده دارد.

امام سجاد (ع) پس از واقعه عاشورا و در طول دوران امامت خویش از هر گونه قیام و انقلاب علیه بنی امیه پرهیز کردند و به راهبرد تبلیغی و اصلاحی گرایش پیدا کردند که اگر غیر از این بود، اثری از مذهب تشیع باقی نمی‌ماند.

براساس تکلیف الهی امام حسین (ع) به آنچه که احساس وظیفه می‌کرد عمل کرد لذا مأموریت ایشان رازمگو نبود و برای اصلاح جامعه قیام کرد و به شهادت رسید.

پایگاه تخصصی امام حسین علیه‌السلام کرب‌وبلا: عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم تصریح کرد: درس عاشورا و نهضت حضرت اباعبدالله (ع) تا همیشه تاریخ؛ درس آزادگی و عدالت خواهی و ذلت ناپذیری است که این امر؛ اساس نبوت تمامی انبیاء (ع) و کُتب آسمانی است.

پایگاه تخصصی امام حسین علیه‌السلام کرب‌وبلا: عضو هیئت علمی پژوهشگاه تقریب مذاهب اسلامی گفت: معاویه می‌خواست خلافت غاصبانه‌ای را که فراتر از رای عمومی اهل حل و عقد بود و با سلطه به دست آورده بود، تبدیل به سلطنت کند.