واقعه عاشورا از نقاط مهم تاریخ اسلام است و بسیاری از تاریخ نویسان به دلیل اهمیت موضوع، کتاب هایی جداگانه ای درباره آن نوشته اند که اکثرا به نام مقتل الحسین مشهور هستند.
از واقعه عاشورا 1375 سال میگذرد و چهره های متفاوتی از آن باقی مانده
1. عاشورایی که در نخستین روزهای سال 61 در کربلا اتفاق افتاد، حادثه‌ای بود که معتقدان به یاری امام حسین (ع) آن را آفریدند و کسی دیگر در آن دخیل نبود.
2. عاشورایی که در تاریخ ثبت شده است و طبعاً از صافی نگاه ناظران، راویان و تاریخ نگاران عبور کرده و خواه ناخواه نوع نگاه، فهم و درک و تفسیر راویان و تاریخ نگاران در آن تأثیرگذار بوده است.
این نکته نشان می‌دهد که در کنار مطالعه مقاتل و کتب تاریخ امام حسین (ع) بایستی از مؤلفین و صاحبان کتاب پیرامون عاشورا هم غفلت نکرد و سهمی در اعتبار مطالب آن‌ها نسبت به اغراض، اهداف و نوع نگاهشان به قضایا در نظر گرفت.
3. عاشورایی که در بین مردم معروف است، این عاشورا آمیزه‌ای است از آنچه در کربلا اتفاق افتاده و آنچه راویان، مورخان و نویسندگان به آن اضافه یا از آن کاسته‌اند؛ و امروزه در محافل و مجالس عاشورایی بیشتر با این چهره روبرو هستیم.
این مشهورات بین مردم ممکن است خیلی مستند و دقیق نباشد و شامل تمام حقایق نباشد. نکته دیگر این است در تاریخ نقاط و وقایع مهم آمده است؛ توالی و بهم پیوستگی زیادی وجود ندارد بنابر این واعظان و برخی کتب برای روایتگری تاریخ از جانب خود گاهی بر اساس حدس هایی این توالی را ایجاد کردند و به شکل داستانگونه تاریخ را نقل کردند.
بنابراین شرایط طوری است که برای بدست آوردن حقیقت باید پژوهش کرد و از لا به لای نقل های مختلف بتوان حقایقی را دریافت کرد. خیلی از منابع تاریخی اولیه به ما نرسیده و در گذشته از بین رفته اند و نمی توان گفت تمام جزئیات حقایق عاشورا در تاریخ آمده است. به دلیل نقل‌های مختلف، شیوه های پژوهش و اصول انتخاب منابع تاریخی اختلافاتی زیادی و حتی متناقض در بین بازنویسان تاریخ عاشورا رخ می دهد. دامنه این اختلافات در کتاب های مختلف، مانند روضه الشهدا، لولو و مرجان و شهید جاوید؛ این اختلافات تا امروز که مشهودترین آن فیلم رستاخیز که با نقل های متفاوت از تاریخ عاشورا موجبات اعتراض پژوهشگران و تایید برخی از آن‌ها را در برداشت دامن گیر جامعه دینداران بوده است دارد. گاهی به سختی می توان گفت که استدلال و منطق کدام یک غلط و اشتباه است؛ باید به دلیل کم بودن اطلاعات رسیده از منابع تاریخی فقط سکوت کنیم و در واقع نمی توانیم یقینا به حقیقت اتفاق افتاده و چهره اول واقعه عاشورا دست یابیم.
تشکر ......