کرب و بلا: آنچه به واقع سبب اثرگذاری مجالس بزرگداشت اهلبیت (ع) بهویژه مجالس عزاداری و سوگواری سیدالشهدا (ع) میشود؛ توام شدن شور و شعور حسینی، پرهیز از خرافهگرایی و توجه عقلانی به مقتضیات زمانه و باید و نبایدهایی است که به زنده نگهداشتن مناسک دینی همراستا با رشد جامعه شیعی کمک میکند و چه بسا چشمپوشی از این ضروریات، موجب شود کارکرد حقیقی این مناسک به بیراهه رود و گاه اثرگذاری معکوس نیز داشته باشد.
نکتهای که مدیر پژوهشکده امام حسین (ع) و مناسک آئینی در یادداشتی پیرامون عملکرد هیئات مذهبی در دوران شیوع بیماری کرونا بدان اشاره کرده و با بیان نقل قولی از شهید «مرتضی مطهری» چنین نوشته است:
استاد شهید مرتضی مطهری نقل میکنند که: «یادم هست در سالهایی که در قم بودم در آنجا هم یک نمایشها و شبیههای خیلی مزخرفی در میان مردم بود، سالهای اول مرجعیت مرحوم آیتالله بروجردی (ره) بود که قدرت فوقالعاده داشتند. قبل از محرم بود. به ایشان گفتم وضع شبیهخوانی ما این جور است. دعوت کردند، تمام رؤسای هیئت نزد ایشان آمدند. از آنها پرسیدند: شما مقلد چه کسی هستید؟ همه گفتند ما مقلد شما هستیم. فرمودند: اگر مقلد من هستید، فتوای من این است که این شبیههایی که شما به این شکل در میآورید حرام است. با کمال صراحت به آقا عرض کردند که آقا ما در تمام سال مقلد شما هستیم الّا این سه چهار روز که ابداً از شما تقلید نمیکنیم. گفتند و رفتند و به حرف مرجع تقلیدشان اعتنا نکردند. این نشان میدهد که هدف، امام حسین(ع) نیست. هدف، اسلام نیست. نمایشی است که از آن استفادههای دیگری و لااقل لذتی میبرند.»
«حجتالاسلام مرتضی وافی» صدور فتوای دینی مبنی بر حرمت قمهزنی و عدم تبعیت از این فتوا توسط برخی هیئات را نمونه دیگری از عملکرد نادرست برخی گروههای مذهبی برشمرده و نوشته است: «پس از انقلاب برخی هیئتها و گروههای عزادارای در ایام محرم و صفر اقدام به قمهزنی میکردند، هنگامی که فتوای رهبری مبنی بر حرمت قمهزنی صادر شد، آنها با استدلالی شبیه به استدلال فوق، قمهزنی را تعظیم شعائر حسینی میدانستند و حاضر به پذیرش این ممنوعیت قانونی نمیشدند اما معترضان میگفتند حتی اگر بپذیریم که قمهزنی باعث ضرر زدن به خود نمیشود، بهخاطر اینکه تصویر مذمومی از عزاداران در انظار بیگانگان ایجاد میکند، مشمول حرمت میشود.»
وی تبعیت از چارچوبهای تعیین شده برای برگزاری مراسم بزرگداشت اهلبیت (ع) در ایام شیوع کرونا را شبیه تقابل مخالفان و موافقان قمهزنی دانسته و بیان داشته است: «تقابل بین موافقان و مخالفان قمهزنی معمولا بین اقشار مخالف و موافق نظام در میگرفت، اکنون باید بگوییم همهگیری ویروس کووید-19 آزمونی شبیه به پذیرش حکم قمهزنی را مقابل عزاداران ولایتمدار و انقلابی قرار داده است؛ نه تنها یقین داریم که در صورت بیتوجهی به شرایط انتقال ویروس کرونا عواقب مرگباری برای خودمان و اطرافیانمان رقم میزنیم، بلکه عدم رعایت شیوهنامههای بهداشتی آنچنانکه عرف تخصصی و عمومی اقتضا میکند قطعا باعث وهن جماعتهای متدین و پیروان حسینی خواهد شد، همانطور که هردو مورد را تاکنون به وضوح شاهد بودهایم. از این گذشته، نه تنها مجاری قانونی کشور رسما و علنا مقررات مشخصی را در این باره اعلام کردهاند، رهبری هم از باب تاکید اعلام کردهاند که آنچه ستاد ملی کرونا و نهادهای متصدی سلامت کشور اعلام کنند باید رعایت شود.»
حجتالاسلام وافی تصریح داشته است: «با در نظر گرفتن همه موارد فوق، یعنی اینکه یقین داریم برگزاری مجالس حسینی به شیوه سابق، در محیطهای سربسته و متراکم، هم عقلا، هم عرفا، هم قانونا، و هم شرعا نامشروع است، هیچ معنا ندارد که کسانی که ادعای انقلابیگری و ولایتمداری دارند باز هم با انواع و اقسام استدلالهای مغالطهآمیز سعی کنند از پذیرش این مسئله شانه خالی کنند.»
مدیر پژوهشکده امام حسین (ع) و مناسک آئینی در خاتمه یادداشت خود تاکید کرده است: «آری، کرونا آزمونی از جنس «قمهزنی» مقابل انقلابیها قرار داده است تا مشخص شود در چند روز از سال مقلد ولی فقیه و پایبند به اقتضائات انقلابیشان هستند، یا اینکه دیگر گروهها را بخاطر عمل به تشخیص شخصیشان به بیدینی متهم نکنند.»