کرب و بلا: در میان اصحاب الحسین (ع) که به ندای؛ هل من ناصر امام خویش لبیک گفتند، عده‌ای بودند که نه تنها در رخداد سال 61 هجری فرزند رسول خدا را یاری کردند، بلکه همراهی با امیرمؤمنان (ع) نیز در عقبه تاریخ زندگی آنان می‌درخشد.
«حجاج بن مسروق جعفی» منسوب به «جعفی بن سعد» از زمره شهدایی است که شیعه و مصاحب علی (ع) در کوفه بود و سال‌های جوانی‌اش را همراه مولایش در جنگ جمل و صفین و نهروان گذراند.1
حجاج از ابتدای حرکت امام از مکه تا کربلا همراه و هم رکاب ایشان بود. برای همراهی با سیدالشهدا هم به مکه رفت و از مکه تا کربلا همراه و موذن کاروان امام حسین (ع) بود. هنگام ملاقات سپاه کوفه به فرماندهی حُرّ با کاروان امام حسین (ع) و هنگام نماز ظهر، امام از حجاج خواست تا اذان بگوید.2
او همچنین در جریان دعوت زهیر برای یاری امام حسین (ع)، به عنوان نماینده امام به خیمه زهیر رفت و پیغام امام را به او رساند.3 حجاج، ظهر عاشورا هم به اشاره مولایش آخرین اذانش را گفت و پس از نماز اجازه میدان گرفت و عازم نبرد شد. او در کارزار جنگ به جای رجزخوانی تکبیر می‌گفت.
پس از مدتی که از حضور او در میدان گذشت، حجاج در حالی که بدنش چند زخم برداشته بود، به زیارت امام آمد، در مقابلش ایستاد و اینگونه رجز خواند: «هستی من فدای تو باد ای هدایتگر هدایت شده! امروز شهید می‌شوم و جد گرامی شما و پدر بزرگوارت علی (ع) را که جانشین شایسته پیامبر بود، زیارت خواهم کرد.4 امام اینطور دعایش کردند و فرمودند: درود خدا بر تو! ما نیز در پی تو آن بزرگواران را زیارت خواهیم کرد.
حجاج بعد از نبردی سخت بر زمین افتاد. امام بر بالین او رفتند و سر او را بر زانو گرفتند و اینگونه حجاج بر زانوی محبویش جان سپرد. حضرت لختی درنگ کردند و در کنار پیکر حجاج به اذان ایستادند.5
در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه نیز با این عبارت به وی سلام داده شده است: «السَّلامُ عَلَی حَجّاجِ بنِ مَسروقٍ الجُعفی»
دانشنامه تخصصی امام حسین (ع) «ویکی حسین» این شهید وفادار را در رده شهدای کربلا معرفی کرده است.
____________________________________________________________
منابع:
1- انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، ، ج3، ص19.
2- تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، ج5، ص400؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابو محمد حسن بن ابی الحسن، ج2، ص80.
3- الاخبار الطول، دینوری، ابوحنیفه احمد بن داوود، ص246.
4- ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده؛ سماوی، محمد بن طاهر، تحقیق محمد جعفر طبنسی، ص89.
5- آینه داران آفتاب، محمدرضا سنگری، ج 5، ص 996 - 1002
