لیله المبیت
شب اول این ماه پیامبر (ص) از شر کفار از مکه به مدینه هجرت کردند. در آن شب آقا و مولایمان امیرالمؤمنین (ع) جان نثارى فرموده به جاى رسول گرامى اسلام (ص) در بستر ایشان خوابیدند[1]، چه اینکه کفار قریش قصد کشتن حضرتش را داشتند. به این مناسبت آیه و من الناس من یشرى نفسه ابتغاء مرضات الله ...: «از مردم کسى هست که جان خویش را در راه رضایت خداوند میفروشد و خدا بر بندگان مهربان است» در شأن على بن ابیطالب (ع) نازل شد.[2]
در شبى که امیرالمؤمنین (ع) به جاى پیامبر (ص) خوابید به جبرئیل و میکائیل خطاب رسید که من بین شما دو نفر برادرى قرار دادم. کدام یک از شما ایثار میکند که عمر طولانى از آن دیگرى باشد؟ هر دو عمر طولانى را اختیار کردند.
خطاب آمد: «به زمین نگاه کنید و ببینید که چگونه على (ع) حیات خود را به برادرش پیامبر (ص) ایثار نموده و به جاى او خوابیده و جان خود را فداى جان او نموده است. به زمین بروید و او را از دشمنان حفظ کنید». آنان آمدند و جبرئیل بالاى سر امیرالمؤمنین (ع) و میکائیل سمت پاهاى آن حضرت نشست و ندارد: «بخ بخ من مثلک یابن ابیطالب ، خداوند در جمع ملائکه به تو مباهات فرمود». اینجا بود که آیه شریفه «و من الناس من یشرى نفسه ابتغاء مرضات الله ...» نازل شد.[3]