از زمانی که حضرت ابراهیم علیه‌السلام خانه کعبه را ساخت و مناسک حج را پایه‌گذاری کرد، هر ساله بسیاری از مردم برای انجام این اعمال عبادی به سوی سرزمین حجاز رهسپار می‌شوند. این مراسم هر چند به صورت تحریف شده و غلط، در زمان جاهلیت نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. امام موسی صدر توضیح می‌دهد که در زمان پیش از اسلام این اعمال عبادی در دو موسم صورت می‌گرفت؛ یکی «حج» در ذی‌الحجه و دیگری «عمره» در ماه رجب. در آن روزها حجاز در عدم امنیت به سر می‌برد، به همین سبب طی توافقی، قبایل گوناگون برای جلوگیری از هرگونه کشتار و خونریزی، چهار ماه از سال را ماه حرام اعلام کردند؛ ماه ذی‌القعده به دلیل این‌که حجاج از دیار خود رهسپار مکه می‌شدند، ماه ذی‌الحجه به دلیل این‌که اعمال حج در این ماه برگزار می‌شد و ماه محرم به دلیل بازگشت مردم به سوی خانه‌هایشان حرام اعلام شد، علاوه بر این سه ماه، ماه رجب هم به دلیل این‌که موسم حج عمره بود حرام گردید. پس از این دوران، دین اسلام هم این سنت را پسندید و این چهار ماه را ماه حرام اعلام کرد.¹

طبق روایات با فضیلت‌ترین ماه برای به‌جا آوردن عمره مفرده، ماه رجب است.² جالب این‌جاست که به‌جا آوردن حج عمره در ماه رجب حتی از ماه رمضان، که هر عمل عبادی در آن چندین برابر ماه‌های دیگر اجر دارد، بافضیلت‌تر است.³ امام موسی صدر می‌گوید: «اگر در میان روزهایی که مخصوص زیارت امام حسین علیه‌السلام است بگردیم به روز عرفه هم برمی‌خوریم. عرفه روزی است که حج با آن آغاز می‌شود. افراد احرام می‌بندند و اولین منسک از مناسک حج یعنی ماندن از ظهر تا غروب در عرفات را به‌جا می‌آورند.» ایشان می‌پرسد: «چه تناسبی بین این روزها (روزهای ماه رجب و روز عرفه) و زیارت امام حسین (ع) وجود دارد؟»⁴

از نظر امام موسی صدر رابطه عمیقی بین امام حسین (ع) و حج برقرار است. اولا، امام حسین (ع) کاری کرد که حرمت کعبه شکسته نشود؛ در روز هشتم ذی‌الحجه مأموران یزید قصد ترور امام (ع) را داشتند که ایشان پس از افشای برنامه ترور، برای این‌که خونشان در کعبه ریخته نشود از مکه خارج شدند. امام (ع) این اقدام را انجام دادند که هتک حرمت خانه خدا تبدیل به یک سنت نشود، اگرچه سالیانی بعد عبدالله‌بن‌زبیر در کعبه کشته شد، ولی کشته شدن او تبدیل به سنت آدم‌کشی در مسجدالحرام نشد، چراکه شخصیت و جایگاه او بسیار متفاوت از امام حسین (ع) بود. بنابراین امام حسین (ع) با خروج از مکه سعی کرد از هتک حرمت کعبه جلوگیری کند. ثانیا، امام حسین (ع) با انقلاب و اعتراض خود اسلام را حفظ کرد؛ اسلام اموی اسلام نبود، بلکه وسیله‌ای بود که با آن بر مردم حکومت کنند. امویان از پوسته ظاهری اسلام استفاده می‌کردند که بر مردم حکومت کنند. اگر از اسلام دم بزنیم و عمل نکنیم این اسلام، اسلام صوری خواهد بود. امام حسین (ع) مقابل این انحطاط ایستاد و اگر با شهادت خود مردم را آگاه نمی‌کرد حتی اسمِ اسلام هم از بین می‌رفت.⁵ امام (ع) حج یزید را رها کرد تا در کربلا با خونش حج کند...، امام (ع) این حج صوری و یزیدی را رها کرد تا حج حسینی به‌جا آورد، کشته شد تا حج واقعی حفظ شود؛ پس رابطه‌ای بین کعبه و امام حسین (ع) وجود دارد. به همین سبب هر زمانی که موسم حج و عمره است، ایام زیارتی امام حسین (ع) هم هست، برای این‌که او بود که این سنت و مناسک را حفظ کرد و حیات را دوباره به اسلام و کعبه برگرداند. این مناسبت، یعنی زیارت امام حسین (ع)، که در اول و پانزدهم رجب مستحب است، به این سبب است که تأکید می‌کند اسلام صوری، اسلام یزیدی است و اسلام واقعی، اسلامی است که حج آن موجب وحدت مسلمانان و نمازش مانع از فحشا و منکر و روزه‌اش سپر آتش است.⁶

امام موسی صدر معتقد است خروج امام حسین (ع) از مکه، فریاد خونین او برای بیدار کردن امت اسلامی در راستای حفظ دین و کعبه شریف بوده است. طبق روایتی از امام صادق (ع) تا زمانی که کعبه باقی است این دین هم باقی است.⁷ و اگر نبود از خودگذشتی امام حسین (ع)، امویان پس از مدتی با کنار زدن پوسته ظاهری دین، کل دین را نابود می‌کردند. بنابراین امام (ع) برای حفظ کعبه و اسلام جان خود را فدا کردند و به قول امام موسی صدر، حج واقعی و اسلام حقیقی به دست او سیراب شد، رشد کرد و حیات خود را دوباره پیدا کرد.⁸