در پاسخ به این سؤال باید توجه داشت که امام حسین علیه‌السلام در مقام انجام دادن اعمال حج نبوده است تا بخواهد برای سفر به کربلا حج خود را نیمه‌تمام رها کند.
نکته مهم‌تر اینکه هیچ‌کس مجاز نیست عمل حج را نیمه‌تمام رها کند و اگر کسی احرام ببندد بر او واجب است تا پایان کار ،اعمال را انجام دهد.
به جمله زیر دقت کنید:
امام حسین (ع) حجش را نیمه‌تمام گذاشت و به‌جای کوچ به سرزمین عرفات، عازم کربلا شد.
بارها این جمله را از مداحان و منبری‌ها شنیده‌ایم ،گاهی هم گفته می‌شود امام حسین (ع) از عرفات راهی کربلا شد.
برخی هم که دقت کمتری دارند امام (ع) را از منا راهی کربلا کرده‌اند!
انگیزه گویندگان این سخن بیان اهمیت قیام امام (ع) و ایجاد رقت قلب در مستمعین است تا بتوانند اشک آنان را دربیاورند.
متأسفانه این سخن از تهمت‌های ناروائی است که عده‌ای برای رونق کار خودشان به امام حسین (ع) می‌زنند. برای وضوح مطلب ابتدا به نقل دو فرع فقهی و یک مطلب تاریخی می‌پردازم:
1. حج تمتع متشکل از دو عملِ عمره و حج است و عمره آن باید در ماه‌های حج که عبارت‌اند از شوال، ذی‌قعده و ذی‌حجه انجام شود و زمان حج تمتع مشخص و از نهم ذی‌حجه است.
2. عمره در سایر ماه‌های سال عمره مفرده نامیده می‌شود و نمی‌توان با آن حج انجام داد.
3. امام حسین (ع) در اواخر ماه رجب سال 60 هجری قمری از مدینه حرکت کردند و چون ورود به مکه بدون احرام مشروع نیست اوایل ماه شعبان همان سال بعد از حدود پنج روز راه‌پیمایی به مکه رسیدند و هنگام ورود به مکه عمره مفرده انجام دادند.
با توجه به موارد فوق توجه به چند نکته لازم است:
الف) با توجه به اینکه سفر امام (ع) در ماه‌های حج نبوده است همان‌طور که بیان گردید بدون تردید هنگام ورود به مکه که در ماه شعبان بوده است امام (ع) عمره مفرده انجام داده و به اتفاق فقها با عمره مفرده نمی‌توان حج گذارد.
ب) در هیچ جای تاریخ ثبت نشده است که در ماه‌های حج امام مجدداً به جحفه یا سایر مواقیت رفته و با بستن احرام، عمره تمتع انجام داده است و یا اینکه امام برای حج احرام بسته و آن را به عمره تبدیل کرده است و اساساً دلیلی هم برای این کار وجود نداشته چون تفاوت انجام مناسک حج با عمره مفرده 4 روز است و این مدت چنان تأثیری نداشته است که امام بخواهد حج را تبدیل به عمره نماید و هرچه سریع‌تر به‌سوی کربلا برود.
ج) با توجه به دعوت جمع کثیری از مردم کوفه از امام (ع) برای سفر به این منطقه و پذیرفتن امامت و رهبری مسلمانان، امام تصمیم به اجابت تقاضای آنان گرفت ولی برای اطمینان از این دعوت و بررسی صحت و سقم آن پسرعموی خود مسلم بن عقیل را به کوفه فرستاد و او نیز طی پیامی دعوت مردم را تأیید و از امام خواست هرچه زودتر به کوفه برود بنابراین قبل از فرارسیدن موسم حج امام تصمیم به خروج از مکه و قصد سفر به عراق داشته است و این مطلب در وصیت امام به برادرش محمد حنفیه هنگام خروج از مدینه نیز دیده می‌شود بخشی از وصیت امام (ع) به شرح زیر است:
«من برای تفریح، تفرج، استکبار، فساد و ظلم خارج نمی‌شوم بلکه برای اصلاح امت جدم خارج می‌شوم و تصمیم دارم امربه‌معروف و نهی از منکر کنم و سیره جدم رسول‌الله (ص) و پدرم علی (ع) را احیاء کنم.
د) علت خروج امام (ع) از مکه در هشتم ذی‌حجه این بود که نامه مسلم در آن ایام به امام رسید از طرفی در همین زمان عده زیادی برای انجام مناسک حج به مکه آمده بودند و بهترین زمان برای آغاز این سفر مهم و سرنوشت‌ساز هشتم ذی‌حجه بود تا اطلاع‌رسانی صحیح از اهداف این سفر صورت گیرد لذا امام روز هفتم ذی‌حجه با خطبه‌ای غرا، آغاز سفر و هدف مهم خود را به اطلاع مردم رساندند و روز هشتم ذی‌حجه از مکه خارج شد‌ند.
بخشی از خطبه امام (ع) به شرح زیر بود:
«مرگ برای فرزندان آدم همانند گردن‌بند بر گردن دختران جوان است، اشتیاق من برای دیدار پدر و جدم و رفتگان خاندان، همانند اشتیاق یعقوب برای دیدار یوسف است.
گویا می‌بینیم درجایی که برای کشتنم مقرر شده گرگ‌ها بند بند مرا از هم جدا می‌کنند و فرار از آن نیست و بر بلاهای او صابریم و او اجر ما را کامل خواهد کرد پس کسی که حاضر است ایثار کند و جانش را در این راه بدهد و با ما بیاید، بداند که من فردا حرکت می‌کنم ان شاء الله.»
ه) اهمیت قیام امام (ع) در هدف آن است که در کلمات امام به خوبی به آن اشاره شده است و در زمان حرکت می‌توانند آن را برجسته نمایند و مردم را به تفکر وا‌دارند.
جای خالی ایشان در سرزمین‌های عرفات و منا می‌توانست مردم را به اندوه فرو برد و این پرسش را در ذهن آنان ایجاد کند که چرا امام (ع) اقدام به این سفر کردند؟
بنابراین زمان سفر و هدف آن به قدر کافی روشن است و نیازی به اضافه کردن پیرایه‌هایی که نه تنها مفید نیست بلکه پرسش‌های ناصحیحی در ذهن مردم ایجاد می‌کند،نیست.
نتیجه‌گیری
از آنچه گذشت روشن می‌شود که امام (ع) در مقام انجام دادن اعمال حج نبوده است تا بخواهد برای سفر به کربلا حج خود را کنار بگذارد و نیمه‌تمام آن را رها کند ضمن اینکه هیچ‌کس مجاز نیست عمل حج را نیمه‌تمام رها کند و اگر کسی احرام ببندد بر او واجب است تا پایان کار اعمال را انجام دهد و تنها در موارد خاصی هست که می‌شود حج را تبدیل به عمره کرد که در مورد امام حسین (ع) سالبه به انتفاء موضوع است و برای بیان اهمیت قیام امام حسین (ع) نیاز به توجیهات این‌چنینی نیست ،بلکه بیان حقیقت همیشه با وجدان‌های پاک سازگارتر است و اگر واقعیات قیام عاشورا همان‌طور که بوده بیان شود مردم بیشتر تحت تأثیر قرار خواهند گرفت
