احادیث بسیاری در مورد پاداشها و ثوابهای گریه بر امام حسین علیهالسلام از لسان مبارک ائمه اطهار (ع) روایت شده است. یکی از این پاداشها، استغفار امیرالمؤمنین امام علی و امام حسین (ع) برای گریه کنندگان بر مصائب امام حسین (ع) است که درنهایت خداوند گناهان فرد گریه کننده را به واسطه همین اشک میآمرزد.
روایت 1 : عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُکَیْرٍ قَالَ: «حَجَجْتُ مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیهالسلام فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ فَقُلْتُ: یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ لَوْ نُبِشَ قَبْرُ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ -علیهما السلام- هَلْ کَانَ یُصَابُ فِی قَبْرِهِ شَیْءٌ؟ فَقَالَ: یَا ابْنَ بُکَیْرٍ مَا أَعْظَمَ مَسَائِلَکَ إِنَّ الْحُسَیْنَ -علیهالسلام- مَعَ أَبِیهِ وَ أُمِّهِ وَ أَخِیهِ فِی مَنْزِلِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ مَعَهُ یُرْزَقُونَ وَ یُحْبَرُونَ وَ إِنَّهُ لَعَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ مُتَعَلِّقٌ بِهِ یَقُولُ: یَا رَبِّ أَنْجِزْ لِی مَا وَعَدْتَنِی وَ إِنَّهُ لَیَنْظُرُ إِلَى زُوَّارِهِ وَ إِنَّهُ أَعْرَفُ بِهِمْ وَ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ وَ مَا فِی رِحَالِهِمْ مِنْ أَحَدِهِمْ بِوُلْدِهِ وَ إِنَّهُ لَیَنْظُرُ إِلَى مَنْ یَبْکِیهِ فَیَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ یَسْأَلُ أَبَاهُ الِاسْتِغْفَارَ لَهُ وَ یَقُولُ أَیُّهَا الْبَاکِی لَوْ عَلِمْتَ مَا أَعَدَّ اللَّهُ لَکَ لَفَرِحْتَ أَکْثَرَ مِمَّا حَزِنْتَ وَ إِنَّهُ لَیَسْتَغْفِرُ لَهُ مِنْ کُلِّ ذَنْبٍ وَ خَطِیئَهٍ».[1]
عبد اللَّهبنبکیر با امام صادق (ع) گفتگو میکرد. در ضمن گزارش این گفتگوی طولانی آمده است که راوى مىگوید: محضر امام (ع) عرض کردم: اى پسر رسول خدا (ص) اگر قبر حضرت حسینبنعلى (ع) را نبش کنند، در قبر به چیزى برخورد مىکنند؟ حضرت در جواب فرمودند: «چه سؤال بزرگى کردى، حضرت حسین (ع) با پدر و مادر و برادر بزرگوارشان در منزل رسول خدا (ص) بوده و جملگى با آن حضرت از روزى خدا بهرهمند مىشوند و در خصوص آن جناب باید بگویم که حضرتش بر سمت راست عرش چنگ زده و به درگاه الهى عرض مىکند: «یا ربّ أنجز لی ما وعدتنى (آنچه را به من وعده دادى روانما)» و آن حضرت به زوار خود نگریسته و به آنها و به اسماء ایشان و اسماء پدرانشان و آنچه در خورجین و بارشان است، آگاهتر از خودشان به فرزندانشان است و نیز آن جناب به گریهکنندهگانش نظر فرموده و براى آنها طلب آمرزش نموده و از پدر بزرگوارشان درخواست استغفار براى ایشان مىکنند و خطاب به کسانى که برایشان گریه مىکنند، مىفرمایند: اى کسى که گریه مىکنى اگر بدانى خداوند چه [پاداشی] برایت آماده نموده، مسلما سرور و شادى تو بیشتر از حزن و اندوهت مىگردد و قطعا خدای تعالی تمام گناهان و لغزشهای تو را بهواسطه این اشکى که ریختهاى مىآمرزد.»
توضیحات: در این روایت پس از آنکه به جایگاه امام حسین (ع) در حال حاضر در کنار پدر، مادر و جد بزرگوارشان اشاره شده است ، در ادامه بیان میشود که حضرت (ع) آگاهی و توجّه کامل به حال زوّار خود دارند. و در مورد گریه کنندگان بر ایشان آمده است که هم امام حسین (ع) برای این گریه کنندگان طلب استغفار و آمرزش میکنند و هم از پدر بزرگوارشان امیرالمؤمنین امام علی (ع) در خواست چنین کاری را میکنند و خوشا به حال کسی که این امامان بزرگوار، برایش در درگاه الهی طلب آمرزش و استغفار کنند. و در ادامه به این گریه کنندگان مژده میدهند که خداوند تمامی گناهان و لغزشهای آنها را به خاطر این اشک، میآمرزد.
