سؤال:
آیا بردن دستههای عزاداری در خیابانها حکم و سفارش شرعی است یا سنت قدیمی و یا به ترویج آیین حسینی کمک میکند؟
پاسخ:
راه انداختن دستههای عزاداری در خیابانها موجب ترویج آیین حسینی است، اما در صورتی که دارای مفسده (ضرر جانی، مالی، عرضی) باشد در مساجد و حسینیهها عزاداری برگزار کنند.
سؤال:
س1: گفتن کلمات مانند «أنا کلب الرقیه» یا من سگ حسینم و... در اشعار مداحی چه حکمی دارد؟
س2: هنگام خواندن مدح مولا امیرالمؤمنین علی (ع) کسانی هستند که بلند میگویند (هو یا علی) یا «هو» را تنها میگویند چه حکمی دارد؟
پاسخ:
استفاده از عبارات مذکور جواز ندارد؛
باید عزاداری و مداحی به طور معمول طبق آنچه از پیشوایان معصوم به ما رسیده و سیره بزرگان مذهب بوده است، به دور از خرافات انجام شود؛ تا موجب وهن و طعن بر مذهب حَقّه جعفری و پیروان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) نگردد.
سؤال:
اینجانب طلبه هستم که در ایام محرم تقریباً همه ساله برای تبلیغ به افغانستان میروم، امسال هیئت ما در دسته سینهزنی از طبل و آلات به خصوصی (جوانانی که در ایران ساکن بوده و بعد از مدتی به وطن بازگشتهاند با خود آوردهاند) استفاده میکنند و این امر تا حدودی برای منظم کردن دستههای سینهزنی مؤثر بوده و جوانان بیشتری را مجذوب مجالس عزاداری کرده است.
طلبهای که در همجواری من در تکیه دیگری منبر دارد، نسبت به این امر اعتراض میکند وایشان میگوید (استفاده از طبل جائز نیست بلکه موجب وهن مجلس عزاداری شده و حرام است)؛ بنده فتوای شما را در این مورد ندارم، هرچند فتوای تعدادی دیگر از مراجع را که بعضاً صراحت بر جواز دارند، میدانم، حال تکلیف مقلدین حضرتعالی در این مسئله چیست؟
پاسخ:
در فرض سؤال، استفاده از آلاتی که فعلاً در عزاداریها مرسوم است اشکالی ندارد، چه در ایران و چه در افغانستان یا جاهای دیگر، چون از قدیم سیره بر اینگونه عزاداریها جاری بوده است؛ منتهی چون جمعیت تماشاگران زن و مرد در اینگونه دستههای عزاداری، جمع میشوند، باید مراقب باشید تا سبب بروز مفاسد اجتماعی و زمینه سوء استفاده افراد فرصت طلب فراهم نگردد.
سؤال:
آیا هیئت عزاداری میتواند پول را که در محرم عزاداران به هیئت کمک نمودهاند و نذر هستند، برای کارهای قرآنی هیئت هزینه نمایند و یا به صورت قرض در اختیار کانون قرآن هیئت قرار دهند؟
پاسخ:
در فرض سؤال اگر نذر برای دهه محرم و عزاداران باشد نمیتواند در جای دیگر مصرف کند و یا قرض بدهد؛ باید طبق نذر ناذر عمل شود.
سؤال:
در سالیان اخیر در مرکز یکی از ولایتهای افغانستان، زنی در ماه محرم اقدام به برگزاری مراسم سخنرانی، وعظ و نوحهخوانی و سینهزنی توسط زنان و دختران در حضور مردان کرده است، لطفا بفرمایید که حکم برگزاری مراسم سخنرانی، موعظه، نوحهخوانی و به خصوص سینهزنی زنان در حضور مردان، چیست؟
پاسخ:
مراسم سینهزنی و نوحهخوانی زنان درحضور مردان نامحرم جائز نیست.
سؤال:
نظر مبارک درمورد شبیهخوانی که امر خلاف شرعی در آن نباشد (مانند روایات دروغین و استعمال آلات لهو و پوشیدن مردان لباس زنان و مانند آن) و موجب هتک مقدسات نشود، چیست؟
پاسخ:
در فرض سؤال اشکال ندارد.
سؤال:
چوب درازی که بر یک سر آن پنجهای مانند دست نصب میشود و آن را با پارچههای رنگارنگ میپوشانند و عَلَم حضرت اباالفضل مینامند میبوسند، زیارت میکنند و در پای آن گریه میکنند و حاجت خود را میخواهند. آیا این کار صحیح است و حکم شرعی آن چیست؟
پاسخ:
چون همه این کارها را به یاد عَلَم حضرت اباالفضل انجام میدهند اشکالی ندارد.
سؤال:
عزاداری که در برابر مزار امامان معصوم (ع) خود را به خاک میاندازند وخود را به خاک میمالند به گونهای که موجب خراشیده شدن و خونریزی میشود با همان حال وارد حرم میشوند، چه حکمی دارند؟
پاسخ:
رفتاری که موجب وهن مذهب میشود جائز نیست. با بدن خونآلود به حرم رفتن و نجس کردن حرم حرام است.
سؤال:
1ـ آیا پا برهنه شدن در روز عاشورا اشکال دارد؟ 2. آیا گل مالیدن بر سر در روز عاشورا اشکال دارد؟ 3. آیا در هنگام خواندن زیارت عاشورا، حتما باید سجده آن رو به قبله باشد یا اینکه به هر طرف میتوان آن را بهجا آورد؟
پاسخ:
1ـ پا برهنه شدن در روز عاشورا و ایام عزای سایر معصومین (ع) برای نشان دادن شدت حزن و اندوه اشکال ندارد؛ 2ـ همچنین مالیدن گل بر پیشانی اشکال ندارد. 3ـ در سجده زیارت عاشورا، رو به قبله بودن شرط نیست؛ ولی در مورد آداب کامل زیارت عاشورا میتوانید به کتابهایی مانند مفاتیح الجنان مراجعه کنید.
سؤال:
اقامه عزا در عاشورا توسط خواهران که مستمعین و روضهخوان زن است، چه صورت دارد؟
پاسخ:
بسیار کار مرغوب است ولی بلندگو را به قدری بگذارند که مردان نامحرم نشنوند.
سؤال:
برخى از ذاکرین در مدایح اهل بیت (ع) تعبیراتى دارند: (مستم، مستم من، على پرستم من. باداباد همچون مادرت زهرا از همه خوشگلتری) آیا چنین تعبیراتى صحیح است؟
پاسخ:
هر تعبیرى که مشعر بر غلو باشد یا موجب هتک حرمت باشد نباید به کار برند، تعبیرات خوب فراوان است باید از آنها استفاده کرد.