آنچه در این مقاله می خوانید:
(2) احیا در شب اول ماه محرّم و پرداختن به عبادت، نماز، دعا و تلاوت قرآن
عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه وآله أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ فِی الْمُحَرَّمِ لَیْلَهً وَ هِیَ أَوَّلُ لَیْلَهٍ مِنْهُ، مَنْ صَلَّى فِیهَا رَکْعَتَیْنِ یَقْرَأُ فِیهَا سُورَهَ الْحَمْدِ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ إِحْدَى عَشْرَهَ مَرَّهً وَ صَامَ صَبِیحَتَهَا، وَ هُوَ أَوَّلُ یَوْمٍ مِنَ السَّنَهِ، فَهُوَ کَمَنْ یَدُومُ عَلَى الْخَیْرِ سَنَتَهُ، وَ لَا یَزَالُ مَحْفُوظاً مِنَ السَّنَهِ إِلَى قَابِلٍ، فَإِنْ مَاتَ قَبْلَ ذَلِکَ صَارَ إِلَى الْجَنَّهِ. (بحارالأنوار، ج 98، ص 333 به نقل از اقبال الاعمال)
رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمود: هرکس در شب اول ماه محرّم دو رکعت نماز بخواند، در هر رکعت یک بار سوره حمد و یازده بار سوره توحید و روز اول ماه را که اوّل سال است روزه بگیرد، گویا مانند کسی است که تمام سالش را به کار خیر مداومت داشته و پیوسته تا سال بعد محفوظ مانده و اگر بمیرد به بهشت می رود.
(2) احیا در شب اول ماه محرّم و پرداختن به عبادت، نماز، دعا و تلاوت قرآن
عَنِ النَّبِیِّ صلّی الله علیه وآله أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ فِی الْمُحَرَّمِ لَیْلَهً شَرِیفَهً وَ هِیَ أَوَّلُ لَیْلَهٍ. (بحارالأنوار، ج 98، ص 333 به نقل از اقبال الاعمال)
رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمود: در محرّم شب شریفی است که همان شب اوّل ماه است.
عَنِ الْحَارِثِ بْنِ عَبْدِ اللهِ عَنْ عَلِیٍّ علیه‌السلام قَالَ: إنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تُحَافِظَ عَلَى لَیْلَهِ الْفِطْرِ وَ لَیْلَهِ النَّحْرِ وَ أَوَّلِ لَیْلَهٍ مِنَ الْمُحَرَّمِ وَ لَیْلَهِ عَاشُورَاءَ وَ أَوَّلِ لَیْلَهٍ مِنْ رَجَبٍ وَ لَیْلَهِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَافْعَلْ وَ أَکْثِرْ فِیهِنَّ مِنَ الدُّعَاءِ وَ الصَّلَاهِ وَ تِلَاوَهِ الْقُرْآنِ. (بحارالأنوار، ج 97، ص 88 به نقل از امالی طوسی)
امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: اگر می‌توانی شب عید فطر، شب عید قربان، شب اول ماه محرم، شب عاشورا، شب اول ماه رجب و شب نیمه شعبان را بیدار باشی، بیدار باش و در این شب‌ها زیاد به دعا، نماز و تلاوت قرآن بپرداز.
حضرت رضا علیه السلام از پدران بزرگوار خویش علیهم السلام نقل می کنند که رسول خدا صلّی الله علیه وآله روز اول ماه محرّم، 2 رکعت نماز می خواند و بعد از نماز دست ها را بالا برده و سه بار این دعا را تکرار می کرد:
«اللَّهُمَّ أَنْتَ الْإِلَهُ الْقَدِیمُ، وَ هَذِهِ سَنَهٌ جَدِیدَهٌ، فَأَسْأَلُکَ فِیهَا الْعِصْمَهَ مِنَ الشَّیْطَانِ، وَ الْقُوَّهَ عَلَى هَذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَهِ بِالسُّوْءِ، وَ الِاشْتِغَالَ بِمَا یُقَرِّبُنِی إِلَیْکَ، یَا کَرِیمُ، یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ، یَا عِمَادَ مَنْ لَا عِمَادَ لَهُ، یَا ذَخِیرَهَ مَنْ لَا ذَخِیرَهَ لَهُ، یَا حِرْزَ مَنْ لَا حِرْزَ لَهُ، یَا غِیَاثَ مَنْ لَا غِیَاثَ لَهُ، یَا سَنَدَ مَنْ لَا سَنَدَ لَهُ، یَا کَنْزَ مَنْ لَا کَنْزَ لَهُ، یَا حَسَنَ الْبَلَاءِ، یَا عَظِیمَ الرَّجَاءِ، یَا عِزَّ الضُّعَفَاءِ، یَا مُنْقِذَ الْغَرْقَى، یَا مُنْجِیَ الْهَلْکَى، یَا مُنْعِمُ یَا مُجْمِلُ، یَا مُفْضِلُ یَا مُحْسِنُ، أَنْتَ الَّذِی سَجَدَ لَکَ سَوَادُ اللَّیْلِ وَ نُورُ النَّهَارِ، وَ ضَوْءُ الْقَمَرِ وَ شُعَاعُ الشَّمْسِ، وَ دَوِیُّ الْمَاءِ وَ حَفِیفُ الشَّجَرِ، یَا اللَّهُ لَا شَرِیکَ لَکَ، اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا خَیْراً مِمَّا یَظُنُّونَ، وَ اغْفِرْ لَنَا مَا لَا یَعْلَمُونَ، وَ لَا تُؤَاخِذْنَا بِمَا یَقُولُونَ، حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ، آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا، وَ ما یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُوا الْأَلْبابِ، رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً، إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ». (بحارالأنوار، ج 98، ص 334 به نقل از اقبال الاعمال)
مرحوم شیخ ابراهیم کفعمی، در مصباح، این نماز را برای روز اول ماه محرّم نقل می کند:
دو رکعت نماز خوانده شود و بعد از سلام، این ذکر 3 مرتبه گفته شود:
«اللَّهُمَّ أنْتَ الْأَبَدِیُّ الْقَدِیمُ الْعَفُوُّ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ، وَ هَذِهِ سَنَهٌ جَدِیدَهٌ، فَأَسْأَلُکَ الْعِصْمَهَ فِیهَا مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ وَ الْعَوْنَ عَلَى هَذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَهِ بِالسُّوْءِ وَ الِاشْتِغَالَ بِمَا یُقَرِّبُنِی إِلَیْکَ، یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ، وَ الْفَضْلِ وَ الإنْعَامِ، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ».
هرکس چنین کند، خداوند متعال برای او فرشته ای را موکَّل می سازد که از او در مقابل شیطان دفاع نموده، در جهت مخالفت با نفس به وی کمک نموده، او را در بقیه عمرش در راستای دستیابی به رضای الهی موفّق می سازد. (المصباح للکفعمی، ص 407)
از رسول خدا صلّی الله علیه و آله نقل شده است که این حمدها در روز اوّل ماه محرّم خوانده شود:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی تَوَاضَعَ کُلُّ شَیْءٍ لِعَظَمَتِهِ، وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی خَضَعَ کُلُّ شَیْءٍ لِمُلْکِهِ، وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی اسْتَسْلَمَ کُلُّ شَیْءٍ لِقُدْرَتِهِ، وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی ذَلَّ کُلُّ شَیْءٍ لِعِزَّتِهِ، أسْئَلُهُ بِعِزَّتِهِ وَ قُدْرَتِهِ وَ عَظَمَتِهِ وَ مُلْکِهِ، فِی هَذِهِ السَّنَۀِ الْجَدِیدَۀِ، الْأَمْنَ وَ الإیمَانَ، وَالْعَافِیَۀَ وَ الْغُفْرَانَ، وَالْعِصْمَۀَ مِنَ الشَّیْطانِ. (مرقاۀالجنان، ص 50)
مرحوم آیۀالله سیدحسن لواسانی نجفی در مرقاۀالجنان می نویسد:
هرکس این آیه شریفه از سوره اعراف (آیه 98 و 99) را در روز اوّل ماه محرّم در ورقی بنویسد و سپس با آب بشوید و آن آب را در زوایای خانه و حیاط خانه اش بریزد، اهل آن خانه به امر خداوند، در تمام آن سال از مارها، عقرب ها و هر حیوان موذی در امان خواهند بود:
«أَ وَ أَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَن یَأْتِیَهُم بَأْسُنَا ضُحًى وَ هُمْ یَلْعَبُونَ، أَ فَأَمِنُواْ مَکْرَ اللَّهِ، فَلَا یَأْمَنُ مَکْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ». (مرقاۀالجنان، ص 51)
مرحوم آیۀالله سیدحسن لواسانی نجفی در مرقاۀالجنان می نویسد:
روایت شده است که هرکس این تسبیحات را در روز اوّل ماه محرّم به آبی بخواند و سپس با آن آب غسل کند، از بیماری و امراض تا آخر آن سال، سالم خواهد ماند. این تسبیحات چنین است:
«سُبْحانَ اللَّهِ مِلْءَ المیزانِ، سُبْحانَ اللَّهِ مُنْتَهىَ الْحِلْمِ، سُبْحانَ اللَّهِ مَبْلَغَ الرِّضا، سُبْحانَ اللَّهِ زِِِنَهَ الْعَرْشِ». (مرقاۀالجنان، ص 50)
السلام علیکم یا أبل عبد الله السلام علیکم یا عباس ابن علی أیها الساقى