امام علیبنموسی الرضا (ع) فرمودند: «محرم ماهى بود که اهل جاهلیت نبرد را در آن حرام مىدانستند، اما خونهای ما در این ماه حلال شد، احترام ما از بین رفت، فرزندان و زنان ما اسیر شدند، خیمههاى ما طعمه آتش قرار گرفتند و آنچه در آن بود چپاول شد، احترامی که ما برای پیامبر خدا داشتیم، مراعات نشد. حقا روز شهادت امام حسین (ع) پلک چشمان ما را زخمی و مجروح کرد و اشک ما را روان ساخت و عزیز ما را در زمین کربلا خوار کرد و گرفتارى و بلا به ما دچار ساخت، گریهکنندگان باید تا روز قیامت بر مانند حسین بگریند، این گریه گناهان بزرگ را بریزد.»
روایت 2: قال الرضا (ع): «إن المحرم شهر کان أهل الجاهلیه یحرمون فیه القتال فاستحلت فیه دماؤنا و هتک فیه حرمتنا و سبی فیه ذرارینا و نساؤنا و أضرمت النیران فی مضاربنا و انتهب ما فیها من ثقلنا و لم ترع لرسول الله حرمه فی أمرنا. إن یوم الحسین أقرح جفوننا و أسبل دموعنا و أذل عزیزنا بأرض کرب و بلاء و أورثتنا [یا أرض کرب و بلاء أورثتنا] الکرب [و] البلاء إلى یوم الانقضاء فعلى مثل الحسین فلیبک الباکون فإن البکاء یحط الذنوب العظام. ثم قال (ع): کان أبی -علیهالسلام- إذا دخل شهر المحرم لا یرى ضاحکا و کانت الکئابه تغلب علیه حتى یمضی منه عشره أیام فإذا کان یوم العاشر کان ذلک الیوم یوم مصیبته و حزنه و بکائه و یقول هو الیوم الذی قتل فیه الحسین (ع)»[2]
امام علیبنموسی الرضا (ع) فرمودند: «محرم ماهى بود که اهل جاهلیت نبرد را در آن حرام مىدانستند، اما خونهای ما در این ماه حلال شد، احترام ما از بین رفت، فرزندان و زنان ما اسیر شدند، خیمههاى ما طعمه آتش قرار گرفتند و آنچه در آن بود چپاول شد، احترامی که ما برای پیامبر خدا داشتیم، مراعات نشد. حقا روز شهادت امام حسین (ع) پلک چشمان ما را زخمی و مجروح کرد و اشک ما را روان ساخت و عزیز ما را در زمین کربلا خوار کرد و گرفتارى و بلا به ما دچار ساخت، گریهکنندگان باید تا روز قیامت بر مانند حسین بگریند، این گریه گناهان بزرگ را بریزد.» سپس فرمودند: «شیوه پدرم چنین بود که هنگامی که محرم میشد، خندان دیده نمیشدند و تا روز عاشورا اندوه بر ایشان غالب بود و روز عاشورا روز مصیبت و حزن و گریه ایشان بود و میفرمودند: در این روز حسین کشته شد».
توضیحات: در این روایت، امام علیبنموسی الرضا (ع) پس از آنکه ما را به گریه بر مصایب سیدالشهدا حضرت اباعبدالله الحسین (ع) تا قیامت امر میکنند، در ادامه پاداش بزرگ این گریه را بیان کرده و میفرمایند که این گریه موجب از بین رفتن گناهان بزرگی میشود که این شخص انجام داده است.
اشک انسان از دل و قلب او منشأ میگیرد و کسی که محبت اهلبیت (ع) در قلبش باشد، در عزای ایشان محزون و گریان است. بنابراین چنین پاداش عظیمی برای انسان محب امام حسین (ع) که به دلیل مصائب ایشان، اشک از چشمانش جاری شده، تعجّبی ندارد.
حزن و گریه در عزای مصیبت امام حسین (ع) و واقعه کربلا جزء سیره و روش ائمه ما (ع) بوده است و ما نیز که از پیروان ایشان هستیم باید این سیره و روش را در زندگی خود پیاده کنیم و ان شاء الله از پاداشهای وعده داده شده در مقابل این عزاداریها و گریهها بهرهمند خواهیم شد.