عصر امامت امام محمدباقر (ع) یکی از دوران پرتلاطم فکری در جهان اسلام است. گروه و جریاناتی نظیر مرجئه، خوارج، کیسانیه، غالیان و... فهم و برداشت خود را از اسلام ارائه می‌دادند و عملا مبانی و معارف دین در خطر قرار گرفته بود. در چنین شرایطی امام باقر با توجه بیشتر به علوم و معارف دینی و تربیت شاگردان و حضور در مناظرات مختلف به ترویج علوم نقلی و عقلی در جهان اسلام پرداخت.