کاروان کربلا پس از وداع با پیامبر(ص) و حضرت زهرا (س) و امام مجتبی (ع) شب یکشنبه بیست و هشتم رجب سال شصت هجری مدینه را به‌سوی مکه ترک نمودند.امام حسین(ع) از بیعت با یزید خودداری کرده و شبانه همراه خانواده خویش از مدینه به مکه حرکت نمود. یک جامعه نمونه در این کاروان متجسم بود. در دل تاریکی از کوره‌راه‌های بیابان‌ها گذر کردند و منزل به منزل راه سپردند.
چند روز از بیابان‌ها و کوهستان‌ها گذشتند و روز سوم شعبان سال شصت هجری درست در روز میلاد امام حسین (ع) کاروان امام به مکه رسید و در محله شعب علی در خانه عباس بن عبدالمطلب اقامت گزید. مردم مکه به استقبال و دیدار خاندان پیامبر(ص) آمدند. در این ایام که در آستانه برگزاری مراسم حج بود بسیاری از مسلمانان از سراسر قلمرو اسلامی به مکه می‌آمدند و این فرصت مناسبی برای امام حسین (ع) و خاندان پیامبر بود تا با مردم صحبت کنند و نسیم آزادی در مکه وزیدن گیرد.
از سوم شعبان تا هشتم ذی‌الحجه که امام حسین (ع) از مکه به قصد کوفه عزیمت نمود بیش از چهار ماه در مکه اقامت داشتند. در این مدت، مردم گروه گروه با امام حسین(ع) تماس می‌گرفتند و ابراز وفاداری و حمایت می‌کردند.
یزید سپاهی را به فرماندهی عمرو بن سعید جهت دستگیری یا قتل امام حسین (ع) به مکه اعزام نمود و امام (ع) وقتی از ماجرا آگاه شد در هشتم ذی‌حجه مکه را به قصد کوفه ترک نمود.
در دهم رمضان نامه‌ای از سران و اعیان کوفه به امام حسین (ع) رسید که در آن نامه از امام دعوت شده بود به کوفه برود تا کوفیان به رهبری امام با یزید بجنگند.
امام در پاسخ نامه‌های مکرر سران و مردم کوفه، مسلم بن عقیل (پسر عموی خود) را به کوفه فرستاد تا میزان صحت گفته کوفیان را به اطلاع امام برساند.
با اعزام مسلم بن عقیل به کوفه، هجده هزار نفر از مردم کوفه با امام بیعت کردند و مسلم خبر این بیعت و وفاداری را به امام ارسال داشت. لیک با تغییر یافتن حاکم کوفه وضع مردم نیز تغییر یافت. ابن زیاد از طرف یزید بن معاویه به عنوان حاکم کوفه انتخاب شد و با فریب و توطئه و قتل و کشتار، مردم‌ِ کوفه را از همراهی با مسلم بازداشت تا جایی که مسلم در یک جنگ نابرابر به‌تنهایی با سربازان ابن زیاد جنگید و سرانجام دستگیر و به شهادت رسید.
همزمان با این واقعه و مطلع شدن یزید از نهضت امام حسین (ع) و فعالیت‌های ایشان سپاهی را به فرماندهی عمرو بن سعید جهت دستگیری یا قتل امام حسین (ع) به مکه اعزام نمود و امام (ع) وقتی از ماجرا آگاه شد دیگر نتوانست منتظر رسیدن نامه مسلم بن عقیل باشد و به ناچار در هشتم ذی‌حجه مکه را به قصد کوفه ترک نمود.
حرکت کاروان امام از هشتم ذی‌حجه تا دوم محرم که به کربلا رسید، حرکتی بود برای بیدار نمودن انسان‌های تمامی تاریخ. این کاروان، منزل به منزل راه می‌سپرد تا آمیزه‌ای از عظمت و عزت و مظلومیت را بر صفحات تاریخ بنگارد و سرانجام این کاروان در دهم محرم 61 هجری حماسه‌ای را آفرید، حماسه عشق، حماسه هویت انسانی،حماسه عاشورا.
