سفری سخت که در طول تاریخ هیچ‌گاه ترک نشد

محل قبر مطهر امام حسین (ع) و قتلگاه ایشان از لحظۀ شهادت و حتی پیش از آن، همواره مورد توجه بوده است.

از دیدگاه شیعیان، کربلا برترین مکان روى زمین است. از این رو بیش از همۀ مکان‌های زیارتی، به کربلا ‌‌می‌روند. در طول تاریخ حکومت‌های ظالم کربلا را پایگاهی علیه ظلم و جور خود دیده‌اند؛ بنابراین همواره با زائران برخورد کرده‌‌اند تا به طریقی جلوی سیل جمعیت را بگیرند. موانعی که حاکمان جور ایجاد کرده‌اند، هیچگاه ‌‌تأثیر نداشت و شیعیان با تحمل خطرات جانی و مالی، مشتاقانه به زیارت امام حسین (ع) می‌رفتند و می‌روند.

زیارت اربعین از اعمال مهم و وِیژه شیعیان است که هر ساله شیعیان زیادی به صورت پیاده به سوی کربلا برای زیارت امام حسین (ع) می روند. این سنت از قدیم الایام درمیان شیعیان مرسوم بوده است. علمای شیعه هم به این امر اهتمام ویژه ورزیده اند.

پدیده زیارت در اکثر ادیان و دین اسلام مورد توجه و اهتمام است اما در شیعه این حرکت بسیار پررنگ و به عنوان شاخص برای شناخت شیعیان شده است. این فرهنگ و شاخص در توده شیعه از چه زمانی آغاز شد و چه چیزی باعث آن شد در یادداشت زیر به آن پرداخته ایم.

واقعه کربلا از لحظه‌ای که به وقوع پیوست، به دلیل اهمیتش به یک نماد بی‌بدیل از مفاهیم متعدد اعتقادی، سیاسی و اجتماعی بدل شد و «سرمایه اجتماعی» شیعیان برای حفظ هویت مذهبی‌شان محسوب می‌شد. زیارت حرم مطهر سیداشهدا (ع) یک زیارت عادی نبود.

در طول تاریخ زیارت امام حسین (ع) جایگاهی والا داشته است و پادشاهان شیعه چه از روی عقیده و چه برای مشروعیت حکومت خود به زیارت بارگاه مطهر ایشان می رفتند.

در گذشته سفر به کربلا بسیار سخته بوده است گذشته از محدودیت هایی که حکومت ها ایجاد می کردند؛ خطر های طبیعی هم مانند وجود حیوانات درند و... موجب این سختی بوده است. آنچه در این مقاله به آن پرداخته ایم مسیر ها وچگونگی حرکت زوار ایرانی کربلا در دوره قاجار است.

ایرانیان از دیر باز به زیارت عتبات می رفتند. گزارش هایی از هماهنگی حکومت ایران و کشور های همسایه در این باره وجود دارد. که در یادداشت زیر گزارشی از آمار زائران عتبات در زمان ناصردین شاه است.

در طول سالیان راه زیارت امام حسین (ع) همواره مملو از زائران ایشان بوده است. تصاویری که از قدیم الایام از شهر و مسیر نجف به کربلا گرفته شده است نشان دهنده حجم زیاد زوار کربلا است. تصاویری که در این گزارش مشاهده می کنیم تصاویری با عمر کمتر از 120 سال است.