کرب و بلا: شیعیان در هرکجای جهان که حضور پیدا کرده‌اند، اهتمام ویژه به بزرگداشت مناسبت‌های مذهبی بویژه سوگواری بر سیداشهدا (ع) داشته‌اند. مراسم عزاداری امام حسین (ع) بویژه بزرگداشت اربعین حسینی در جزیره «زنگبار» تانزانیا از قدیمی‌ترین مناسبت‌های مذهبی در این نقطه از آفریقاست.

شیعیان زنگبار این مراسم را که «چهلم» نامیده می‌شود، هر ساله باشکوه خاصی برگزار می‌کنند. در حقیقت مراسم چهلم امام حسین (ع) یکی از رسوم مشهور در میان شیعیان اثناعشری تانزانیا است و در این بخش از آفریقا عزاداری‌های محرم و صفر با انسجام خاصی برگزار می‌شود.

با توجه به عنوان این مراسم به نظر می‌رسد بانیان برگزاری این نوع عزاداری ایرانیانی بوده‌اند که به مناطق شرق آفریقا مهاجرت کرده و با برپایی مراسم عزاداری در اربعین سالار شهیدان، اقدام بـه تـرویـج مـذهـب تشیع در این منطقه نموده‌اند.

وجود تعزیه خانه حسینی و چایخانه، رواج اشعار فارسی در نوحه‌های عزاداری و سبک سینه‌زنی بوشهری در میان عزاداران، همه نشان از تاثیر سبک عزاداری ایرانیان در شرق افریقا دارد.

مراسم اربعین زنگبار به مدت سه روز و سه شـب از ساعت 9 صبح به وقت محلی آغاز می‌شود و تا پاسی از شب ادامه دارد.  شیعیان در روزهای منتهی به اربعین برای شرکت در این مراسم از طریق دریا و هوا خود را به زنگبار رسانیده و خود را برای مراسم اربعین آمـاده مـی‌کننـد. نکته جالب اینکه در این ایام هتـل و مسافرخانه‌های متعلق به شیعیان، به صورت رایگان در اختیار عزاداران قرار می‌گیرد.

مراسم عزاداری اربعین در اماکنی از جمله «محفل شاه خراسان»، «امام‌باره مسجد قوه الاسلام»، «مسجد ثقه الاسلام»، «محفل بی بی فاطمه»، «حسینیه و مسجد حجه الاسلام»، «محفل عباس (ع)» و «بیت امام علی (ع)» زنگبار برگزار می‌شود و عزاداران به صورت گسترده از مسجد قوه الاسلام تا بندر زنگبار راهپیمایی می‌کنند.

«تعزیه‌‌خانه» سنتی منطقه «زنج» زنگبار از دیگر اماکنی است که شیعیان برای حفظ این میراث قدیمی در آن به عزاداری می‌پردازند. تعزیه خانه از اماکن قدیمی و متعلق به بومیان زنگبار بوده که با گذشت زمان تخریب شده و جز ویرانه‌ای از آن باقی نمانده است. اما وجود عبارت فارسی «فدای آن لب تشنه‌ات» بر سر در این تعزیه خانه نشان از قدمت این مکان و حضور فارسی زبانان در این منطقه داشته است.

شیعیان زنگبار مراسم دیگری نیز در اربعین دارند که به «علم چندرا» مشهور است به معنای کفن و واسپاری علم. آنان در این مراسم علم‌های عزاداری حسینی را که هر ساله با شروع ماه محرم از صندوق‌ها بیرو آورده و مهیای سوگواری سیدالشهدا (ع) م‌ کنند، در آیینی خاص کفن پیچ کرده و داخل صندوق و کمد‌ها می‌گذارند.

متاسفانه پس از روی کارامدن دولت لائیک زنگبار، شیعیان از این منطقه اخراج و اموال آنها و حتی برخی مدارس و اماکن شیعی مصادره شد. با این حال شیعیان برای این‌که اماکن موجود فعلی را از دست ندهند، هر ساله با برگزاری مراسم اربعین، حسینیه‌ها را بازگشایی و در آن عزاداری می‌کردند و سنت‌های عزاداری در این اماکن تا به امروز ادامه دارد.

مراسم سنتی و قدیمی چهلم زنگبار که پس از عزاداری اربعین در کربلای معلی از بزرگترین و مهمتری مراسم ابعین در جهان به شمار می‌رود، متاسفانه هنوز ثبت جهانی نشده و در لابه‌لای رویدادهای جهان ناشتاخته مانده است.