آنچه در ادامه خواهید خواند، گفتاری از آیتالله جاودان در مورد معنای عزاداری است که در پی میآید.
دستور عزاداری برای امام حسین (ع):
اول خدای تبارک و تعالی را شکر میکنیم که باز هم فرصت و مهلت داد که انشاءالله دستمان به دامان حضرت حسین علیهالسلام برسد و به محرم این حضرت وارد شویم. قدر این نعمت را آن کسی میداند که از این دنیا رفته است. او میفهمد که با یک محرم یا یک دهه از محرم انسان میتواند به همه چیز برسد. درجه پایینش این است که انسان آمرزیده میشود که این درجه پایین از آسمان و زمین بیشتر و مهمتر است.
این دهه خاص عزاداری است. من و شما این دهه را خاص عزاداری قرار ندادهایم. ائمه (ع) ما این موضوع را مشخص کردهاند. ده روز، دوران عزاداری است. قاعده این است که شما بعد از اینکه مصیبت واقع شد عزاداری کنید؛ بنابراین ما باید به طور طبیعی از روز عاشورا عزا بگیریم؛ اما امام صادق (ع)، حضرت موسیبنجعفر (ع) و حضرت رضا (ع) فرمودهاند در این ده روز عزاداری کنید.
عزاداری در این ده روز دستور ائمه (ع) ما است؛ از روز اول ماه تا روز دهم. ببینید ما برای هیچ نمونه دیگری دستور عزاداری نداریم. برای حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها که اولین مصیبت است دستور عزاداری نداریم. برای حضرت امیرالمؤمنین (ع) یا حضرت مجتبی (ع) و سایر ائمه (ع) دستور عزاداری نداریم. اگر ما عزاداری میکنیم طبق دستورات کلی، عزاداری میکنیم. دقت کنید: مطابق دستورات کلی که فرمودند شیعیان ما در حزن ما محزونند. خب مسلم است که بیت نبوت در مصیبت حضرت صدیقه طاهره (س) عزادار بودهاند، رنجیدهخاطر بودهاند. اگر ما آن را عزا میگیریم طبق دستورات کلی است؛ اما این ده روز دستور خاص است. روی این ده روز دست گذاشتهاند. لذا اهمیتش بیشتر است. البته ما هم عملا بیشتر اهمیت میدهیم و این درست است؛ مثلا حضرت رضا (ع) در احوالات حضرت موسیبنجعفر (ع) میفرمایند پدرم هر روزی که میگذشت و به عاشورا نزدیک میشدیم عزایش بیشتر میشد تا روز عاشورا که دیگر روز بیقراری بود.
پس ائمه (ع) ما به طور خاص روی این دهه دست گذاشتهاند و خودشان هم عمل کردهاند و به ما نشان دادهاند که این ده روز، ده روز عزا است.
عزاداری زمانی درست است که فقط برای امام حسین (ع) باشد، هیچ چیز دیگر در آن نباشد، خالصِ خالص یک کمی از پلک من تر شده.
عزاداری با قصد درست:
عزاداری نشانه همشکلی ما با امامانمان است. ما با اماممان همشکلیم و کاملا همراه هستیم. حالا هر که بتواند این همراهی را بیشتر کند بهتر است. اگر شما به قصد درستی نیامده باشید و فقط یک لباس سیاه پوشیدید و به مجلس امام حسین (ع) آمدید، فقط یک سیاهی لشکرید؛ اما اگر میخواهید همه چیز حساب شود، قصد درست میخواهد. اگر قصدت درست باشد آن وقت عزاداریِ مقبول، اثر دارد. اگر کسی درست عزاداری کند، ولو دو قطره اشک بریزد، ولو یک قطره، در روایت آمده حتی به اندازه بال مگس، به قدری که تنها پلکتان تر شود و حتی جاری نشود، آن اثرات بزرگی که برای عزاداری میگویند اینجا است. عزاداری زمانی درست است که فقط برای امام حسین (ع) باشد، هیچ چیز دیگر در آن نباشد، خالصِ خالص یک کمی از پلک من تر شده. اگر گفتند یک چیزی به دنبال این هست، مربوط به آن زمانی است که این با قصد خالصِ خاص است. هیچ چیز جز امام حسین (ع) در آن نیست. هیچ چیز جز خدا در آن نیست.
آن چیزی که در روایات ما در مورد عزاداری حضرت امام حسین (ع) آمده است این است که اگر پلکت تر شود، گناهانت آمرزیده میشود؛ اما شرط اولش این است که خالص باشد و هیچ چیز در آن نباشد.
گریه و عزاداری برای امام حسین (ع) یک مقتضی است:
گریه و عزاداری برای امام حسین (ع) یک مقتضی است؛ اما باید مانعی هم وجود نداشته باشد؛ یعنی این تر شدن پلک توانایی دارد که تمام گناهان شما را پاک کند، توانایی دارد. در این مورد روایات بسیار زیادی وجود دارند. به عنوان مثال نمونههایی که در زیارت امام حسین (ع) داریم.
زیارت امام حسین (ع) باعث میشود که گناهان گذشته و آینده انسان آمرزیده شود؛ مثلا زیارت شب جمعه امام حسین (ع) اینطور است. شب جمعه خیلی مهم است. اربعین که عالم اینطور برایش اهمیت قائل است سه روایت برایش وجود دارد؛ اما در مورد شب جمعه صد روایت وجود دارد. نه یک مضمون، مضامین بسیار ممتازی در مورد زیارت شب جمعه وجود دارد؛ اما باز تمام اینها مقتضی است. ببینید برای اینکه صدای من به شما برسد باید بلندگو باشد. خب بلندگو باید روشن هم باشد. اگر ماشین شما بخواهد حرکت کند، شما باید پایت را روی پدال گاز فشار دهی. غیر از آن باید جلویت دیوار نباشد تا حرکت کنی. ببینید روشن بودن موتور و گذاشتن پا روی پدال گاز لازم است. اینها مقتضی است؛ اما باید مانع هم نداشته باشد. این مطالبی که در روایات گفته شده یک یا دو مورد نیست که انسان در آنها شک کند. پس مسلما این موارد هست.
اما من صد هزار هزار گناه بر دوشم هست، وقتی بخشیده شوم نمیفهمم؟ نمیشود انسان یک تغییر به این مهمی را متوجه نشود. حالا که معلوم نیست چه قدر بار روی دوش ماست، اما باور کنید که کم نیست. اگر این همه باری که روی دوش من است برداشته شود، نمیشود که من نفهمم. اگر شما به مجلس امام حسین (ع) آمدی و تغییری را فهمیدی معلوم میشود که اثر کرده است. در روایت آمده که همه بارهایت برداشته میشود.
اگر برداشته شود، نمیشود که من نفهمم. اگر چیزی نفهمیدم، معلوم میشود که برداشته نشده. پس موانع هم مسأله است؛ بنابراین روایت فرموده تمام گناهان آمرزیده میشود، حتما هم هست و درست هم هست، قطعی و یقینی و مسلم هم هست؛ اما یک مطلب دیگر هم در آن هست و آن اینکه مانع نباشد و مقتضی درست باشد. مقتضی، باید باشد، بدون آن نمیشود، مانع هم نباید باشد. اگر مانع نباشد آن مقتضی اثر میکند. اینکه گفتهاند به طور قطع درست است. قطعا درست است.